پلوٽونيم
پلوٽونيم | |||||
---|---|---|---|---|---|
{{{name}}} دوري جدول ۾ | |||||
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%; margin:0; border-width:1px; background:#f8f8f8;"
|- |
| |||||
ايٽمي نمبر (Z) | {{{number}}} | ||||
گروھ | group n/a | ||||
دؤر | period {{{period}}} | ||||
خانو | [[{{{block}}}-block]] | ||||
طبعي خاصيتون | |||||
ايٽمي خاصيتون | |||||
پلوٽونيم:Plutonium :ھڪ تابڪاري وارو ڪيميائي عنصر آهي جنھن جي نشاني يا علامت Pu آھي ۽ ان جو ائٽمي نمبر 94 آهي.اھو سلور-گري رنگ جو نظر ايندڙ ايڪٽنائيڊ ڌاتو آهي جيڪو ھوا ۾ ظاهر ٿيڻ سان ڦٽڻ لڳندو آهي. آڪسيجن سان ملڻ ڪري ان تي ھلڪو تھ چڙھي ويندو آهي.ھن عنصر ۾ عام طور تي ڇھ ايلوٽروپ allotropes ۽ چار آڪسيڊيشن واريون حالتون ھونديون آھن. اھو ڪاربان، ھيلوجن halogen، نائٽروجن، سليڪان ۽ ھائڊروجن سان تعمل (react) ڪندو آهي. جڏھن پلوٽونيم کي گھميل ھوا ۾ رکبو آهي ته آڪسائيڊ ۽ ھائڊرائيڊ ٺاھيندو آهي ايستائين جو اھو ڦھلجي مقدار ۾ 70 سيڪڙو وڌي ويندو آهي ۽ پوء اھي آڪسائيڊ ۽ ھائڊرائيڊ ڇڻڻ لڳندا آهن ۽ ان ڇاڻ کي پائروفورڪ pyrophoric چئبو آهي.اھو انسان لاءِ ھاڃيڪار بہ اھي ڇوتہ ان ۾ تابڪاري آهي جيڪا جڏهن ۾ داخل ٿي انھن ۾ جمع ٿي ويندي آهي.. پلوٽونيم سڀ کان پھرين 14 ڊسمبر 1940 ۾ ڪيليفورنيا يونيورسٽي، برڪلي، ۾ 60 انچن جي سائيڪلوٽران cyclotron ۾ يورينيم 238 جي ڊيوٽران deyteron جي بمباري ڪرڻ سان حاصل ڪئي وئي.پھرين نيپچونيم 238 (جنھن جي ھاف لائيف 2.1 ڏينھن ھئي) کي ڪيميائي ترڪيب ۾ گذاريو ويو جنھن کان پوءِ ان ۾ اليڪٽران خارج ڪندي ان مان تابڪاري گھٽائي وئي يا بيٽا ڊڪي beta-decay ڪئي وئي اھڙي طرح نئون عنصر دريافت ٿي ويو جنھن جو ائٽمي نمبر 94 ھو ۽ ائٽمي وزن 238 ( ھاف لائيف 87.7 سال) ھيا. جيئن ته يورينيم جو نالو يورينس سياري تي رکيو ويو، ۽ نيپچونيم جو نالو نيپچون سياري تي رکيو ويو ھو اھڙي طرح ان عنصر نمبر 94 کي پلوٽو جي نالي تي پلوٽونيم نالو رکيو ويو جو ان وقت پلوٽو جو اڃان سيارن ۾ شمار ٿيندو هو. جنگي رازداري جي ڪري ان جي دريافت کي 1948 تائين مخفي رکيو ويو . پلوٽونيم ڪائنات جو اھڙو عنصر آهي جنھن جو ائٽمن جو نمبر سڀ کان وڌيڪَ آهي.