ارطغرل

پورو نالو
	ارطغرل بن سلیمان شاہ

ارطغرل
ارطغرل
	غازي، بي
	; درويش محمد پاشا، ارطغرل غازي کي 16هين صديءَ جي عثماني ننڍي ڪتاب، "صبحات الاحبار" ۾ ڏيکاريو آهي.
روم جي سلطنت جو اُچ بي
پيشرو	آفيس قائم ڪئي وئي
جانشين	عثمان اول
جيون ساٿي	حليمه خاتون
نسل	عثمان اول; ساراباتو ساءُچي بي; غندوز الپ;
پورو نالو
	ارطغرل بن سلیمان شاہ
پيءُ	سلیمان شاہ
ماءُ	حايما خاتون
جنم	اڻڄاتل
لاڏاڻو	ت. 1280; سوگت، سلطنت روم
تدفين	ارطغرل غازي جو مزار، سوگت، بلیجڪ صوبو
مذھب	اسلام

ارطغرل (Ertuğrul؛ عثماني ترڪي ٻولي: ارطغرل) یا ارطغرل غازي^[8] عثماني سلطنت جي باني عثمان اول جو پيءُ ھو. ^[9] انھن کي عام طور تي غازي جي لقب سان ڄاڻيو ويندو ھيو.^[10]

ارطغرل سليمان شاهه جو پٽ هو، جيڪو اوغز ترڪ جي ڪائي قبيلي جو سردار هو. ^[11] اهي ترڪ منگول فتحن کان بچڻ لاءِ اولهندي وچ ايشيا کان اناتوليا ڏانهن اچي ويا. ^[12] ارطغرل ۽ سندس پيروڪار پنهنجي پيء جي وفات کان پوء، روم جي سلطنت جي خدمت ۾ داخل ٿيا، جنهن لاء هن کي بازنطيني سلطنت جي سرحد تي سوغت جي شهر تي تسلط سان نوازيو ويو.^[13] اهو واقعن جو سلسلو شروع ڪري ٿو جيڪو آخرڪار عثماني سلطنت جي بنياد ڏانهن وٺي ويندو.

Regnal titles
پيشرو سليمان شاھ	قبل-عثماني حڪمران 1230–1281	جانشين عثمان اول

سوانح حيات

غازي ارطغرل جو تعلق خانه بدوش قبيلي قايي سان هو. جيڪي اوغوز ترڪن جي شاخ مان هئا. هو خراسان کان منگولن کان بچندا رومي سلجوڪ سلطنت ته ڪڏهن وري ايوبي سلطنت جي سرحدن ۾ ايندا هئا ۽ انهن حڪومتن کي فوجي خدمتون ڏيندا هئا. غازي ارطغرل جي والد جو نالو سليمان شاھ ٻڌايو وڃي ٿو. جيڪو قايي قبيلي جو سردار هو. سليمان شاھ جا ٻيا پٽ گندوگلو، سنگر تڪين ۽ دوندار هئا. جن مان دولدان ارطغرل کان ننڍو هو.

ڀائرن کان جدا ٿيڻ

عثماني روايتن مطابق غازي ارطغرل جو مقصد هو، ته اسلامي دنيا کي ٻيهر متحد ڪيو وڃي ۽ هنن کي منگولن ۽ صليبين جي قهرن کان نجات ڏياري وڃي. انهي دور ۾ اسلامي دنيا نازڪ حالتن مان گذري رهي هئي. اولہ طرف کان منگولن جون پشقدميون جاري هيون. جن ايران، عراق ۽ خراسان کي تاراج ڪري ڇڏيو هو. ٻئي پاسي اولھ طرف صليبي عيسائي ۽ بازنطيني سلطنت هئي، جيڪي مسلمانن مان بيت المقدس ۽ شام جا علائقا کسڻ گهرن پيا. مسلمان حڪمران انهن معاملن کان لاپرواھ هڪ ٻئي جي خلاف وڙهڻ ۾ پورا هئا. غازي ارطغرل جي خواهش هئي ته هو اهڙي رياست قائم ڪري، جيڪا اسلامي جهنڊي کي ٻيهر دنيا ۾ لهرائي ۽ مسلمانن جي شان و شوڪت کي ٻيهر بحال ڪري. انهي مقصد لاءِ هن پنهنجي قبيلي کي اناطوليه وٺي وڃڻ جو فيصلو ڪيو، جيڪو بازنطيني سلطنت جي ماتحت هو. غازي ارطغرل اتي فتوحات حاصل ڪري انهي عظيم رياست جو بنياد رکڻ پيو گهري. پر سندس ڀائرن گندوگلو ۽ سنگرتڪين سندس انهي تجويز جي مخالفت ڪئي. ڇاڪاڻ ته هو قبيلي کي ايڏي وڏي آزمائش ۾ مبتلا ڪرڻ نه پيا گهرن. انهي ڪري غازي ارطغرل پنهنجن ڀائرن کان جدا ٿيندي پنهنجن ڪجهه وفادار ساٿين سان گڏ اناطوليه ڏانهن روانو ٿي ويو. ساڻس سندس ننڍو ڀاءُ دوندار به ساڻ ويو.

عثمانيه سلطنت جو پايو وجهندڙ

غازي ارطغرل بازنطيني سلطنتن جي حدن تي پهچڻ کان پوءِ اتي رومي سلجوڪ سلطنت جي ماتحت ٿي بازنطينين سان ويڙه ڪئي ۽ هنن کان مختلف علائقا ۽ شهر فتح ڪري اتي اسلامي نظام قائم ڪيو ۽ عدل و انصاف جي حاڪميت قائم ڪئي. سلجوڪ سلطان علاء الدين ڪيڪوباد کيس سوغوت ۽ ڪي ٻيا شهر به جاگير طور عطا ڪيا. جن کي ارطغرل پنهنجي جاگير سان ملائي ان جو نالو سلطانوني رکيو ۽ ٻين ترڪ قبيلن کي اتي گڏ ڪري انهن علائقن کي پنهنجو دائمي وطن بڻائي ورتو.غازي ارطغرل جي وفات کان پوءِ سندس ننڍو پٽ غازي عثمان سردار مقرر ٿيو. جنهن رومي سلجوڪ سلطنت جي زوال کان پوءِ اناطوليه ۾ هڪ نئين اسلامي رياست قائم ڪئي، جنهن کي تاريخ ۾ عثمانيه سلطنت سڏيو وڃي ٿو. اڳتي هلي انهي سلطنت سموري مسلم امت جي تقريبًا پنج سو سالن تائين اڳواڻي ڪئي هئي.

اهل و عيال

غازي ارطغرل سلجوڪ سلطان علاء الدين ڪيڪوباد جي ڀائٽي حليمه خاتون سان شادي ڪئي هئي. جنهن مان هن کي ٽي پٽ گندوز،ساوچي ۽عثمان ڄاوا. جن ۾ سڀني کان وڌيڪ شهرت سندس ننڍي پٽ غازي عثمان کي ملي.

پڻ ڏسندا

الپ ارسلان

حوالا

↑ ^1.0 ^1.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named sons
↑ ^2.0 ^2.1 Âşıkpaşazâde, History of Âşıkpaşazâde; & İnalcık, Halil (2007). "Osmanlı Beyliği'nin Kurucusu Osman Beg" (tr ۾). Belleten (Ankara) 7: 483, 488–490. https://docs.google.com/file/d/0B5ATth-TXLHhXzZZTTE2bUphMTQ/preview.
↑ "Ertuğrul" (PDF). وقت 16 December 2019 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 December 2020. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "OSMANLI BEYLİĞİ\'NiN KURUCUSU OSMAN BEG - HALİL İNALCIK.pdf". Google Docs. حاصل ڪيل 8 November 2020.
↑ ^5.0 ^5.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named misper
↑ سانچو:TDV Encyclopedia of Islam
↑ سانچو:TDV İslâm Ansiklopedisi
↑ Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (29 October 1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1, Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge University Press. p. 13. https://archive.org/details/historyofottoman00stan. Retrieved 14 June 2018.
↑ Finkel, Caroline (2012) (en ۾). Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300–1923. Hodder & Stoughton. ISBN 9781848547858. https://books.google.com/books?id=hslOx5bvOzkC&pg=PT31. Retrieved 12 July 2019. "....suggests that Ertuğrul was a historical personage"
↑ Southeastern Europe under Ottoman rule, 1354-1804, By Peter F. Sugar, pg.14
↑ Shaw, Stanford (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1, Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge University Press. p. 13. "... the ancestor of the dynasty was Suleyman Shah, the leader of the Kayi tribe of Turkomans, who ruled the small area of Mahan in northeastern Iran in the late twelfth century. He is said to have fled from the Mongol invasion in the early thirteenth century along with thousands of other Turkomans..."
↑ Kermeli, Eugenia (2009). "Osman I". in Ágoston, Gábor. Encyclopedia of the Ottoman Empire. p. 444. ISBN 9781438110257. https://books.google.com/books?id=QjzYdCxumFcC&pg=PA444. "Reliable information regarding Osman is scarce. His birth date is unknown and his symbolic significance as the father of the dynasty has encouraged the development of mythic tales regarding the ruler’s life and origins"
↑ Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (29 October 1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1, Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge University Press. p. 13. https://archive.org/details/historyofottoman00stan. Retrieved 14 June 2018.

حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو

[sons-1] 1.0 ^1.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named sons

[three_sons-2] 2.0 ^2.1 Âşıkpaşazâde, History of Âşıkpaşazâde; & İnalcık, Halil (2007). "Osmanlı Beyliği'nin Kurucusu Osman Beg" (tr ۾). Belleten (Ankara) 7: 483, 488–490. https://docs.google.com/file/d/0B5ATth-TXLHhXzZZTTE2bUphMTQ/preview.

[3] "Ertuğrul" (PDF). وقت 16 December 2019 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 December 2020. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[4] "OSMANLI BEYLİĞİ\'NiN KURUCUSU OSMAN BEG - HALİL İNALCIK.pdf". Google Docs. حاصل ڪيل 8 November 2020.

[misper-5] 5.0 ^5.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named misper

[islamansiklopedisi-6] سانچو:TDV Encyclopedia of Islam

[7] سانچو:TDV İslâm Ansiklopedisi

[shaw2-9] Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (29 October 1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1, Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge University Press. p. 13. https://archive.org/details/historyofottoman00stan. Retrieved 14 June 2018.

[finkel2-10] Finkel, Caroline (2012) (en ۾). Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300–1923. Hodder & Stoughton. ISBN 9781848547858. https://books.google.com/books?id=hslOx5bvOzkC&pg=PT31. Retrieved 12 July 2019. "....suggests that Ertuğrul was a historical personage"

[11] Southeastern Europe under Ottoman rule, 1354-1804, By Peter F. Sugar, pg.14

[12] Shaw, Stanford (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1, Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge University Press. p. 13. "... the ancestor of the dynasty was Suleyman Shah, the leader of the Kayi tribe of Turkomans, who ruled the small area of Mahan in northeastern Iran in the late twelfth century. He is said to have fled from the Mongol invasion in the early thirteenth century along with thousands of other Turkomans..."

[auto2-13] Kermeli, Eugenia (2009). "Osman I". in Ágoston, Gábor. Encyclopedia of the Ottoman Empire. p. 444. ISBN 9781438110257. https://books.google.com/books?id=QjzYdCxumFcC&pg=PA444. "Reliable information regarding Osman is scarce. His birth date is unknown and his symbolic significance as the father of the dynasty has encouraged the development of mythic tales regarding the ruler’s life and origins"

[shaw3-14] Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (29 October 1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Volume 1, Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire 1280–1808. Cambridge University Press. p. 13. https://archive.org/details/historyofottoman00stan. Retrieved 14 June 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[lower-alpha 1]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]