مواد ڏانھن هلو

جرمني جون رياستون

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون جديد جرمني جي رياستن تي آهي. ٻين استعمالن جي لاءِ جرمني جون رياستون (سلجھائپ) ڏسو.
جرمني جون رياستون
German states

6,82,986 (بريمن) –
1,79,32,651 (نارٿ رائن وستڦيليا)
قسم وفاقي رياست (رياستون)
علائقو جرمني جرمني
انگ 16 (as of 2025)
ايراضي 419.4 km2 (161.92 sq mi) (بريمن) –
70٬549.4 km2 (27٬239.29 sq mi) (بويريا)
حڪومت رياستي حڪومت
ذيلي تقسيم سرڪاري ضلعو
  • ضلعو
    • ايمٽ
      • ميونسپلٽي

جرمني جي وفاقي جمهوريه هڪ فيڊريشن آهي ۽ 16 جزوي طور تي خودمختيار رياستن (جرمن: Länder) تي مشتمل آهي.[1] [2] 16 رياستن مان 13 علائقائي رياستون "فلاچنلينڊر" (Flächenländer) آهن. انهن ۾، رياستي حڪومت جي سطح کان هيٺ مقامي اختيارن (ڪائونٽيون ۽ ڪائونٽي سطح جا شهر) ۾ هڪ تقسيم آهي. جن جو پنهنجو انتظاميه آهي. ٻه رياستون (برلن ۽ هيمبرگ) شهري رياستون آهن. جن ۾ رياستي حڪومت ۽ مقامي انتظاميه جي وچ ۾ ڪا به علحدگي ناهي. بريمن رياست هڪ خاص ڪيس آهي. رياست بريمن (جنهن لاءِ رياستي حڪومت ميونسپل انتظاميه طور پڻ ڪم ڪري ٿي ۽ بريمرهون جن جي پنهنجي مقامي انتظاميه رياستي حڪومت کان الڳ آهي) جي شهرن تي مشتمل آهي. تنهن ڪري اهو هڪ شهر رياست ۽ هڪ علائقائي رياست جو مرکب آهي.

ٽي رياستون بويريا، سڪسوني ۽ ٿورنگيا "آزاد رياست" جي نالي سان لقب "فريسٽاٽ" استعمال ڪن ٿيون. هي لقب صرف انداز ۾ آهي ۽ ان جي ڪا قانوني يا سياسي اهميت ناهي (آمريڪي رياستن وانگر جيڪي پاڻ کي دولت مشترڪه سڏين ٿيون).

جرمني جي وفاقي جمهوريه ("اولهه جرمني") 1949 ۾ ٻي عالمي جنگ کان پوءِ آمريڪي، برطانوي ۽ فرانسيسي انتظاميه جي تحت ٽن مغربي علائقن جي اتحاد ذريعي ٺاهي وئي. شروعات ۾، وفاقي جمهوريه جون رياستون بيڊن (1952 تائين)، باويريا (بائرن)، بريمن، هيمبرگ، هيس (هيسن)، لوئر سيڪسني (نيڊرساچسن)، نارٿ رائن-ويسٽفاليا (نورڊرين-ويسٽفالن)، رائنلينڊ-پلاٽينيٽ (رائنلينڊ-فالز)، شلسوگ-هولسٽين، ورٽمبرگ-بيڊن (1952 تائين) ۽ ورٽمبرگ-هيزلرن (1952 تائين) هيون. اولهه برلن، جڏهن ته اڃا تائين مغربي اتحادين جي قبضي ۾ هو، پاڻ کي وفاقي جمهوريه جو حصو سمجهيو ۽ وڏي حد تائين ضم ڪيو ويو ۽ هڪ حقيقي رياست سمجهيو ويو. 1952 ۾، هڪ ريفرنڊم کان پوءِ، بيڊن، ورٽمبرگ-بيڊن، ۽ ورٽمبرگ-هزلرن بيڊن-ورٽمبرگ ۾ ضم ٿي ويا. 1957 ۾، سار پروٽيڪٽريٽ وفاقي جمهوريه ۾ سارلينڊ جي رياست طور شامل ٿيو.

اڳيون وڏو تبديلي 1990 ۾ جرمن ٻيهر اتحاد سان ٿيو، جنهن ۾ اڳوڻي جرمن ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ (اوڀر جرمني) جو علائقو وفاقي جمهوريه جو حصو بڻجي ويو، برانڊنبرگ، ميڪلنبرگ-وسٽ پومرانيا (ميڪلنبرگ-وورپومرن)، سيڪسني (ساڪسن)، سيڪسني-انهالٽ (ساڪسن-انهالٽ) ۽ ٿورنگيا (ٿرنگن) جي ٻيهر قائم ٿيل اوڀر رياستن جي الحاق سان ۽ اولهه ۽ اوڀر برلن کي هڪ شهري رياست ۾ شامل ڪرڻ سان ٿيو. 1996 ۾ برلن کي آس پاس جي برانڊنبرگ سان ضم ڪرڻ لاءِ ريفرنڊم برانڊنبرگ ۾ ضروري اڪثريت ووٽ تائين پهچڻ ۾ ناڪام ٿيو، جڏهن ته برلن جي اڪثريت حق ۾ ووٽ ڏنو.

رياستون

[سنواريو]

اهي انفرادي رياستون هيون جن 1949 ۾ جرمني جي وفاقي جمهوريه قائم ڪئي. اهو آسٽريا ۾ جنگ کان پوءِ جي ترقي سان متضاد هو. جتي قومي فيڊريشن (Bund) پهرين قائم ڪئي وئي هئي. ۽ انفرادي رياستن کي بعد ۾ ان وفاقي فريم ورڪ اندر يونٽن جي طور تي بيان ڪيو ويو.

لينڊر ("زمين") جي اصطلاح جو جرمن استعمال 1919 جي ويمار آئين کان وٺي آهي. اڳ ۾ جرمن سلطنت جي رياستن کي اسٽيٽين ("رياستون") سڏيو ويندو هو. اڄ بنڊس لينڊ (وفاقي زمين) جي اصطلاح جو استعمال عام آهي. سرڪاري طور تي "بنڊس لينڊ" جو اصطلاح نه ته 1919 جي آئين ۾ نظر اچي ٿو ۽ نه ئي موجوده آئين ۾. ٽي لينڊر; باويريا (1919 کان)، سيڪسني (اصل ۾ 1919 کان ۽ ٻيهر 1990 کان) ۽ ٿورينجيا (1994 کان) پاڻ کي "فريسٽاٽن" (آزاد رياستون), جمهوريه" لاءِ هڪ پراڻو جرمن اصطلاح, سڏن ٿيون. ويمار جمهوريه جي آخر ۾ 17 رياستن مان، ڇهه اڃا تائين موجود آهن (جيتوڻيڪ جزوي طور تي مختلف سرحدن سان)

  1. باويريا (Bavaria), جغرافيائي طور تي الڳ پيليٽينيٽ, جيڪو 1816 کان 1946 تائين بويريا جو حصو هو, هاڻي رائنلينڊ فلز جو حصو آهي.
  2. بريمن (Bremen)
  3. ھمبرگ (Hamburg)
  4. ھيس (Hesse)
  5. سئڪساني (Saxony)
  6. ٿرنجيا (Thuringia)

ويمار ريپبلڪ جون ٻيون 11 رياستون يا ته هڪ ٻئي ۾ ضم ٿي ويون يا ننڍين ادارن ۾ ورهائجي ويون:

  1. انهالٽ هاڻي سئڪساني-اينھالٽ (Saxony-Anhalt) رياست جو حصو آهي.
  2. بيڊن هاڻي بيڊن-ورٽمبرگ (Baden-Württemberg) جو حصو آهي.
  3. برائونشويگ هاڻي لوئر سئڪساني (Lower Saxony) جو حصو آهن.
  4. ليپي هاڻي نارٿ رائن وستڦيليا (North Rhine Westphalia) نارٿ رائن-ويسٽفاليا جو حصو آهي.
  5. ليوبڪ هاڻي شليسوگ-ھوليسٽن (Schleswig-Holstein) جو حصو آهي.
  6. ميڪلنبرگ-شويرين ۽ ميڪلنبرگ-اسٽريلٽز هاڻي ميڪلنبرگ-وورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern) جا حصا آهن.
  7. اولڊنبرگ هاڻي لوئر سئڪساني (Lower Saxony) جو حصو آهن. ان جا اڳوڻا ايڪسڪليو هاڻي انهن جي پاڙيسري رياستن رائن لينڊ-پيلاٽينيٽ ۽ شليس ويگ-هولسٽائن سان تعلق رکن ٿا.
  8. پروشيا کي برلن (Berlin), برانڊنبرگ (Brandenburg)، لوئر سيڪسني، نارٿ رائن-ويسٽفاليا، رائن لينڊ پئليٽينيٽ (Rhineland Palatinate)، ساڪسني-انهالٽ ۽ شليس ويگ-هولسٽائن جي رياستن ۾ ورهايو ويو هو. اڳوڻي پروشيا صوبن برانڊنبرگ، سئڪساني (Saxony)، شليس ويگ-هولسٽائن ۽ هانوور ترتيب وار برانڊنبرگ (ساڪسني-انهالٽ، شليس ويگ-هولسٽائن) ۽ لوئر سيڪسني جي رياستن جو مرڪز بڻايو. پروشيا صوبن ويسٽفيليا ۽ رائن لينڊ نارٿ رائن-ويسٽفيليا رياست کي گهڻو حصو ڏنو. ۽ رائن لينڊ صوبي پلاٽ جو اڌ حصو ڏنو.
  9. سارلنڊ (Saarland)
  • The Prussian provinces of Westphalia and Rhineland contributed most territory to the state of North Rhine-Westphalia, and Rhineland province contributed about half of the territory of the state of Rhineland Palatinate. Most of the Prussian province of Hesse-Nassau was merged with the existing state of Hesse.
    Some territories bordering other states were annexed to the bordering state. Also, Prussia had exclaves that were surrounded by other states. These became part of their surrounding states. All states, except Bavaria, now have territory of the former Free State of Prussia. Other former Prussian territories lying east of the rivers Neisse and Oder were lost in 1945 and are now part of Poland or Russia. They are Silesia (Upper and Lower), Pomerania, West Prussia-Posen, and East Prussia respectively.
  • Schaumburg-Lippe is now part of Lower Saxony.
  • Württemberg is now part of Baden-Württemberg.

Possible boundary changes between states continue to be debated in Germany, in contrast to how there are "significant differences among the American states and regional governments in other federations without serious calls for territorial changes" in those other countries.[3] Arthur B. Gunlicks summarizes the main arguments for boundary reform in Germany: "the German system of dual federalism requires strong Länder that have the administrative and fiscal capacity to implement legislation and pay for it from own source revenues. Too many Länder also make coordination among them and with the federation more complicated."[4] But several proposals have failed so far; territorial reform remains a controversial topic in German politics and public perception.[5]

فهرست

[سنواريو]
رياست رياستي ڪوڊ !Since گاديءَ جو شهر قانون ساز رياست ۽ حڪومت جو سربراهه


(وزير-صدر يا ميئر)

بنڊسراٽ


ووٽ

علائقو (ڪلوميٽر)

(km2)
آبادي
(2023-12-31)[6]
گھڻائي

Pop. per km2

HDI
(2022)[7]
GDP في ماڻهو


(€; 2023) [8]

بيڊن-ورٽمبرگ (Baden-Württemberg) BW 1952[9] اسٽٽگارٽ لينڊٽيگ ونفريڊ ڪريچمن (گرين) 6 35,748 1,12,30,740 314.2 0.963 54,339
باويريا (Bavaria)
(Bayern)
BY 1949 ميونخ
(München)
لينڊٽيگ مارڪس سوڊر (CSU) 6 70,541 1,31,76,426 186.8 0.958 57,343
برلن (Berlin) BE 1990[10] ابجورڊ نيٽنهاس ڪائي ويگنر (CDU) 4 891.1 36,62,381 4,110 0.967 51,209
برانڊنبرگ (Brandenburg) BB 1990 پوٽسڊم لينڊٽيگ ڊائٽمار ووئڊڪي (SPD) 4 29,654 25,54,464 86.14 0.926 37,814
بريمن (Bremen) HB 1949 بريمن برگر شافٽ اينڊرياس بوونشلٽي (SPD) 3 419.4 7,02,655 1,676 0.954 56,981
ھمبرگ (Hamburg) HH 1949 برگر شافٽ پيٽر شينتشير (SPD) 3 755.1 18,51,596 2,452 0.975 79,167
ھيس (Hesse)
(Hessen)
HE 1949 ويزباڊن لينڊٽيگ بورس رين (CDU) 5 21,116 62,67,546 296.8 0.954 54,806
لوئر سئڪساني (Lower Saxony)


(Niedersachsen)

NI 1949 هينوور (هانوور) لينڊٽيگ اولاف لائس (SPD) 6 47,710 80,08,135 167.9 0.936 44,531
ميڪلنبرگ-وورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern) MV 1990 شورين لينڊٽيگ مانيلا شويسگ (SPD) 3 23,295 15,78,041 67.74 0.922 36,335
نارٿ رائن ويسٽفاليا (North Rhine Westphalia)
(Nordrhein-Westfalen)
NW 1949 ڊسلڊورف لينڊٽيگ هينڊرڪ وست (CDU) 6 34,112 1,80,17,520 528.2 0.946 46,194
رائن لينڊ پئليٽينيٽ (Rhineland Palatinate)
(Rheinland-Pfalz)
RP 1949 مينز لينڊٽيگ اليگزينڊر شوزر (SPD) 4 19,858 41,25,163 207.7 0.938 41,797
سارلنڊ (Saarland) SL 1957[11] ساربرڪين لينڊٽيگ انڪي ريلنگير (SPD) 3 2,572 10,14,047 394.3 0.934 41,617
سئڪساني (Saxony)
(Sachsen)
SN 1990 ڊريسڊن لينڊٽيگ مائيڪل ڪرشمر (CDU) 4 18,450 40,54,689 219.8 0.944 38,143
سئڪساني-اينھالٽ (Saxony-Anhalt)
(Sachsen-Anhalt)
ST 1990 ميگڊبرگ لينڊٽيگ رينر هيسلوف (CDU) 4 20,464 21,44,570 104.8 0.921 35,911
شليسوگ-ھوليسٽن

(Schleswig-Holstein)

SH 1949 ڪيل لينڊٽيگ دانيال گنٿر (CDU) 4 15,804 29,53,202 186.9 0.929 40,090
ٿرنجيا (Thuringia) TH 1990 ايرفٽ لينڊٽيگ ماريو ووئيگاٽ (CDU) 4 16,202 21,14,870 130.5 0.928 35,715

آئيني رياستون

[سنواريو]

جرمنيءَ ۾ سورنھن آئيني رياستون آھن.

  1. بيڊن-ورٽمبرگ (Baden-Württemberg)
  2. باويريا (Bavaria)
  3. برلن (Berlin)
  4. برانڊنبرگ (Brandenburg)
  5. بريمن (Bremen)
  6. ھمبرگ (Hamburg)
  7. ھيس (Hesse)
  8. لوئر سئڪساني (Lower Saxony)
  9. ميڪلنبرگ-وورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern)
  10. نارٿ رائن وستڦيليا (North Rhine Westphalia)
  11. رائن لينڊ پئليٽينيٽ (Rhineland Palatinate)
  12. سارلنڊ (Saarland)
  13. سئڪساني (Saxony)
  14. سئڪساني-اينھالٽ (Saxony-Anhalt)
  15. شليسوگ-ھوليسٽن (Schleswig-Holstein)
  16. ٿرنجيا (Thuringia)

تاريخ

[سنواريو]

سياست

[سنواريو]

ذيلي تقسيم

[سنواريو]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. Christian Tomuschat, David P. Currie (April 2010), "Basic Law for the Federal Republic of Germany", Deutscher Bundestag Public Relations Division, اصل کان 19 June 2017 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 15 October 2010۔ 
  2. House of Commons of the United Kingdom (28 February 1991), "House of Commons debates (Welsh affairs)", Parliament of the United Kingdom, اصل کان 25 October 2012 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 19 April 2011۔ 
  3. Gunlicks, Arthur B. "German Federalism and Recent Reform Efforts" آرڪائيو ڪيا ويا 2011-06-21 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., German Law Journal, Vol. 06, No. 10, p. 1287.
  4. Gunlicks, p. 1288
  5. Gunlicks, pp. 1287–88
  6. "Germany: Administrative Division", City Population, 30 January 2025, اصل کان 2 August 2021 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 10 March 2025۔ 
  7. "Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab", globaldatalab.org, اصل کان 15 September 2019 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 10 March 2025۔ 
  8. "Bruttoinlandsprodukt je Einwohner nach Bundesländern 2023", de.statista.com, اصل کان 7 September 2021 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 10 March 2025۔ 
  9. The states of Baden, Württemberg-Baden, and Württemberg-Hohenzollern were constituent states of the federation when it was formed in 1949. They united to form Baden-Württemberg in 1952.
  10. Berlin has only officially been a Bundesland since reunification, even though West Berlin was largely treated as a state of West Germany.
  11. Though it was originally founded in 1920 after World War I.

ٻاهرين لنڪس

[سنواريو]