پلوٽونيم

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
Photo of an atomic explosion mushroom cloud with a gray stem and white cap
The atomic bomb dropped on Nagasaki, Japan in 1945 had a plutonium core.
پلوٽونيم,  00Xx
پلوٽونيم
{{{name}}} دوري جدول ۾
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%; margin:0; border-width:1px; background:#f8f8f8;"

|- |

Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium {{Periodic table (32 columns,
micro)/elementcell|category=transition metal|number=22|name=Titanium|mark={{{symbol}}}|symbol=Ti}}
Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium style="border:none;padding:0;"
Americium
Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
{{{above}}}

{{{symbol}}}

{{{below}}}
{{{left}}} ← {{{name}}} → {{{right}}}
|}
ايٽمي نمبر (Z) {{{number}}}
گروھ group n/a
دؤر period {{{period}}}
خانو [[{{{block}}}-block]]
طبعي خاصيتون
ايٽمي خاصيتون
| حوالا

پلوٽونيم:Plutonium :ھڪ تابڪاري وارو ڪيميائي عنصر آهي جنھن جي نشاني يا علامت Pu آھي ۽ ان جو ائٽمي نمبر 94 آهي.اھو سلور-گري رنگ جو نظر ايندڙ ايڪٽنائيڊ ڌاتو آهي جيڪو ھوا ۾ ظاهر ٿيڻ سان ڦٽڻ لڳندو آهي. آڪسيجن سان ملڻ ڪري ان تي ھلڪو تھ چڙھي ويندو آهي.ھن عنصر ۾ عام طور تي ڇھ ايلوٽروپ allotropes ۽ چار آڪسيڊيشن واريون حالتون ھونديون آھن. اھو ڪاربان، ھيلوجن halogen، نائٽروجن، سليڪان ۽ ھائڊروجن سان تعمل (react) ڪندو آهي. جڏھن پلوٽونيم کي گھميل ھوا ۾ رکبو آهي ته آڪسائيڊ ۽ ھائڊرائيڊ ٺاھيندو آهي ايستائين جو اھو ڦھلجي مقدار ۾ 70 سيڪڙو وڌي ويندو آهي ۽ پوء اھي آڪسائيڊ ۽ ھائڊرائيڊ ڇڻڻ لڳندا آهن ۽ ان ڇاڻ کي پائروفورڪ pyrophoric چئبو آهي.اھو انسان لاءِ ھاڃيڪار بہ اھي ڇوتہ ان ۾ تابڪاري آهي جيڪا جڏهن ۾ داخل ٿي انھن ۾ جمع ٿي ويندي آهي.. پلوٽونيم سڀ کان پھرين 14 ڊسمبر 1940 ۾ ڪيليفورنيا يونيورسٽي، برڪلي، ۾ 60 انچن جي سائيڪلوٽران cyclotron ۾ يورينيم 238 جي ڊيوٽران deyteron جي بمباري ڪرڻ سان حاصل ڪئي وئي.پھرين نيپچونيم 238 (جنھن جي ھاف لائيف 2.1 ڏينھن ھئي) کي ڪيميائي ترڪيب ۾ گذاريو ويو جنھن کان پوءِ ان ۾ اليڪٽران خارج ڪندي ان مان تابڪاري گھٽائي وئي يا بيٽا ڊڪي beta-decay ڪئي وئي اھڙي طرح نئون عنصر دريافت ٿي ويو جنھن جو ائٽمي نمبر 94 ھو ۽ ائٽمي وزن 238 ( ھاف لائيف 87.7 سال) ھيا. جيئن ته يورينيم جو نالو يورينس سياري تي رکيو ويو، ۽ نيپچونيم جو نالو نيپچون سياري تي رکيو ويو ھو اھڙي طرح ان عنصر نمبر 94 کي پلوٽو جي نالي تي پلوٽونيم نالو رکيو ويو جو ان وقت پلوٽو جو اڃان سيارن ۾ شمار ٿيندو هو. جنگي رازداري جي ڪري ان جي دريافت کي 1948 تائين مخفي رکيو ويو . پلوٽونيم ڪائنات جو اھڙو عنصر آهي جنھن جو ائٽمن جو نمبر سڀ کان وڌيڪَ آهي.