جنت البقيع

جنت البقيع ٱلْبَقِيْع
قبرستان
جنت البقيع، سال 2021ع ۾

جنت البقيع (عربي: ٱلْبَقِيْع) مدينه المنوره جو سڀ کان پراڻو ۽ پهريون اسلامي قبرستان آهي، جيڪو اڄوڪي سعودي عرب جي حجاز واري علائقي ۾ واقع آهي. ان کي بقيع الغرقد (عربي: بَقِيْع الْغَرْقَد، معنيٰ، ڳاراٺي وارو بقيع) جي نالي سان پڻ سڃاتو وڃي ٿو.

چيو وڃي ٿو ته البقيع جو بنياد نبي ڪريم صلي الله عليه وآله وسلم رکيو ويو هو ۽ پنهنجي ڪيترن ئي مائٽن ۽ اصحابن کي دفن ڪرڻ جي جڳهه طور ڪم ڪريو، ان کي اسلامي روايتن جي ٻن مقدس قبرستانن مان هڪ جي حيثيت ڏئي ٿو. بيبي فاطمه الزهره، ام المومنين سيده عائشه، امام حسن، عثمان غني، زينب (ڌيء)، ابراهيم (پٽ) سميت گهٽ ۾ گهٽ 10 هزار صحابه ۽ اهل بيت جنت البقيع ۾ دفن آهن.

تاريخ

جڏهن پيغمبر اسلام ﷺ جن سيپٽمبر 622ع ۾ مڪي کان مديني ۾ پهتا ته البقيع هڪ خالي زمين هئي، جيڪا ڳاراٺي سان ڍڪيل هئي. تاريخي ريڪارڊ موجب، رسول الله ﷺ جي اچڻ کان پوءِ، مديني جا گهر البقيع جي ويجهو وڌيا، ان ڪري ان کي عوامي مقبرو سمجهيو ويندو هو. جهاڙين کي صاف ڪيو ويو ۽ جڳهه کي پاڪ ڪيو ويو ته مستقبل ۾ مسلمانن، جيڪي مديني ۾ مري ويندا، جو قبرستان آهي. ان کان علاوه، البقيع هڪ هنڌ جي طور تي متعارف ڪرايو ويو جنهن جي اوڀر طرف کجور جا وڻ ۽ ان جي اولهه طرف گهر هئا.

مڪي کان مديني ڏانهن هجرت کان پوءِ هن ٻن يتيم ٻارن کان خريد ڪئي ان جاءِ تي مسجد نبوي جي تعمير دوران، نبي ﷺ جي صحابه مان هڪ اسعد بن زراره فوت ٿي ويا. نبي ﷺ ان جاءِ کي قبرستان بڻائڻ لاءِ چونڊيو ۽ انصار ۾ اسعد ٻن زراره پهريان صحابي هئا، جنهن کي البقيع ۾ دفن ڪيو ويو. جڏهن رسول الله ﷺ بدر جي جنگ ۾ مديني کان ٻاهر هئا ته سندس ڌيءَ رقيه بيمار ٿي پيئي ۽ سال 624ع ۾ وفات ڪيائين، کيس البقيع ۾ دفن ڪيو ويو. رقيه اهل بيت مان پهرين هئي جنهن کي هن قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو. رسول الله جي بدر کان اچڻ کان ٿورو پوءِ عثمان بن مظعون 3 هجري (624/625ع) ۾ وفات ڪيائين ۽ کيس البقيع ۾ دفن ڪيو ويو. هن کي مهاجرن مان رسول الله جو پهريون صحابي سمجهيو ويندو آهي جنهن کي قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو. حضرت محمد ﷺ جن کي ”اسان مان آخرت ڏانهن وڃڻ وارو پهريون شخص“ به سڏيو ۽ هن ان جاءِ جو نالو، جتي عثمان بن مظعون دفن ٿيل آهن، "رواحة" رکيو.

جڏهن سندس ننڍو پٽ ابراهيم وفات ڪري ويو، ته رسول الله حڪم ڏنو ته کيس به اتي ئي دفن ڪيو وڃي. هن قبر کي پاڻي ڏنو ۽ ان جاءِ کي "زواره" سڏيو. سندس حڪم تي عمل ڪندي سندس ٻن ڌيئرن زينب ۽ ام ڪلثوم کي به عثمان بن مظعون جي قبر جي ڀرسان دفن ڪيو ويو.

دفين

صحابه ۽ اهلبيت جيڪا جنت البقيع ۾ مدفون آهن

* * اسد بن زراره. اسعد مديني ۾ پهريون سردار هو جيڪو مسلمان ٿيو ۽ کيس البقيع ۾ دفن ٿيل پهريون شخص چيو وڃي ٿو. * عثمان بن مظعون. هي پهريون مهاجر آهي جنهن کي مديني ۾ البقيع جي قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو. * سعد بن معاذ . هو مديني ۾ اوس قبيلي جو سردار ۽ محمد ﷺ جي اهم ساٿين مان هڪ هو. هن خندق جي جنگ کان ٿوري دير بعد وفات ڪئي.

نالو	تعارف
رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم جا اهلبيت
عائشه بنت ابوبڪر	Third and youngest wife of Muhammad and daughter of first righteous caliph Abu Bakr Al-Sadiq
سيده فاطمه الزهره	Leader of the Women of Paradise; daughter of Muhammad, wife of Ali a.s and mother of Hasan a.s, Husayn a.s and Zaynab s.a.
حفصه ٻن عمر	Fourth wife of Muhammad. Daughter of Umar, the second Rashidun Caliph (m.625).
امام حسن	Leader of the Youth of Paradise; The Second Imam; grandson of Muhammad, son of Fatimah and Ali.
امام زين العابدين	The Fourth Imam, grandson of Fatimah and Ali, who is the only adult male that survived the Battle of Karbala because he was sick and could not fight.
امام باقر	The Fifth Imam; son of Ali Zayn al-Abidin ibn Husayn.
امام جعفر صادق	The Sixth Imam; son of Muhammad al-Baqir. Well-known scientist and teacher in the Islamic world.
ابراهيم بن محمد	Muhammad's son by Maria al-Qibtiyya, died in infancy.
زينب بنت محمد	The first daughter of Muhammad, She's mother of Umamah bint Abi al-As (the second wife of Ali).
رقيه بنت محمد	The second daughter of Muhammad and wife of Usman ibn Affan.
ام ڪلثوم بنت محمد	The third daughter of Muhammad, wife of Usman ibn Affan, she married Usman after her elder sister's (Ruqayya) death.
عبدالله بن عثمان	Died at a young age. He was the first grandson of Muhammad, son of Usman and Ruqayya (620–625).
فاطمه بنت اسد	Aunt of Muhammad and mother of Ali.
عبدالله بن جعفر	Son of Ja'far at-Tayyar, who was husband of Zaynab, daughter of Ali and nephew of Ali.
عباس ابن عبدالمطلب	Uncle of Muhammad and father of Abdullah ibn Abbas the great Islamic Scholar.
لبابه بنت حارث	Lubaba claimed to be the second woman to convert to Islam, the same day as her close friend Khadijah. She is the wife of the Prophet's Uncle Abbas ibn Abd al-Muttalib.
ام البنين	Married to Caliph Ali after the death of Fatimah and she is the mother of Abbas ibn Ali and all her sons were martyred in the Battle of Karbala.
صفيه بنت عبدالمطلب	Aunt of Muhammad and mother of Zubayr ibn al-Awwam.
عاتڪه بنت عبدالمطلب	Aunt of Muhammad.
عقيل ابن ابي طالب	the elder brother of Ali and father of Muslim ibn Aqeel.
سوده بنت زمعه	Second wife of Muhammad. Married him after the death of Khadijah (m.620).
زينب بنت خزيمه	Fifth wife of Muhammad. She is also known as Umm al-Masakin (t. Mother of the Poor) (m.625–626).
ام سلمه	Sixth wife of Muhammad (m.626).
زينب بنت جحش	Seventh wife of Muhammad, Previously married and divorced to Zayd ibn Harithah (m.627).
جويريه بنت حارث	Eighth wife of Muhammad (m.628).
ام حبيبه	Ninth wife of Muhammad, Daughter of Abu Sufyan ibn Harb and half-sister of Muawiya I (m.628).
صفيه بنت حئي	Tenth wife of Muhammad. She originated from a Jewish tribe Banu Nadir, after the Battle of Khaybar Muslims won the battle and the Prophet married her (m.628).
ماريه قبطيه	The last wife of Muhammad. She was an Egyptian woman and gifted to Muhammad in 628 as a slave by Al-Muqawqis, a Christian governor of Alexandria. Prophet had a son with her Ibrahim (m.628).
رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم جا صحابه
حليمه سعديه	ڍائي حليمه سعديه، رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم جي رضاعي ماء، جنهن رسول الله کي ننڊ پڻ ۾ پنهنجو کير پيارو.
عثمان بن عفان	رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم جا ابتدائي صحابي، ٽيون راشد خليفا (دور: 644-656ع) ۽ هو رسول الله جا داماد هئا، هن پنهنجي ڌيئرن مان ٻن (رقيه ۽ ام ڪلثوم) جي عثمان سان شادي ڪئي، کيس عزت وارو لقب ذو النورين (ٻه روشنيون جو مالڪ) ڏنو ويو.
عبدالله ابن مسعود	رسول الله جا هڪ مشهور صحابي، اسلامي روايت کيس قرآن جو عظيم ترين مفسر قرار ڏئي ٿي ۽ هن ڪيترن ئي قرآن ۽ حديث جي عالمن کي متاثر ڪيو.
ابو هريره	ابو هريره رسول الله ﷺ جا صحابي، هو حديث جو سڀ کان وڏو راوي آهي. هن جو شمار ڪثرت سان حديث بيان ڪرڻ وارن ۾ ٿئي ٿو.
اسعد ٻن زراره	اسعد بن زراره مديني جا پهريان قبائلي سردار هئا جيڪا اسلام قبول ڪيائين ۽ هن جنت البقيع ۾ دفن ٿين وارا پهريان صحابي هئا.
خنيس بن حذافه	هي صحابي رسول الله صلي الله جي هجرت ۽ مديني آمد کانپوء ڪجهه مهينن بعد نوجواني ۾ وفات ڪيائين.
عثمان بن مظعون	عثمان بن مظعون مهاجر صحابه ۾ پهريان هئا جيڪا جنت البقيع ۾ دفن ٿيا.
سعد ابن معاذ	سعد بن معاذ قبيلي بنو اوس جا سردار هئا. خندق جي جنگ ۾ شديد زخمي ٿيا ۽ يهودين (بني قريظه) جو فيصلو ڪرڻ کانپوء شهادت جي رتبي تي فائز ٿيا.
ابو سعيد خدري	ابو سعيد الخدري جو شمار ڪثرت سان حديث بيان ڪرڻ وارن ۾ ٿئي ٿو ۽ هن نوجواني ۾ جهادن ۾ حصو ورتو.

ٻين مسلم شخصيتون

• محمد حيات السنڌي، حديث جا عالم
• امام شامل، مسلمان اڳواڻ ۽ قفقاز کان آزادي جي جنگجو.
• محمد سيد طنطاوي، عالم
• ادريس السنوسي، لبيا جو بادشاهه.
• حسن السنوسي، ليبيا جو ولي عهد.
• محمد ذڪريا ڪانڌلوي، عالم ۽ فضائل اعمال جو مرتب ڪندڙ
• رفيع الدين ديوبندي، دارالعلوم ديوبند جو وائيس چانسلر.
• بدر عالم ميرٺي، فيض الباري الصحيح البخاري جو مرتب ڪندڙ.
• سلطان عبدالمجيد ثاني: آخري عثماني خليفو ۽ عثمان اوغلو خاندان جو سربراهه (1926-1944).
• محمد ادريس: هو هڪ سياسي ۽ مذهبي اڳواڻ ۽ لبيا جو بادشاهه هو (1952-1969).
• زين العابدين بن علي: هو هڪ تيونس جو سياستدان هو جنهن تيونس جو ٻيو صدر (1987-2011) رهيو.

گيليري

• 
  Grave of Halimah
• 
  Graves of Fatimah (single grave in front), Hasan, Imam Zain al-Abideen, Muhammad al-Baqir and Jafar as-Sadiq (2nd row left to right, 4 graves side by side), and ‘Abbas ibn ‘Abd al-Muttalib (single grave at right)
• 
  Grave of wives of Muhammad, left to right: Maria al-Qibtiyya, Juwayriyya bint al-Harith, Hind bint Abi Umayya, Zaynab bint Jahsh, Zaynab bint Khuzayma, Sawda bint Zamʿa, Hafsa bint Umar, Safiyya bint Huyayy, Ramla bint Abi Sufyan, Aisha bint Abi Bakr
• 
  The grave of Ibrahim ibn Muhammad
• 
  Grave of Uthman, with the Masjid an-Nabawi in the background, view towards the west. The Green Dome is also visible.
• 
  Graves of Abdullah ibn Ja'far and Aqeel ibn Abi Talib
• 
  Graves of Malik ibn Anas and Nafi‘ al-Madani
• 
  Imam Zain al-Abideen's desecrated grave at Al-Baqi' in Saudi Arabia

پڻ ڏسو

• جنت المعلاء (مڪي جو قبرستان)
• باب الصغير جو قبرستان
• اسلام جا مقدس ترين ماڳ

خارجي لنڪس

• Visitation of Baqi
• The oldest photos of Jannat al-Baqi (in Persian)
• Jannat al-Baqi website
• Map of Jannat al-Baqi
• History of the Cemetery of Jannat al-Baqi
• The Baqi Collection Photos
• Map of Jannat al-Baqi according to Sunni Muslim sources