مواد ڏانھن هلو

بئراج

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
ڪوٽڙي بئراج

بئراج ڪنهن نهر يا درياهه جي وهڪري کي ڪنهن مناسب هنڌ تي ٻڌي، دروازا وجهي پاڻيءَ جو وهڪرو موڙي، منظم شاخن ذريعي زرعي مقصدن ۽ ڪڏهن جهاز رانيءَ لاءِ استعمال ڪيو ويندو رهيو آهي. چئوماسي جي ڏينهن ۾ عام طور درياهن جا گيٽ کولي ڇڏيندا آهن ته جيئن بئراج محفوظ رهي. سنڌ ۾ تاريخ کان آڳاٽي زماني ۾ به برساتي ندين جي پاڻيءَ جو رخ موڙي آبادي ڪئي ويندي هئي. اهڙا لڳ ڀڳ 80 قديم بند کيرٿر ۾ لڌا ويا آهن جيڪي 4500 کان 5000 هزار سال پراڻا آهن.

سنڌ ۾ سنڌو درياهه تي ٽي وڏا بئراج آهن. سکر بئراج جنهن ۾ 66 در آهن. 1923ع کان 1930ع تائين تعمير ٿيو. اهو براج 5000 فٽ ڊگهو آهي. ان ۾ 7 واهه آهن ۽ 10 ملين ايڪڙ زمين آباد ڪرڻ جي گنجائش اٿس. گڊو بئراج ڪشمور وٽ آهي جيڪو 1957ع کان 1962ع جي عرصي ۾ مڪمل ٿيو، ان ۾ 12 لک ڪيوسڪ پاڻي نيڪال ڪرڻ جي گنجائش آهي، 60 فٽ ويڪرا 64 گيٽ اٿس ۽ 2.9 ملين ايڪڙ زمين آباد ڪري سگهي ٿو. غلام محمد بئراج ڄامشوري وٽ آهي جيڪو 1955ع ۾ تيار ٿيو. 3000 فٽ ڊگهو هي بئراج 5 ملين ايڪڙ آباد ڪرڻ جي گنجائش رکي ٿو. سکر براج ۽ ڪوٽڙي براج فقط زرعي مقصدن کي پورو ڪن ٿا ۽ گڊو بئراج پاور پيدا ڪرڻ لاءِ به ڪم آندو ويو آهي.[1]

حوالا

[سنواريو]