پنجاب مسلح بغاوت
ڀارتي پنجاب ۾ سکن جي مسلح تحريڪ سن 70 جي ڏھائي ۾ شروع ٿي جڏھن ڪجهه سکن خالصتان سان گڏ مسلح تحريڪ جي طرف رجوع ڪيو۔ ھن تحريڪ جون وجھون پيچيده آھن جن جي سببن ۾ سک مت ،پنجابي ٻولي ۽ 1947ع کان ڀارتي حڪومتي جماعت ڪانگريس جي ھن علائقي جي طرف غلط ورتاءُ ھو۔ پنجاب ۾ اھي تمام اسڪول جيڪي پنجابي ٻارن کي ھندي پڙھائيندا آھن اھڙن جي سک اڳواڻ مخالفت ڪندا آيا آھن۔.[1]
ھن ضمن ۾ پنجاب ۾ پنجابي صبح عوامي تحريڪ ھلائي وئي جنھن جو مقصد ھندي کي ھٽائي ڪري ان جي جڳھ تي رياست ۾ پنجابي کي نافذ ڪرڻ ھو۔14 اپریل 1955ع ۾ حڪومت ان تي پابندي مڙھي ڇڏي۔65[2] جي پاڪ ڀارت جنگ کان بعد 66 ۾ پنجابي کي ھي درجو ڏنو ويو جڏھن ھن رياست کي وڌيڪ ورھائي ڪري ھماچل پرديش ۽ ھرياڻہ رياست بڻايون ويون۔[3] پر ان سان ھن تحريڪ ۾ ڪا گھٽتائي نہ آئي سکن ھڪ نئين تحريڪ جنھنجو مقصد ھر رياست ۾ سک مت کي بطور مذھب قبول ڪرڻ ھو ھلائي [4] پر انجي مخالفت مرڪزي حڪومت ڪئي۔ نتيجي ۾ سکن پھرين مارچ جو اعلان ڪيو جنھن ۾ ھزارين ماڻھو شامل ٿيا حڪومت بزور طاقت ھن مارچ کي روڪڻ جي ڪوشش جي ۽ ھزارين گرفتاريون ڪيون ويون[5] جڏھن تہ سو کان وڌيڪ فوتگيون ٿيون [6]۽ ھڪ سک اڳواڻ بندر واري چيو تہ جيڪڏھن حڪومت ايئن مسئلو حل ڪرڻ چاھي ٿي تہ حالتون مسلح تحريڪ تائين وينديون۔حوالہ درکار؟
انکان بعد ھن سک اڳواڻ کي آپريشن بليو اسٽار ۾ گولڊن ٽيمپل امرتسر جيڪو سکن جو مقدس ماڳ آھي ۾ ماريو ويو ڪجهه ڏينھن بعداندرا گانڌي کي ان جي سک محافظ قتل ڪيو ان کان بعد ھن مسلح تحريڪ ۾ 1990ع تائين تيزي ڏٺي وئي۔[7]
پڻ ڏسو[سنواريو]
- 1984ع جا سک مخالف فساد
- آپريشن بليو اسٽار
- تحريڪ خالصتان
- 1991ع پنجاب قتل عام
حوالا[سنواريو]
- ↑ Ray, Jayanta (2007). Aspects of India's International Relations, 1700 to 2000: South Asia and the World. India: Pearson Education India. p. 507. ISBN 9788131708347.
- ↑ Sarhadi, Ajit (1970). Punjabi Suba. U. C. Kapur. p. 246.
- ↑ Singh, Atamjit. "The Language Divide in Punjab". South Asian Graduate Research Journal, Volume 4, No. 1, Spring 1997. Apna. حاصل ڪيل 4 April 2013.
- ↑ Singh, Khushwant. "The Anandpur Sahib Resolution and Other Akali Demands". oxfordscholarship.com/. Oxford University Press. حاصل ڪيل 5 April 2013.
- ↑ Harnik Deol (2000).
- ↑ Akshayakumar Ramanlal Desai (1 January 1991).
- ↑ Documentation, Information and Research Branch, Immigration and Refugee Board, DIRB-IRB.