ڪرغزستان

ڪرغز ريپبلڪ Kyrgyz Republic Кыргыз Республикасы (ڪرغز) Кыргызская Республика (روسی)
جھنڊو نشان
ترانو: Кыргыз Республикасынын Мамлекетти гимник (ڪرغز) "ڪرغز ريپبلڪ جو قومی ترانو"
ڪرغزستان جو مقام (سائو)
گادي جو هنڌ	بشڪيڪ 42°52′N 74°36′E
سڀ کان وڏو شهر	گاديء وارو شھر
دفتري ٻوليون	ڪرغز (قومي) روسي ( سرڪاري)
آفیشل لکائی	سائیریلڪ
بولیون	ڪرغز ازبڪ روسي دنگان ایغور بیون
نسلي گروھ (2023)	ڪرغز 77.7% ازبڪ 14.1% روسي 3.9% دنگان 1.0% ایغور 0.5% بیا 2.8%
مذهب (2021)	• اسلام*** %90 • عيسائيت %7 • ٻيا***** %3 90% Islam 7% Christianity 3% Others
مقامي آبادي	ڪرغيز ڪرغزستاني
حڪومت	گڏيل صدارتي جمهوريہ
• صدر	صدر جاپاروف
• وزيرن جي ڪابينا جو چيئرمين	اڪيل بيڪ جاپاروف
• سپريم ڪائونسل جو اسپيڪر	نرلان۔بيڪ شاڪیف
مقننه	سپريم ڪائونسل
ٺهڻ جي تاريخ
• ينيسي۔ڪرغيز خاقانات	693ع
• روسي سلطنت طرفان الحاق	1876ع
• ڪارا-ڪرغز خودمختیار اوبلاسٽ	14 آڪٽوبر، 1924ع
• ڪرغز خودمختيار ايس ايس آر	11 فيبروري، 1926ع
• ڪرغز ايس ايس آر	5 ڊسمبر 1936ع
• خودمختاري جو اعلان ڪيو ويو	30 ڊسمبر 1990
• يو ايس ايس آر (روس) کان آزادي جو اعلان	31 آگسٽ 1991
• آزادي تسليم ڪئي وئي	26 ڊسمبر 1991
• موجوده آئين	11 اپريل، 2022
پکيڙ
• جملي	(85th)
• پاڻي	7٬198 km2 (2٬779 sq mi)
• پاڻي (%)	3.6
آبادي
• 2023 اندازو	7,037,590 (112th[6])
•  گھاٽائي	27.4 /km2 (71.0 /sq mi) (109th)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2024 لڳ ڀڳ
• ڪل	$48.054 billion (129th)
• في سيڪڙو	$6,790 (139th)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ )	2024 لڳ ڀڳ
• ڪل	$13.599 billion[حوالو گهربل] (140th)

ڪِرغزستان (ڪرغیز: Кыргызстан)، سرڪاري طور تي ڪرغز ريپبلڪ، وچ ايشيا ۾ هڪ زميني بند ملڪ آهي، جيڪو تيان شان ۽ پامير جبلن جي قطارن ۾ واقع آهي. بشڪيڪ ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر آهي. ڪرغزستان جي سرحد اتر ۾ قزاقستان، اولهه ۾ ازبڪستان، ڏکڻ ۾ تاجڪستان ۽ اوڀر ۽ ڏکڻ۔اوڀر ۾ چين سان لڳل آهي. نسلي ڪرغز ملڪ جي ستر لک ماڻهن جي اڪثريت تي مشتمل آهي، جنهن جي پٺيان ازبڪ ۽ روسي اهم اقليتون آهي.

ڪرغزستان جي تاريخ مختلف ثقافتن ۽ سلطنتن تي مشتمل آهي. جيتوڻيڪ جغرافيائي طور تي ان جي انتهائي جبلن واري علائقي کان الڳ آهي، ڪرغزستان ٻين تجارتي رستن سان گڏ سلڪ روڊ جي حصي جي طور تي ڪيترن ئي عظيم تمدن جي سنگم تي آهي. قبيلن ۽ قبيلن جي هڪ جانشين سان آباد، ڪرغزستان وقتي طور تي وڏي تسلط هيٺ اچي ويو آهي، مثال طور ترڪ خانہ بدوش، جيڪي ڪيترن ئي ترڪ رياستن ڏانهن پنهنجون نسلون ڄاڻن ٿا. اهو پهريون ڀيرو ینیسی ڪرغز خاقانیت طور قائم ڪيو ويو. بعد ۾، 13ھین صدي عيسويء ۾، ڪرغزستان منگول طرفان فتح ڪيو ويو؛ ان کي ٻيهر آزادي ملي، پر بعد ۾ زونگر خانات طرفان حملو ڪيو ويو. زونگارن جي زوال کان پوءِ ڪرغز ۽ ڪپچاڪ ڪوڪند خانات جو لازمي حصو هئا. سال 1876ع ​​۾، ڪرغزستان روسي سلطنت جو حصو بڻجي ويو، ۽ سال 1936ع ۾، ڪرغز سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ کي سوويت يونين جي هڪ آئيني جمهوريه بنائڻ لاء ٺهيل هئي. سوویت یونین ۾ ميخائل گورباچوف جي جمهوري سڌارن جي پٺيان، سال 1990ع ۾ آزاديءَ جو حامي اميدوار عسڪر اڪيف صدر چونڊيو ويو. 31 آگسٽ، 1991ع تي، ڪرغزستان سوویت یونین کان آزادي جو اعلان ڪيو ۽ هڪ جمهوري حڪومت قائم ڪئي وئي. سال 1991ع ۾ سوويت يونين جي ٽٽڻ کان پوءِ ڪرغزستان هڪ قومي رياست جي حيثيت سان خودمختياري حاصل ڪئي.

Kyrgyzstan, officially the Kyrgyz Republic, is a landlocked country in Central Asia, lying in the Tian Shan and Pamir mountain ranges. Bishkek is the capital and largest city of the country. Kyrgyzstan is bordered by Kazakhstan to the north, Uzbekistan to the west, Tajikistan to the south, and China to the east and southeast. Ethnic Kyrgyz make up the majority of the country's 7 million people, followed by significant minorities of Uzbeks and Russians.

Kyrgyzstan's history spans a variety of cultures and empires. Although geographically isolated by its highly mountainous terrain, Kyrgyzstan has been at the crossroads of several great civilizations as part of the Silk Road along with other commercial routes. Inhabited by a succession of tribes and clans, Kyrgyzstan has periodically fallen under larger domination, for example the Turkic nomads, who trace their ancestry to many Turkic states. It was first established as the Yenisei Kyrgyz Khaganate. Later, in the 13th century, Kyrgyzstan was conquered by the Mongols; it regained independence, but was later invaded by the Dzungar Khanate. After the fall of Dzhungars, Kyrgyz and Kipchaks were an integral part of Kokand Khanate. In 1876, Kyrgyzstan became part of the Russian Empire, and in 1936, the Kirghiz Soviet Socialist Republic was formed to become a constituent republic of the Soviet Union. Following Mikhail Gorbachev's democratic reforms in the USSR, in 1990 pro-independence candidate Askar Akayev was elected president. On 31 August 1991, Kyrgyzstan declared independence from the USSR and a democratic government was established. Kyrgyzstan attained sovereignty as a nation state after the breakup of the Soviet Union in 1991.

Tian Shan Mountains in East Kyrgyzstan

After independence, Kyrgyzstan was officially a unitary presidential republic; after the Tulip Revolution it became a unitary parliamentary republic, although it gradually developed an executive president and was governed as a semi-presidential republic before reverting to a presidential system in 2021. Throughout its existence, the country has continued to endure ethnic conflicts, revolts, economic troubles, transitional governments and political conflict.

Kyrgyzstan is a member of the Commonwealth of Independent States, the Eurasian Economic Union, the Collective Security Treaty Organization, the Shanghai Cooperation Organisation, the Organisation of Islamic Cooperation, the Organization for Security and Cooperation in Europe, the Organisation of Turkic States, the Türksoy community and the United Nations. It is a developing country ranked 118th in the Human Development Index, and is the second poorest country in Central Asia after neighbouring Tajikistan. The country's transitional economy is heavily dependent on deposits of gold, coal and uranium.

ڪرگزستان جو جھنڊو