يورپ ۾ اسلام
| 90–100% | |
| 70–80% | قزاخستان |
| 50–70% | |
| 30–50% | اتر مقدونيه |
| 10–20% | |
| 5–10% | |
| 4–5% | |
| 2–4% | |
| 1–2% | |
| < 1% |
يورپ ۾ اسلام (انگريزي: Islam in Europe) يورپ ۾ اسلام جي آمد 711ع ۾ مسلمانن جي بربر فوج جي گوٿن کي شڪست ڏئي آئبيرين اپٻيٽ (موجوده اسپين ۽ پورچوگال) جي فتح ڪرڻ سان ٿي.[2] مسلمانن ان فتح بعد گال (موجوده فرانس) ۾ داخل ٿي پر کين 732ع ۾ پواتييي (Poitiers) ۾ شڪست ملي.[2] مسلمان خاندانن لاڳيتو سسلي، مالٽا ۽ سسلي جي شھر سرقوس (Syracuse) تي نارمن جي 1090ع يا 1091ع تائين حڪومت ڪئي.[2] اسلامي حڪومت سڀ کان گھڻو آئبيريا ۾ ھلي ۽ خلافت بنو اميه (912ع–1031ع) جي دؤر ۾ عروج تي پھتي ۽ ان جو خاتمو غرناطہ جي ھار (1492) ۾ ٿيو جنھن سان فلپ ٽئين مور نسل جي مسلمانن کي ڌوڪي کان اسپين مان ٻاھر ڪڍيو ۽ جيڪي مسلمان باقي اتي بچيا انھن کي 1609ع کان 1614ع تائين زبردستي بپتسما ڏيارائي عيسائي ڪرائي ڇڏيو.[2] اوڀر يورپ واري پاسي کان اناطولي ترڪن تيرھين صدي عيسويءَ ۾ بلقان تي حملو ڪري قبضي ۾ آندو ۽ اسلام خلافت عثمانيه جي يورپ ۾ فتحن سان گڏ ڦھلجڻ شروع ٿيو.[2] عثماني ترڪن 1453ع ۾ بازنطيني ايمپائر جي گاديءَ جو هنڌ قسطنطنيه فتح ڪري ورتو.[2] پندرھين کان سترھين صدي عيسويءَ تائين پولينڊ، لٿونيا، ھنگري ۽ بوڊاپیسٽ مسلمانن جي حڪومت ھيٺ رھيا.[2] ويھين صديءَ جي شروعات ۾ خلافت عثمانيه جي شڪست، ٻن عظيم جنگن، يوگوسلاويه جي ٽٽڻ ۽ بلقان وارين جنگن پولينڊ ۽ ھنگري ۾ مسلم آبادي کي ختم ڪري ڇڏيو پر بلقان وارن علائقن م مسلمانن جي چڱي آبادي بچي وئي.[2] اولھ يورپ ۾ اسلام 1950ع واري ڏھاڪي کان ڏکڻ ايشيا، آفريڪا ۽ وچ اوڀر مان مسلمانن جي برطانيا، فرانس، جرمني، نيدرلينڊز، اٽلي، اسپين منتقلي ۽ مقامي آبادي جي مذھب جي تبديلي سان وڌڻ شروع ٿيو.[2] اندلس جي گادي جي هنڌ قرطبه (Cordoba) يورپ جي وچولي دؤر ۾ سڀ کان وڏو ۽ امير ترين شھر ھوندو ھو. ان ۾ سرن جي فرش واريون فانوسن واريون گھٽيون ھيون، اتي پاڻي جو بندوبست، ڪپڙي جا ڪارخانا، ڪاغذ ۽ شيشي جون فيڪٽريون، عوامي حمام، کوڙ لائبريريون مفت اسڪول پڻ ھيا. بغداد ۽ قاھرہ وانگر ھتي بہ ھڪ وڏي مرڪزي مسجد واقع ھئي جنھن ۾ يورپ جي پھرين يونيورسٽي قائم ٿي.[2] اندلس ۾ مسلمان حاڪمن فنڪارن، فلسفين ۽ سائنسدانن جي وڏي سرپرستي ڪئي. مسلمانن علم رياضي، فلسفي، طب، علم نباتات، فلڪيات، زراعت ۾ جدت آندي.[2] انھن عيسائي يورپ مان وڃائجي ويل يوناني فلسفي ۽ سائنس جي لکڻين کي ٻيھر ھٿ ڪيو.[2] مسلمانن ھائڊرالڪ ٽيڪنالاجي جو استعمال ڪري روايتي ميڊيٽرينين زراعت ۾ انقلاب برپا ڪيو.[2] لاطيني يورپ ۾ عرب اسلامي ثقافتي ۽ فڪري ورثو وڏي اھميت وارو ھيو. ڪيترائي عربي ٻولي جا لفظ اسپيني ٻولي ۾ شامل ٿي ويا.[2] 2008ع جي آدمشماري مطابق يورپ جي ڪل آبادي جو 6 سيڪڙو مسلمان آھن. يورپ جي ڪل مسلمان آبادي 4,40,00,000 آھي.[2] البانيا جي 70 سيڪڙو آبادي ۽ بوسنيا ۽ ھرزگوينا جي 40 سيڪڙو آبادي مسلمان آهي. فرانس ۾ 50 لک ۽ جرمني ۾ 20 لک، برطانيا ۾ 15 لک مسلمان رھن ٿا.[2]
حوالا
[سنواريو]- ↑ "Religious Composition by Country, 2010-2050". Pew Research Center. حاصل ڪيل 22 October 2017.
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 - Encyclopedia of Islam- Juan E. Campo J. Gordon Melton, Series Editor-: Facts On File, Inc. An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 - pages# 217,218,219,220,