خرطوم
| خرطوم Khartoum الخرطوم | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| گادي وارو شھر | ||||||
مٿي کان: خرطوم جو رات جو نظارو، خرطوم نيلين مسجد، خرطوم يونيورسٽي، ۽ ايل ميڪ نمر پل. | ||||||
| ||||||
| عرفيت: "ٽڪنڊي وارو گادي جو شھر" | ||||||
| جاگرافي بيهڪ: 15°36′N 32°30′E / 15.6°N 32.5°E[1] | ||||||
| Country |  سوڊان | |||||
| State | Khartoum | |||||
| پکيڙ[2] | ||||||
| • گادي وارو شھر | 1,010 ڪ.م2 (390 ميل2) | |||||
| بلندي[1] | 381 ميل (1,250 ft) | |||||
| آبادي (urban 2021, all others 2013)[3][4] | ||||||
| • گادي وارو شھر | 639,598 | |||||
خرطوم (Khartoum) سوڊان جي راڄڌاني آهي. اهو ان جاءِ تي واقع آهي جتي اچو ء نیرو نیل دریاھ ملن ٿا. اچو نیل درياهه يوگنڊا مان سفر ڪري ٿو، جڏهن ته نیرو نیل دریاھہ ايٿوپيا مان سفر ڪري ٿو، جتي اهو نيل درياء بڻجي ٿو ۽ پوءِ مصر مان وهي ميڊيٽرينين سمنڊ ۾ وڃي ٿو.هن شهر جي آبادي 20 لک کان مٿي آهي، اهو ملڪ جو ٻيو نمبر وڏو شهر آهي، پر اتر خرطوم (خرطوم البحري) ۽ ام درمان جي ڀرپاسي وارن مضافات جي گڏ, خرطوم ميٽروپوليٽن علائقي جي آبادي 6,344,348 آهي, جيڪو سوڊان ۾ سڀ کان وڏو ميٽروپوليٽن علائقو آهي.
خرطوم وائيٽ نيل جي سنگم تي واقع آهي - وڪٽوريا ڍنڍ کان اتر ۾ وهندو آهي - ۽ نيلو نيل، ايٿوپيا ۾ ڍنڍ تانا کان اولهه طرف وهندو آهي. نيل جي انهن ٻن حصن ۾ ورهايل، خرطوم ميٽروپوليٽن ايريا هڪ ٽي طرفي شهر آهي جيڪو خرطوم مناسب تي مشتمل آهي ۽ اتر ۾ خرطوم البحري ۽ ام درمان اولهه ڏانهن پلن سان ڳنڍيل آهي. اها جاءِ جتي ٻه نيل ملن ٿا، ان کي المقرن (سنڌي:سنگم؛ انگريزي: "The Confluence") چيو وڃي ٿو. خرطوم جو بنياد 1821ع ۾ قديم شهر سوبا جي اتر ۾ پيو. 1882ع ۾ برطانوي سلطنت مصري حڪومت تي قبضو ڪري ورتو، سوڊان جو انتظام مصرين جي هٿن ۾ ڇڏي ويو. مهدي جنگ شروع ٿيڻ تي، انگريزن سوڊان مان اينگلو-مصري فوجن کي ڪڍڻ جي ڪوشش ڪئي پر 1884ع ۾ خرطوم جي محاصري جي نتيجي ۾ مهدي فوج شهر تي قبضو ڪيو ۽ دفاعي اينگلو-مصري فوجن جو قتل عام ڪيو. 1898ع ۾ ان تي برطانوي فوجن پاران ٻيهر قبضو ڪيو ويو، ۽ 1956ع تائين اينگلو-مصري سوڊان جي حڪومت جو سيٽ رهيو.[5] 1956 ۾، شهر کي آزاد سوڊان جي راڄڌاني طور نامزد ڪيو ويو. 1973ع ۾ خرطوم ۾ سعودي سفارتخاني تي حملي دوران ٽي يرغمالي مارجي ويا هئا. 2008 ۾، انصاف ۽ برابري واري تحريڪ شهر ۾ جنگ ۾ مصروف سوڊاني هٿياربند فوجن سان دارفور ۾ جنگ جي حصي طور. خرطوم قتل عام 2019 ۾ سوڊاني انقلاب دوران ٿيو. هن شهر 2023 سوڊان جي هٿياربند فوجن ۽ ريپڊ سپورٽ فورسز (RSF) جي وچ ۾ ويڙهه دوران وسيع ويڙهه ڏٺو، خرطوم انٽرنيشنل ايئرپورٽ ۽ ٻين نازڪ ماڳن کي متاثر ڪيو.[6]
خرطوم اتر آفريڪا ۾ هڪ اقتصادي ۽ واپاري مرڪز آهي، جيڪو پورٽ سوڊان ۽ ايل-عبيد کان ريل لائينن سان گڏ آهي. اهو خرطوم انٽرنيشنل ايئرپورٽ پاران نئين خرطوم انٽرنيشنل ايئرپورٽ جي تعمير هيٺ آهي. خرطوم ۽ ان جي ميٽروپوليٽن علائقي ۾ ڪيترائي قومي ۽ ثقافتي ادارا آهن، جن ۾ سوڊان جو نيشنل ميوزيم، خليفا هائوس ميوزيم، خرطوم يونيورسٽي، ۽ سوڊان يونيورسٽي آف سائنس ۽ ٽيڪنالاجي شامل آهن.
حوالا
[سنواريو]- ↑ 1.0 1.1 "Where is Khartoum, The Sudan?". worldatlas.com. وقت 29 January 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2018-01-28. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Sudan: States, Major Cities, Towns & Agglomeration - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information". www.citypopulation.de. وقت 12 April 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 September 2021. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "Sudan Facts on Largest Cities, Populations, Symbols - Worldatlas.com". www.worldatlas.com. وقت 9 February 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 February 2018. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Demographia World Urban Areas (17th ed.). Demographia. May 2021. p. 42. http://www.demographia.com/db-worldua.pdf. Retrieved 8 May 2021.
- ↑ "Khartoum | Location, Facts, & History". Encyclopedia Britannica. وقت 26 June 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2020-04-28. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Leiro, Roberto. "Sudan's RSF Clashes with Army in Khartoum Airport". Airways. وقت 16 April 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2023-04-16. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد)