الپتگين
| الپتگين | |
|---|---|
 الپ تگين جو مجسمو جيڪو 16 وڏين ترڪ سامراجن جي بانين مان ھڪ ھو | |
| غزنوي سلطنت | |
| 962 کان 963 تائين | |
| پيشرو | پاڻ سلطنت يا پرنسيپلٽي جو باني ھيو |
| جانشين | ابو اسحاق ابراهيم |
| ريجنٽ | بخارا جي ساماني ايمپائر |
| نسل | ابو اسحاق ابراهيم |
| شاھي گھراڻو | غزنوي گھراڻو |
| لاڏاڻو | سيپٽمبر963 غزني افغانستان |
| مذھب | سني اسلام |
الپتگين:Alp-Tegin :نالو ترڪي ٻولي جي ٻن لفظن الپ ۽ تگين مان نڪتل آهي: الپ جي معني بھادر يا جوڌو؛ ۽ تگين جي معني شھزادو: [1])
تفصيلي احوال
[سنواريو]ترڪ نسل جو ساماني ايمپائر يا سامراج جو خراسان ۾ غلام سپھ سالار يا ڪمانڊر جيڪو رياست جي نئين صوبي غزني کي فتح ڪرڻ کانپوءِ ان جو گورنر ٿيو ۽ پوء 962 ۾ غزنيءَ جي خودمختيار سلطنت جو بنياد وجھي ان جو پھريون سلطان بڻيو ۽ 963 ۾ وفات ڪيائين.
ساماني حڪومت جي زماني 350ھ ۾ جڏهن ابو صالح منصور بن نوح تخت سنڀاليو ته عزنوي خاندان جو پڙڏاڏو الپتگين جيڪو ان وقت خراسان جو گورنر هو ۽ منصور جي مسند تي ويهڻ خلاف ووٽ به ڏئي چڪو هو، غزني هليو آيو ۽ خود مختار رياست قائم ڪري حڪومت ڪرڻ لڳو. غزني ان مهل هڪ ننڍڙو ڳوٺ هو..[2]الپتگين اصل ۾ وچ ايشيا جي خانابدوش ترڪن ۾ پيدا ٿيو ۽ اتان پڪڙي غلام بڻايو ويو ۽ ساماني ايمپائر جي گاديءَ جي ھنڌ بخارہ ۾ درٻار ۾ آندو ويو جتي غلام جي حيثيت ۾ ان جي پرورش ٿي. ترڪي ٻولي مادري ٻولي ھجڻ جي باوجود ھن کي فارسي۾ مھارت ھئي.[3]
حوالا
[سنواريو]- ↑ Alp is a Turkic honorific, translating to "brave" or "hero"; tegin is an Old Turkish word meaning "prince"; see C. E. Bosworth, Oriens 36 (2000), p. 304.
- ↑ { http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book7/Book_page12.html. Missing or empty
|title=(مدد)ڪتاب جو نالو ؛ سنڌ جي تاريخ مصنف؛ اعجاز الحق قدوسي ايڊيشن؛ پهريون 2007ع ڇپيندڙ؛ مهراڻ اڪيڊمي } - ↑ David Christian: A History of Russia, Central Asia and Mongolia; Blackwell Publishing, 1998; pg. 370: "Though Turkic in origin […] Alp Tegin, Sebuk Tegin and Mahmud were all thoroughly Persianized".