چين جي عظيم ديوار

چين جي عظيم ديوار
روایتي چیني	長城
آسان چیني اکر	长城
لغوي معنیٰ	"The Long Wall"
انتساخ
مينڊرين
- ھانیو پنین	Chángchéng
- وادي-جائلز	Ch'ang2-ch'eng2
- IPA	[tʂʰɑ̌ŋ.tʂʰə̌ŋ]
من
- ھوڪین POJ	Tn̂g-siâⁿ
- تائي-لو	Tn̂g-siânn
وو
- رومن سازي	{{{وو}}}
ڪینٽوني (یو)
- جیوٽپنگ	Coeng4sing4
- IPA	[tsʰœ̏ːŋ.sȅŋ]
-ييل رومن سازي	Cheung4 sing4
متبادل چیني نالو
روایتي چیني	萬里長城
آسان چیني	万里长城
لغوي معنی	"The 10,000-li Long Wall"
انتساخ
مينڊرين
- ھانیو پنین	Wànlǐ Chángchéng
وو
- رومن سازي	Vae去-li上 zan平-zen平
ڪینٽوني (یو)
- جیوٽپنگ	Maan6-lei5 coeng4-sing4
- IPA	[màːn.le̬i tsʰœ̏ːŋ.sȅŋ]
- ييل رومن سازي	Maan6lei5 Cheung4sing4

ديوار چين
چين جي عظيم ديوار
Great Wall of China
ديوار چين; چين جي عظيم ديوار; Great Wall of China
	萬里長城 / 万里长城
	; جنشئنلنگ ۾ منگ دور جي تعمير ڪيل ديوار
عام معلومات
قسم	قلعابندي
ملڪ	چين
مڪانيت	40°41′N 117°14′E / 40.68°N 117.23°E
يونيسڪو عالمي ثقافتي ورثو
سرڪاري نالو	The Great Wall
جاءِ	Asia-Pacific
يونيسڪو عالمي ثقافتي ورثو	Cultural: i, ii, iii, iv, vi
حوالو	438
داخلا	1987 (11th سيشن)
ايراضي	2,151.55 ha
بفر زون	4,800.8 ha
تڪنيڪي تفصيل
ماپ	21٬196.18 km (13٬170.70 mi)

چين جي عظيم ديوار (روايتي چيني: 萬里長城؛ آسان چيني: 万里长城؛ پنين: Wànlǐ Chángchéng، لفظي طور تي "ڏهه هزار لي ڊگھي ديوار") قلعي جو هڪ سلسلو آهي، جيڪا قديم شاهي چيني رياست پاران، چين تي يوريشين اسٽيپ جي خانه بدوش گروپن جي حملن جي خلاف تحفظ لاء تاريخي اترين سرحدن تي تعمير ڪيا ويا هئا. ستين صدي ق.م. جي تعمير ڪيل ڀت کان سواء، چين جي پھرين شهنشاهه، قن شي هوانگ (220-206 ق.م) پاران ڪيترائي چونڊيل حصا شامل ڪيا ويا،^[4] جنهن مان قن خاندان جي تعمير ڪيل ڀت جو ٿورو حصو بچيل آهي.^[5] بعد ۾، ڪيترن ئي دورن ۾ سرحدن جي ديوار جي ڪيترن ئي حصن کي تعمير ۽ برقرار رکيو ويو. ديوار جا سڀ کان مشهور حصا منگ خاندان (1368-1644) پاران تعمير ڪيا ويا.

دفاع کان سواء، عظيم ديوار جي ٻين مقصدن ۾ سرحدي ڪنٽرول، ريشم روڊ تي منتقل ٿيندڙ سامان تي ڊيوٽي لاڳو ڪرڻ لاء ۽ واپار جي ضابطي لاء چوڪيون ۽ نقل مڪاني ۽ هجرت جو ڪنٽرول شامل هئو.^[6] ان کان علاوه، ديوار جي دفاعي خصوصيتن کي واچ ٽاور، فوجي بيرڪن، گئريزن اسٽيشنن، دونھون يا باهه جي ذريعي سگنلنگ صلاحيتن، جي تعمير سان وڌايو ويو ۽ اها حقيقت ته عظيم ديوار جو رستو پڻ هڪ ٽرانسپورٽ ڪوريڊور طور ڪم ڪيو.

مختلف خاندانن پاران ٺاهيل سرحدن جي ڀتين جا ڪيترائي سلسلا آهن. مجموعي طور تي، اهي اوڀر ۾ ليائوڏانگ کان اولهه ۾ لوپ ڍنڍ تائين، اتر ۾ موجوده چين-روس سرحد کان ڏکڻ ۾ ٽائو ندي (Taohe) تائين؛ هڪ قوس سان گڏ جيڪو تقريباً منگوليائي اسٽيپ جي ڪنارن کي بيان ڪري ٿو؛ مجموعي طور تي 21,196.18 ڪلوميٽر (13,170.70 ميل) ڊگهي آهي.^[7] اڄ، عظيم ديوار جي دفاعي نظام کي عام طور تي تاريخ ۾ سڀ کان وڌيڪ متاثر کن تعميراتي خصوصيتن جي طور تي تسليم ڪيو ويو آهي.^[8]

چين جي عظيم ديوار يا ديوار چين هڪ قديم ديوار آهي. اها ديوار سيمينٽ، پٿر، سرن ۽ پاؤڊر واري مٽي مان ٺهيل آهي. اها چين جي سلطنت جي اتر واري ڀاڱي کي دشمن جي حملن کان بچائڻ لاءِ تعمير ڪئي وئي هئي. هيءَ ديوار هن وقت تائين انسانن جي تعمير ڪيل سڀ کان ڊگهو ڍانچو آهي. هيءَ ديوار اٽڪل 21٬196 ڪلوميٽر (13٬171 ميل) ڊگهي، 9.1 ميٽر (30 فٽ) ويڪري ۽ 15 ميٽر (50 فٽ) اوچي آهي. ديوار جو پهرين وارو حصو مٽي ۽ پٿر مان ٺهيل آهي. بعد ۾ منگ جي بادشاهي ۾ انهن ۾ سرون استعمال ڪيون ويون. هتي 7000 واچ ٽاور آهن، سپاهين لاءِ بلاڪ گهر ۽ دونهين وارا سگنل موڪلڻ لاءِ روشني جا منارا آهن.

اڻويهه ديوارون تعمير ڪيون ويون آهن جن کي چين جون عظيم ديوارون سڏيو ويندو هو. پهرين ديوار ستين صدي قبل مسيح ۾ تعمير ڪئي وئي. سڀ کان مشهور ديوار 226-200 ق.م. ۾ جي وچ ۾ سلطنت چين جي پهرين شهنشاهه قن شي هانگ پاران قن سلطنت جي دور ۾تعمير ڪئي وئي. اها ديوار وڌيڪ نه رهي ڇاڪاڻ ماڻهو ان مان چوري ڪري ويندا هئا. اها موجوده ديوار کان گهڻو پري اترئين طرف هئي. موجوده ديوار منگ خاندان جي دور ۾ تعمير ڪئي وئي.^[9] (قن کي چن وانگر اچاريو ويندو آهي).

تاريخ

چين جو پهريون بادشاهي دور شهنشاهه قن کان شروع ٿيو. چين جي اتر ۾ زايونگنو قبيلا سندس دشمن هئا. چين جي ڪجهه حصن ۾ زمين کي پار ڪرڻ آسان آهي، تنهن ڪري قن شي هوانگ عظيم ديوار تعمير ڪرڻ شروع ڪئي ته جيئن زايونگنو کي چين تي حملو ڪرڻ وڌيڪ ڏکيو ٿي پوي.

چين ۾ ٻين بادشاهي خاندانن ديوار تي وڌيڪ ڪم ڪيو ۽ انهي کي وڌيڪ ڊگهي ڪيو. هان، سوئي، اترئين ۽ جن بادشاهي خاندانن هن ديوار جي مرمت ڪئي، ٻيهر تعمير ڪيو يا عظيم ديوار کي وڌايو. منگ خاندان جي دور ۾، وڏي ٻيهر تعمير وارو ڪم ٿيو. زمين جا حصا زمين جي بدران سرن ۽ پٿر سان ٺاهيا ويا.

عظيم ديوار جي تعمير ۽ ٻيهر تعمير

معمارن ويجهڙائي ۾ پيل مواد استعمال ڪيو.. ڀت جا ڪجهه حصا مٽيءَ ، بهه ۽ ٿڙن جا ٺهيل هئا. هزارين مزدور ڪرندڙ پٿرن ، ٿڪاوٽ ، بيماري ، جانورن جي حملن ۽ ڏڪار سبب فوت ٿي ويا. جيڪي مزدور مري ويا انهن کي ديوار ۾ ئي دفن ڪيو ويو ۽ عظيم ديوار جي هيٺان هڪ داستان دفن آهي. ^[10]

خلا کان ڏسڻ

خلا بازن کي چنڊ کان عظيم ديوار ڏسڻ جي قابل هجڻ بابت افواهه سائنسي طور ثابت نه آهن.^[11] عظيم ديوار خلا مان ڪڍيل ريڊار تصويرن ۾ ڏيکاريل آهي، پر سائنسدانن کي يقين آهي ته خلا بازن لاءِ اهو ممڪن ناهي ته هن ديوار کي کليل اکين سان ڏٺو وڃي.^[12] ھڪڙو خلائي مسافر جنهن خلا کان عظيم ديوار جي ڏيک بابت ڳالهايو اهو نيل آرمسٽرانگ هو. هن چيو ته چنڊ تي اهو تمام واضح هو ته ديوار نظر نه آئي. حالانڪه، خلائي مسافر وليم پوگ هڪ گهٽ زمين جي مدار (300-530 ڪلوميٽر اونچائي) کان، پر رڳو دوربين سان ۽ ڪيترن ئي مشق سان ڏسڻ جي قابل ٿي ويو.^[13]

ٻاهريان ڳنڍڻا

چين جي عظيم ديوار بابت وڌيڪ ڏسو وڪيپيڊيا جي ڀينر رٿائن ۾:
	معني ڏسو وِڪِشنري تي
	تصويرون ۽ وڊيو ڏسو وڪي ڪامنز تي
	تربيتي مواد ڏسو وڪي ورسٽي تي
	نيوز اسٽوريز وڪي نيوز تان
	چَوِڻيون Quotations وڪي ڪوٽ تان
	سورس ٽيڪسٽس وڪي سورس تان
	درسي ڪتاب وڪي ڪتاب تان

International Friends of the Great Wall آرڪائيو ڪيا ويا February 17, 2009, حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. – organization focused on conservation
UNESCO World Heritage Centre profile
Enthusiast/scholar website (in Chinese)
Photoset of lesser visited areas of the Great Wall

حوالا

↑ "China's Great Wall Found To Measure More Than 20,000 Kilometers". Bloomberg. حاصل ڪيل June 6, 2012.
↑ "China's Great Wall is 'longer than previously thought'". BBC News. وقت December 5, 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل December 28, 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ncha
↑ The New York Times with introduction by Sam Tanenhaus (2011). The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind. St. Martin's Press of Macmillan Publishers. p. 1131. ISBN 978-0-312-64302-7. "Beginning as separate sections of fortification around the 7th century B.C.E and unified during the Qin Dynasty in the 3rd century B.C.E, this wall, built of earth and rubble with a facing of brick or stone, runs from east to west across China for over 4,000 miles."
↑ "Great Wall of China". Encyclopædia Britannica. Large parts of the fortification system date from the 7th through the 4th century BC. In the 3rd century BC Shihuangdi (Qin Shi Huang), the first emperor of a united China (under the Qin dynasty), connected a number of existing defensive walls into a single system. Traditionally, the eastern terminus of the wall was considered to be Shanhai Pass (Shanhaiguan) on the coast of the Bohai (Gulf of Zhili), and the wall's length – without its branches and other secondary sections – was thought to extend for some 6٬690 km (4٬160 mi).
↑ Shelach-Lavi, Gideon; Wachtel, Ido; Golan, Dan; Batzorig, Otgonjargal; Amartuvshin, Chunag; Ellenblum, Ronnie; Honeychurch, William (June 2020). "Medieval long-wall construction on the Mongolian Steppe during the eleventh to thirteenth centuries AD" (en ۾). Antiquity 94 (375): 724–741. doi:10.15184/aqy.2020.51. ISSN 0003-598X.
↑ "Great Wall of China even longer than previously thought". Canadian Broadcasting Corporation. حاصل ڪيل June 6, 2012.
↑ "Great Wall of China". History. April 20, 2009. http://www.history.com/topics/great-wall-of-china.
↑ Construction of the Great Wall, وقت 2008-12-02 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2020-04-19
↑ Paul and Bernice Noll's Window on the World. History of The Great Wall of China.
↑ Norberto López-Gil. "Is it Really Possible to See the Great Wall of China from Space with a Naked Eye?". Journal of Optometry 1 (1): 3–4. http://www.journalofoptometry.org/Archive/vol1/pdf/02%20Vol1-n1%20Letter%20to%20the%20Editor.pdf. Retrieved 2020-04-19. آرڪائيو ڪيا ويا 2009-10-07 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
↑ "China's Wall Less Great in View from Space". NASA. حاصل ڪيل 2008-11-21.
↑ "Great Wall of China from space (Part II)". www.abc.net.au. ABC Science. حاصل ڪيل 2017-03-22.

[1] "China's Great Wall Found To Measure More Than 20,000 Kilometers". Bloomberg. حاصل ڪيل June 6, 2012.

[2] "China's Great Wall is 'longer than previously thought'". BBC News. وقت December 5, 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل December 28, 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[ncha-3] حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ncha

[nyt2-4] The New York Times with introduction by Sam Tanenhaus (2011). The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind. St. Martin's Press of Macmillan Publishers. p. 1131. ISBN 978-0-312-64302-7. "Beginning as separate sections of fortification around the 7th century B.C.E and unified during the Qin Dynasty in the 3rd century B.C.E, this wall, built of earth and rubble with a facing of brick or stone, runs from east to west across China for over 4,000 miles."

[Brit2-5] "Great Wall of China". Encyclopædia Britannica. Large parts of the fortification system date from the 7th through the 4th century BC. In the 3rd century BC Shihuangdi (Qin Shi Huang), the first emperor of a united China (under the Qin dynasty), connected a number of existing defensive walls into a single system. Traditionally, the eastern terminus of the wall was considered to be Shanhai Pass (Shanhaiguan) on the coast of the Bohai (Gulf of Zhili), and the wall's length – without its branches and other secondary sections – was thought to extend for some 6٬690 km (4٬160 mi).

[6] Shelach-Lavi, Gideon; Wachtel, Ido; Golan, Dan; Batzorig, Otgonjargal; Amartuvshin, Chunag; Ellenblum, Ronnie; Honeychurch, William (June 2020). "Medieval long-wall construction on the Mongolian Steppe during the eleventh to thirteenth centuries AD" (en ۾). Antiquity 94 (375): 724–741. doi:10.15184/aqy.2020.51. ISSN 0003-598X.

[Great_Wall_of_China_CBC2-7] "Great Wall of China even longer than previously thought". Canadian Broadcasting Corporation. حاصل ڪيل June 6, 2012.

[Great_Wall_of_China2-8] "Great Wall of China". History. April 20, 2009. http://www.history.com/topics/great-wall-of-china.

[9] Construction of the Great Wall, وقت 2008-12-02 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 2020-04-19

[10] Paul and Bernice Noll's Window on the World. History of The Great Wall of China.

[LopezGil-11] Norberto López-Gil. "Is it Really Possible to See the Great Wall of China from Space with a Naked Eye?". Journal of Optometry 1 (1): 3–4. http://www.journalofoptometry.org/Archive/vol1/pdf/02%20Vol1-n1%20Letter%20to%20the%20Editor.pdf. Retrieved 2020-04-19. آرڪائيو ڪيا ويا 2009-10-07 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.

[12] "China's Wall Less Great in View from Space". NASA. حاصل ڪيل 2008-11-21.

[13] "Great Wall of China from space (Part II)". www.abc.net.au. ABC Science. حاصل ڪيل 2017-03-22.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]