وٽامن ڊي
وٽامن ڊي (Vitamin D) ٿلهي ۾ حل ٿيندڙ سیڪوسٽیرائیڊز جو هڪ گروپ آهي، جيڪي ڪیلشيم، ميگنيشيم ۽ فاسفيٽ ۽ ٻين ڪيترن ئي حياتياتي اثرات جي آنتن ۾ جذب کي وڌائڻ جا ذميوار آهن. [1] [2]انسانن ۾ هن گروپ ۾ سڀ کان اهم مرکبات وٽامن D3 (cholecalciferol) ۽ D2 وٽامن (ergocalciferol) آهن. [3]وٽامن ڊي جو وڏو قدرتي ذريعو سج جي روشني (خاص ڪري الٽرا وائلٽ شعاعن) يا UVB ليمپن مان UVB جي ڦوٽو ڪيميڪل رد عمل ذريعي چمڙي جي هيٺين تہن ۾ کولیسسٹیفیرول cholecystiferol جو ٺهڻ آهي. [1] کولیکیلسیفیرولCholecalciferol ۽ ارگوتاسیفورول ergotaciferol خوراڪ ۽ غذائي سپليمنٽس ذريعي حاصل ڪري سگھجن ٿا. [1] [2] صرف ڪجھ کاڌو، جهڙوڪ ٿلهي مڇي، قدرتي طور تي وٽامن ڊي جي وڏي مقدار تي مشتمل آهي [2] . آمريڪا ۽ ٻين ڪيترن ئي ملڪن ۾، کير يا ان جي ٻوٽي تي ٻڌل متبادل، جهڙوڪ ناشتي ۾ ڪيترائي اناج، وٽامن ڊي سان مضبوط آهن. [1] الٽرا وائلٽ روشنيءَ جي سامهون ايندڙ مشروم وٽامن D2 جي مفيد مقدار ۾ حصو وٺندا آهن. [2] غذائي سفارشون عام طور تي اهو فرض ڪندي ڪيون وينديون آهن ته هڪ شخص پنهنجي سموري ويتامين ڊي زباني طور تي حاصل ڪري ٿو، ڇاڪاڻ ته سج جي نمائش آبادي ۾ متغير آهي ۽ چمڙي جي سرطان جي خطري جي ڪري سج جي نمائش جي مقدار جي سفارشون غير يقيني آهن. [2]
وٽامن ڊي، جيڪا کاڌي مان حاصل ٿئي ٿي يا سج جي روشنيءَ مان چمڙي ذريعي جذب ٿئي ٿي، حياتياتي طور تي غير فعال آهي. هي ٻن هيپاٽڪ اينزائمز ذريعي هائيڊرو آڪسيليشن جا ٻه مرحلا گذري ٿو، پهريون جگر ۾ ۽ ٻيو گردئن ۾. [1] ڇاڪاڻ ته وٽامن ڊي اڪثر جانورن جي نسلن ۾ مناسب مقدار ۾ ٺهڪندڙ ٿي سگهي ٿي جيڪڏهن اهي ڪافي سج جي روشني حاصل ڪن، ٻاهرين ترسيل جي ضرورت ناهي ۽ ان ڪري ٽيڪنيڪل طور تي بايو دستياب سمجهيو وڃي ٿو ء اهو وٽامن م شمار نٿو ٿئي. ان جي بدران هڪ هارمون سمجهي سگهجي ٿو، ويتامين ڊي پروهارمون جي چالو ٿيڻ جي نتيجي ۾ فعال فارم، ڪلسٽرایول، هڪ ريسیپٽر ذريعي ڪيترن ئي هيٺئين پاسي واري سائيٽن تي اثر انداز ڪري ٿو. [4]
کولیکیلسیفیرول Cholecalciferol کي جگر ۾ کیلسیفیدویل (hydroxyl cholecalciferol.25) ۽ ارگوکیلسیفیرول ergocalciferol ۾ (hydroxyergocalciferol.25) ۾ تبديل ڪيو ويندو آهي. [1] اهي ٻه ويتامين ڊي ميٽابولائٽس، جن کي 25-hydroxyvitamin D يا 25(OH)D سڏيو ويندو آهي، هڪ شخص جي وٽامن ڊي جي حيثيت کي طئي ڪرڻ لاء سيرم ۾ ماپي وينديون آهن. [5] کیلسیفیدوایل Calcifidiol کي گردئن ۽ مدافعتي نظام جي ڪجهه سيلن جي ذریعی، کیلسیتیرول (dihydroxycholacacyferol) ٺاهڻ لاءِ، وڌيڪ هائيڊروآڪسيليٽ ڪيو ويندو آهي، جيڪو ويتامين ڊي، ڪیلشيم ۽ فاسفيٽ جي مقدار کي منظم ڪرڻ ۽ صحتمند هڏن جي واڌ کي وڌائڻ ۾ ملوث آهي ۽ اهو هڪ حياتياتي روپ آهي جيڪو ری مادلنگ ۾ هڪ اهم ڪردار ادا ڪري ٿو. [1] کیلسیترویل Calcitroil ۾ ٻيا اثر پڻ آهن، جن ۾ ڪجهه سيل جي واڌ، اعصاب ۽ مدافعتي فنڪشن، ۽ سوزش م ڪمي شامل آهن. [2]
وٽامن ڊي calcium homeostasis ۽ metabolism ۾ اهم ڪردار ادا ڪري ٿي. [1] اهو ٻارن ۾ ريڪٽس (اوستيومالاسيا جو هڪ ننڍپڻ وارو روپ) غذائيت جي گھٽتائي کي ڳولڻ جي ڪوشش ڪندي، دريافت ڪيو ويو. اوستيومالاسيا ۽ رکٽس جی علاج يا روڪٿام لاءِ وٽامن ڊي سپليمنٽس ڏنيون وڃن ٿيون. [1] ويتامين ڊي سپليمنٽ استعمال ڪندڙ ماڻهن ۾ ويتامين ڊي جي اضافي جي ٻين صحت جي اثرات لاء ثبوت تڪراری آهن. [2] موت جي شرح تي ويتامين ڊي جي اضافي جو اثر واضح ناهي، هڪ ميٽاتجزيي سان بزرگ ۾ موت جي شرح ۾ معمولي گهٽتائي ریکارڈ کی وئی آھی۔ وڌيڪ خطرن وارن گروپن ۾ رکٽس ۽ اوستيومالڪيا جي روڪٿام کان سواءِ، عضلات يا عام صحت لاءِ وٽامن ڊي سپليمنٽس جو فائدو ننڍو آهي. [6]
حوالا
[سنواريو]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 "Vitamin D". Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis. وقت 8 April 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 March 2022. حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; name "lpi" defined multiple times with different content - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 "Vitamin D". Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health. وقت 9 April 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 22 February 2022. حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; name "ods" defined multiple times with different content - ↑ "Vitamin D". Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health. وقت 9 April 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 22 February 2022.
- ↑ حوالي جي چڪ: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedNorman_2008 - ↑ "Vitamin D Tests". Lab Tests Online (USA). American Association for Clinical Chemistry. وقت 7 November 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 June 2013.
- ↑ "The Lancet Diabetes & Endocrinology: Vitamin D supplementation in adults does not prevent fractures, falls or improve bone mineral density". EurekAlert!. وقت 24 March 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 February 2022.
The authors conclude that there is therefore little reason to use vitamin D supplements to maintain or improve musculoskeletal health, except for the prevention of rare conditions such as rickets and osteomalacia in high risk groups, which can be caused by vitamin D deficiency after long lack of exposure to sunshine.