بگ مرض
| بگ مرض | |
|---|---|
 | |
| ایک مہق خاتون | |
| مھارت | endocrinology |
بگ مرض يا بگُ (ڀوراڻ)، ڪوڙھ جو مرض (انگريزي ٻولي: Albinism Albino) چمڙي جي هڪ بيماري، جنهن ۾ سڄي جسم تي اڇا چٽا يا داغ ٿي پوندا آهن، ۽ ماڻھو پوڙھو نظر ايندو آھي. قرآن شريف جي سورة ’آل عمران‘ ۾ هن بيماريءَ جو ذڪر ڪيو ويو آهي ته حضرت عيسيٰ عليہ السلام پنهنجي قوم کي چيو ته ”آءٌ ڄائي ڄم کان انڌي کي اکيون ڏيندس ۽ ڪوڙهه جي بيماريءَ کان نجات ڏياريندس“.[1]
بگ (Albinism) اھڙي بيماري جنھن ۾ کل، اک ۽ وارن ۾ رنگدار مادو ميلانن جي گھٽتائي ٿيندي آھي. ان کي ھڪ وراثتي مرض ۾ ڳڻيو ويندو آھي، جيڪو وراثتي طور ماءُ پيءُ کان منتقل ٿيندو آھي۔ بنيادي طور تي ان ۾ گھٽ ميلانيت (hypomelanism) پڻ چئبو آھي، جيڪا پاڻ ھڪ گھٽ رنگيزہ پيدائشي مرض (hypopigmentary congenital disorder) ہے۔
عام طور پر اس خصوصیت کا جو نام معروف ہے وہ ہے 'سورج مُکھی' جس کا مفہوم ہے سورج کی طرح روشن / سفید چہرے والا، ویسے عام فہم میں ایسے لوگوں کو بھورا، چٹا بھی کہا جاتا ہے مگر سورج مکھی زیادہ مشہور ہے۔ قدرت کی طرف سے خصوصیت کا اظہار صرف انسانوں ہی پر نہیں ہوتا بلکہ بعض دیگر انواع حیات بھی اس سے متاثر ہوتے ہیں.
۽ ڪڏھن ٻُوٽا پڻ ان خاصيت ۾ رنڱيل نظر ايندا آھن ۔
-
بگ ريڊ ووڊ -
بگ يا ڪوڙھ ٿيل گُل -
ھڪ ٻوٽي ۾ موجودہ ڪوڙھ (بگ مرض) شاخ
البينزم Albinism کي هندي ۾ سورج مکي مانوش بہ چئبو آهي
البينزم اهڙي ڪيفيت جو نالو آهي جنھن ۾ چمڙي، اکين جا وار رنگدار مادن جي نہ هجڻ ميلانن جي گهٽتائي ڪارڻ ٿيندي آهي ان کي خانداني مرضن ۾ شمار ڪيو ويندو آهي جيڪو والدين طرفان ايندي آهي بنيادي طور تي ان کي گھٽ هپوملنسم بہ چئبو آهي جيڪو پاڻ هڪ گهٽ رنگي پيدائشي خرابي آهي
پنهنجي خلين ۾ رنگ پيدا نہ ڪري سگهندڙ جانورن کي البينو چئبو آهي جيڪو خانداني مرض آهي هي ان وقت پيدا ٿيندو آهي جڏهن رنگ پيدا ڪرڻ وارو جينياتي مواد ماءُ ۽ پيءُ ٻنھي طرفان اولاد ڏا منتقل ناهين ٿيندا اُها حالت کير پياڪ، مڇين، پکين، پاڻي واري جانورن ۾ سڀ کان وڌيڪ پاتي ويندي آهي ڇوتہ گھڻا جانور اس کان بچڻ لاءِ پنھنجي حفاظت لاءِ انهي رنگدار مادي تي تابعدار ڪندا آهن انڪري انجو شڪار ڪجهه جانور ايترو عرصو زندھ بہ ناهين رهي سگھندا جو پنھنجي نسل پيدا ڪري سگھن ساڳي ريت انسانن ۾ بہ تقريبن هر نسل ۾ البينو موجود هوندا آهن انجي گھڻي حالت ۾ جسم جي ڪنھن بہ خليي ۾ رنگدار مادو ناهي هوندو البينو جو شڪار جانور ڏسڻ ۾ هلڪا گلابي ۽ وار اڇا هوندا آهن انھن جون اکيون رت جي ننڍين رگن Capillaries جي وجھ سان گلابي ڏيکاربيون آهن ڇوجو البينو ماڻھن ۾ روشني جذب ڪرڻ وارو رنگدار مادو گهٽ هوندو آهي انڪري انھن کي تيز اس ۾ الرجي ٿيندي آهي ڪجهه ماڻھو قدرن البينو هوندا آهن ۽ انھن مان ڪجهه چمڙي ۾ رنگدار مادي جي گهٽتائي ڪارڻ هوندا آهن ساڳئي ريت ڪجهه جانور بہ قدرن البينو بہ هوندا آهن
حوالا
[سنواريو]- ↑ انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا، جلد پھريون سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد.