جرمني جون رياستون

نظر ھيٺ مضمون جديد جرمني جي رياستن تي آهي. ٻين استعمالن جي لاءِ جرمني جون رياستون (سلجھائپ) ڏسو.

جرمني جون رياستون German states
6,82,986 (بريمن) – 1,79,32,651 (نارٿ رائن وستڦيليا)
قسم	وفاقي رياست (رياستون)
علائقو	جرمني
انگ	16 (as of 2025)
ايراضي	419.4 km2 (161.92 sq mi) (بريمن) – 70٬549.4 km2 (27٬239.29 sq mi) (بويريا)
حڪومت	رياستي حڪومت
ذيلي تقسيم	سرڪاري ضلعو ضلعو ايمٽ ميونسپلٽي

جرمني جي وفاقي جمهوريه هڪ فيڊريشن آهي ۽ 16 جزوي طور تي خودمختيار رياستن (جرمن: Länder) تي مشتمل آهي. 16 رياستن مان 13 علائقائي رياستون "فلاچنلينڊر" (Flächenländer) آهن. انهن ۾، رياستي حڪومت جي سطح کان هيٺ مقامي اختيارن (ڪائونٽيون ۽ ڪائونٽي سطح جا شهر) ۾ هڪ تقسيم آهي. جن جو پنهنجو انتظاميه آهي. ٻه رياستون (برلن ۽ هيمبرگ) شهري رياستون آهن. جن ۾ رياستي حڪومت ۽ مقامي انتظاميه جي وچ ۾ ڪا به علحدگي ناهي. بريمن رياست هڪ خاص ڪيس آهي. رياست بريمن (جنهن لاءِ رياستي حڪومت ميونسپل انتظاميه طور پڻ ڪم ڪري ٿي ۽ بريمرهون جن جي پنهنجي مقامي انتظاميه رياستي حڪومت کان الڳ آهي) جي شهرن تي مشتمل آهي. تنهن ڪري اهو هڪ شهر رياست ۽ هڪ علائقائي رياست جو مرکب آهي.

ٽي رياستون بويريا، سڪسوني ۽ ٿورنگيا "آزاد رياست" جي نالي سان لقب "فريسٽاٽ" استعمال ڪن ٿيون. هي لقب صرف انداز ۾ آهي ۽ ان جي ڪا قانوني يا سياسي اهميت ناهي (آمريڪي رياستن وانگر جيڪي پاڻ کي دولت مشترڪه سڏين ٿيون).

جرمني جي وفاقي جمهوريه ("اولهه جرمني") 1949 ۾ ٻي عالمي جنگ کان پوءِ آمريڪي، برطانوي ۽ فرانسيسي انتظاميه جي تحت ٽن مغربي علائقن جي اتحاد ذريعي ٺاهي وئي. شروعات ۾، وفاقي جمهوريه جون رياستون بيڊن (1952 تائين)، باويريا (بائرن)، بريمن، هيمبرگ، هيس (هيسن)، لوئر سيڪسني (نيڊرساچسن)، نارٿ رائن-ويسٽفاليا (نورڊرين-ويسٽفالن)، رائنلينڊ-پلاٽينيٽ (رائنلينڊ-فالز)، شلسوگ-هولسٽين، ورٽمبرگ-بيڊن (1952 تائين) ۽ ورٽمبرگ-هيزلرن (1952 تائين) هيون. اولهه برلن، جڏهن ته اڃا تائين مغربي اتحادين جي قبضي ۾ هو، پاڻ کي وفاقي جمهوريه جو حصو سمجهيو ۽ وڏي حد تائين ضم ڪيو ويو ۽ هڪ حقيقي رياست سمجهيو ويو. 1952 ۾، هڪ ريفرنڊم کان پوءِ، بيڊن، ورٽمبرگ-بيڊن، ۽ ورٽمبرگ-هزلرن بيڊن-ورٽمبرگ ۾ ضم ٿي ويا. 1957 ۾، سار پروٽيڪٽريٽ وفاقي جمهوريه ۾ سارلينڊ جي رياست طور شامل ٿيو.

اڳيون وڏو تبديلي 1990 ۾ جرمن ٻيهر اتحاد سان ٿيو، جنهن ۾ اڳوڻي جرمن ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ (اوڀر جرمني) جو علائقو وفاقي جمهوريه جو حصو بڻجي ويو، برانڊنبرگ، ميڪلنبرگ-وسٽ پومرانيا (ميڪلنبرگ-وورپومرن)، سيڪسني (ساڪسن)، سيڪسني-انهالٽ (ساڪسن-انهالٽ) ۽ ٿورنگيا (ٿرنگن) جي ٻيهر قائم ٿيل اوڀر رياستن جي الحاق سان ۽ اولهه ۽ اوڀر برلن کي هڪ شهري رياست ۾ شامل ڪرڻ سان ٿيو. 1996 ۾ برلن کي آس پاس جي برانڊنبرگ سان ضم ڪرڻ لاءِ ريفرنڊم برانڊنبرگ ۾ ضروري اڪثريت ووٽ تائين پهچڻ ۾ ناڪام ٿيو، جڏهن ته برلن جي اڪثريت حق ۾ ووٽ ڏنو.

رياستون

اهي انفرادي رياستون هيون جن 1949 ۾ جرمني جي وفاقي جمهوريه قائم ڪئي. اهو آسٽريا ۾ جنگ کان پوءِ جي ترقي سان متضاد هو. جتي قومي فيڊريشن (Bund) پهرين قائم ڪئي وئي هئي. ۽ انفرادي رياستن کي بعد ۾ ان وفاقي فريم ورڪ اندر يونٽن جي طور تي بيان ڪيو ويو.

لينڊر ("زمين") جي اصطلاح جو جرمن استعمال 1919 جي ويمار آئين کان وٺي آهي. اڳ ۾ جرمن سلطنت جي رياستن کي اسٽيٽين ("رياستون") سڏيو ويندو هو. اڄ بنڊس لينڊ (وفاقي زمين) جي اصطلاح جو استعمال عام آهي. سرڪاري طور تي "بنڊس لينڊ" جو اصطلاح نه ته 1919 جي آئين ۾ نظر اچي ٿو ۽ نه ئي موجوده آئين ۾. ٽي لينڊر; باويريا (1919 کان)، سيڪسني (اصل ۾ 1919 کان ۽ ٻيهر 1990 کان) ۽ ٿورينجيا (1994 کان) پاڻ کي "فريسٽاٽن" (آزاد رياستون), جمهوريه" لاءِ هڪ پراڻو جرمن اصطلاح, سڏن ٿيون. ويمار جمهوريه جي آخر ۾ 17 رياستن مان، ڇهه اڃا تائين موجود آهن (جيتوڻيڪ جزوي طور تي مختلف سرحدن سان)

1. باويريا (Bavaria), جغرافيائي طور تي الڳ پيليٽينيٽ, جيڪو 1816 کان 1946 تائين بويريا جو حصو هو, هاڻي رائنلينڊ فلز جو حصو آهي.
2. بريمن (Bremen)
3. ھمبرگ (Hamburg)
4. ھيس (Hesse)
5. سئڪساني (Saxony)
6. ٿرنجيا (Thuringia)

ويمار ريپبلڪ جون ٻيون 11 رياستون يا ته هڪ ٻئي ۾ ضم ٿي ويون يا ننڍين ادارن ۾ ورهائجي ويون:

1. انهالٽ هاڻي سئڪساني-اينھالٽ (Saxony-Anhalt) رياست جو حصو آهي.
2. بيڊن هاڻي بيڊن-ورٽمبرگ (Baden-Württemberg) جو حصو آهي.
3. برائونشويگ هاڻي لوئر سئڪساني (Lower Saxony) جو حصو آهن.
4. ليپي هاڻي نارٿ رائن وستڦيليا (North Rhine Westphalia) نارٿ رائن-ويسٽفاليا جو حصو آهي.
5. ليوبڪ هاڻي شليسوگ-ھوليسٽن (Schleswig-Holstein) جو حصو آهي.
6. ميڪلنبرگ-شويرين ۽ ميڪلنبرگ-اسٽريلٽز هاڻي ميڪلنبرگ-وورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern) جا حصا آهن.
7. اولڊنبرگ هاڻي لوئر سئڪساني (Lower Saxony) جو حصو آهن. ان جا اڳوڻا ايڪسڪليو هاڻي انهن جي پاڙيسري رياستن رائن لينڊ-پيلاٽينيٽ ۽ شليس ويگ-هولسٽائن سان تعلق رکن ٿا.
8. پروشيا کي برلن (Berlin), برانڊنبرگ (Brandenburg)، لوئر سيڪسني، نارٿ رائن-ويسٽفاليا، رائن لينڊ پئليٽينيٽ (Rhineland Palatinate)، ساڪسني-انهالٽ ۽ شليس ويگ-هولسٽائن جي رياستن ۾ ورهايو ويو هو. اڳوڻي پروشيا صوبن برانڊنبرگ، سئڪساني (Saxony)، شليس ويگ-هولسٽائن ۽ هانوور ترتيب وار برانڊنبرگ (ساڪسني-انهالٽ، شليس ويگ-هولسٽائن) ۽ لوئر سيڪسني جي رياستن جو مرڪز بڻايو. پروشيا صوبن ويسٽفيليا ۽ رائن لينڊ نارٿ رائن-ويسٽفيليا رياست کي گهڻو حصو ڏنو. ۽ رائن لينڊ صوبي پلاٽ جو اڌ حصو ڏنو.
9. سارلنڊ (Saarland)

• The Prussian provinces of Westphalia and Rhineland contributed most territory to the state of North Rhine-Westphalia, and Rhineland province contributed about half of the territory of the state of Rhineland Palatinate. Most of the Prussian province of Hesse-Nassau was merged with the existing state of Hesse.
  Some territories bordering other states were annexed to the bordering state. Also, Prussia had exclaves that were surrounded by other states. These became part of their surrounding states. All states, except Bavaria, now have territory of the former Free State of Prussia. Other former Prussian territories lying east of the rivers Neisse and Oder were lost in 1945 and are now part of Poland or Russia. They are Silesia (Upper and Lower), Pomerania, West Prussia-Posen, and East Prussia respectively.
• Schaumburg-Lippe is now part of Lower Saxony.
• Württemberg is now part of Baden-Württemberg.

Possible boundary changes between states continue to be debated in Germany, in contrast to how there are "significant differences among the American states and regional governments in other federations without serious calls for territorial changes" in those other countries. Arthur B. Gunlicks summarizes the main arguments for boundary reform in Germany: "the German system of dual federalism requires strong Länder that have the administrative and fiscal capacity to implement legislation and pay for it from own source revenues. Too many Länder also make coordination among them and with the federation more complicated." But several proposals have failed so far; territorial reform remains a controversial topic in German politics and public perception.

فهرست

پڻ ڏسو: جرمن وفاقي رياستن جي موجوده سربراهن جي فهرست

رياست	رياستي ڪوڊ	!Since	گاديءَ جو شهر	قانون ساز	رياست ۽ حڪومت جو سربراهه (وزير-صدر يا ميئر)	بنڊسراٽ ووٽ	علائقو (ڪلوميٽر) (km2)	آبادي (2023-12-31)	گھڻائي Pop. per km2	HDI (2022)	GDP في ماڻهو (€; 2023)
بيڊن-ورٽمبرگ (Baden-Württemberg)	BW	1952	اسٽٽگارٽ	لينڊٽيگ	ونفريڊ ڪريچمن (گرين)	6	35,748	1,12,30,740	314.2	0.963	54,339
باويريا (Bavaria) (Bayern)	BY	1949	ميونخ (München)	لينڊٽيگ	مارڪس سوڊر (CSU)	6	70,541	1,31,76,426	186.8	0.958	57,343
برلن (Berlin)	BE	1990	–	ابجورڊ نيٽنهاس	ڪائي ويگنر (CDU)	4	891.1	36,62,381	4,110	0.967	51,209
برانڊنبرگ (Brandenburg)	BB	1990	پوٽسڊم	لينڊٽيگ	ڊائٽمار ووئڊڪي (SPD)	4	29,654	25,54,464	86.14	0.926	37,814
بريمن (Bremen)	HB	1949	بريمن	برگر شافٽ	اينڊرياس بوونشلٽي (SPD)	3	419.4	7,02,655	1,676	0.954	56,981
ھمبرگ (Hamburg)	HH	1949	–	برگر شافٽ	پيٽر شينتشير (SPD)	3	755.1	18,51,596	2,452	0.975	79,167
ھيس (Hesse) (Hessen)	HE	1949	ويزباڊن	لينڊٽيگ	بورس رين (CDU)	5	21,116	62,67,546	296.8	0.954	54,806
لوئر سئڪساني (Lower Saxony) (Niedersachsen)	NI	1949	هينوور (هانوور)	لينڊٽيگ	اولاف لائس (SPD)	6	47,710	80,08,135	167.9	0.936	44,531
ميڪلنبرگ-وورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern)	MV	1990	شورين	لينڊٽيگ	مانيلا شويسگ (SPD)	3	23,295	15,78,041	67.74	0.922	36,335
نارٿ رائن ويسٽفاليا (North Rhine Westphalia) (Nordrhein-Westfalen)	NW	1949	ڊسلڊورف	لينڊٽيگ	هينڊرڪ وست (CDU)	6	34,112	1,80,17,520	528.2	0.946	46,194
رائن لينڊ پئليٽينيٽ (Rhineland Palatinate) (Rheinland-Pfalz)	RP	1949	مينز	لينڊٽيگ	اليگزينڊر شوزر (SPD)	4	19,858	41,25,163	207.7	0.938	41,797
سارلنڊ (Saarland)	SL	1957	ساربرڪين	لينڊٽيگ	انڪي ريلنگير (SPD)	3	2,572	10,14,047	394.3	0.934	41,617
سئڪساني (Saxony) (Sachsen)	SN	1990	ڊريسڊن	لينڊٽيگ	مائيڪل ڪرشمر (CDU)	4	18,450	40,54,689	219.8	0.944	38,143
سئڪساني-اينھالٽ (Saxony-Anhalt) (Sachsen-Anhalt)	ST	1990	ميگڊبرگ	لينڊٽيگ	رينر هيسلوف (CDU)	4	20,464	21,44,570	104.8	0.921	35,911
شليسوگ-ھوليسٽن (Schleswig-Holstein)	SH	1949	ڪيل	لينڊٽيگ	دانيال گنٿر (CDU)	4	15,804	29,53,202	186.9	0.929	40,090
ٿرنجيا (Thuringia)	TH	1990	ايرفٽ	لينڊٽيگ	ماريو ووئيگاٽ (CDU)	4	16,202	21,14,870	130.5	0.928	35,715

آئيني رياستون

جرمنيءَ ۾ سورنھن آئيني رياستون آھن.

1. بيڊن-ورٽمبرگ (Baden-Württemberg)
2. باويريا (Bavaria)
3. برلن (Berlin)
4. برانڊنبرگ (Brandenburg)
5. بريمن (Bremen)
6. ھمبرگ (Hamburg)
7. ھيس (Hesse)
8. لوئر سئڪساني (Lower Saxony)
9. ميڪلنبرگ-وورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern)
10. نارٿ رائن وستڦيليا (North Rhine Westphalia)
11. رائن لينڊ پئليٽينيٽ (Rhineland Palatinate)
12. سارلنڊ (Saarland)
13. سئڪساني (Saxony)
14. سئڪساني-اينھالٽ (Saxony-Anhalt)
15. شليسوگ-ھوليسٽن (Schleswig-Holstein)
16. ٿرنجيا (Thuringia)

تاريخ

سياست

ذيلي تقسيم

پڻ ڏسو

• آسٽريا جون رياستون
• جرمني ۾ شهرن جي فهرست
• ملڪ جي لحاظ کان انتظامي ڊويزنن جي فهرست

حوالا

ٻاهرين لنڪس