ويب ڳولا انجڻ
ويب ڳولا انجڻ هڪ سافٽويئر سسٽم آهي، جيڪو عالمگير ويب مان ڄاڻ جي ڳولا لاءِ جوڙيو ويو آهي. ڳولا جا نتيجا عمومي طور قطار ۾ ڏيکاريا وڃن ٿا، جن کي ڳولا انجڻ نتيجن وارو صفحا چيو ويندو آهي. ڳولا انجڻ پاران ڳوليل نتيجن ۾ ويب صفحا، تصويرون ۽ ٻين قسمن جا فائيل شامل هوندا آهن. ڪجهه ڳولا انجڻ ميسر سرنامن جي ڪتاب مان پڻ ڄاڻ ڳولي ڏيندا آهن. ويب سرنامن جو ڪتاب جنهن ۾ ڄاڻ کي ماڻهو شامل ڪندا آهن، پر ويب ڳولا انجڻ الخوارزمي (انگريزي: Algorithm) جي مدد سان عالمگير ويب مان ڄاڻ تلاش ڪندا آهن. انٽرنيٽ ۾ اها ڄاڻ جن تائين ڳولا انجڻ کي پهچ حاصل نه هجي ان کي اونهو ويب (انگريزي: Deep Web) چيو ويندو آهي.
تاريخ
[سنواريو]| ٽائيم لائين (مڪمل فهرست) | ||
|---|---|---|
| سال | ڳولا انجڻ | موجوده حيثيت |
| 1993 | ڊبليو3ڪيٽالاگ | غيرفعال |
| علي ويب | غيرفعال | |
| جمپ اسٽيشن | غيرفعال | |
| ڊبليو ڊبليو ڊبليو وارم | غيرفعال | |
| 1994 | ويب ڪرولر | فعال, مواد جمع ڪندڙ |
| گو.ڪام | غيرفعال, ڊزني ڏانهن موڙيو وڃي ٿو | |
| لائڪوس | فعال | |
| انفوسيڪ | غيرفعال, ڊزني ڏانهن موڙيو وڃي ٿو | |
| 1995 | ڊائم | فعال |
| ميگيلن | غيرفعال | |
| ايڪسائيٽ | فعال | |
| ساپو | فعال | |
| ياهو! | فعال, سرنامن جي ڪتاب طور شروع ڪيو ويو. | |
| الٽاوسٽا | غيرفعال, 2013ع ۾ ياهو! خريد ڪيو، هاڻ هن کي ياهو ڏانهن موڙيو ويندو آهي! | |
| 1996 | ڊاگ پيلي | فعال, مواد جمع ڪندڙ |
| انڪ ٽومي | غيرفعال, ياهو! خريد ڪيو. | |
| هوٽ بوٽ | فعال (lycos.com) | |
| آسڪ جيويس | فعال (نالو ask.com ۾ تبديل ڪيو ويو) | |
| 1997 | Northern Light | غيرفعال |
| ينڊيڪس | فعال | |
| 1998 | گوگل | فعال |
| Ixquick | فعال also as Startpage | |
| MSN Search | فعال بنگ ۾ تبديل ڪيو ويو. | |
| empas | غيرفعال (merged with NATE) | |
| 1999 | AlltheWeb | غيرفعال (URL redirected to Yahoo!) |
| GenieKnows | فعال, rebranded Yellowee.com | |
| Naver | فعال | |
| Teoma | غيرفعال, آسڪ.ڪام ڏانهن موڙيو وڃي ٿو. | |
| Vivisimo | غيرفعال | |
| 2000 | Baidu | فعال |
| Exalead | فعال | |
| Gigablast | فعال | |
| 2001 | Kartoo | غيرفعال |
| 2003 | Info.com | فعال |
| Scroogle | غيرفعال | |
| 2004 | Yahoo! Search | فعال, Launched own web search (see Yahoo! Directory, 1995) |
| A9.com | غيرفعال | |
| Sogou | فعال | |
| 2005 | AOL Search | فعال |
| SearchMe | غيرفعال | |
| 2006 | Soso | غيرفعال, redirects to Sogou |
| Quaero | غيرفعال | |
| Search.com | فعال | |
| ChaCha | غيرفعال | |
| Ask.com | فعال | |
| Live Search | فعال بنگ جي نالي ۾ تبديل ڪيو ويو. | |
| 2007 | wikiseek | غيرفعال |
| Sproose | غيرفعال | |
| Wikia Search | غيرفعال | |
| Blackle.com | فعال, گوگل ڳولا | |
| 2008 | Powerset | غيرفعال (بنگ ڏانهن موڙيو وڃي ٿو) |
| Picollator | غيرفعال | |
| Viewzi | غيرفعال | |
| Boogami | غيرفعال | |
| ليپ فش | غيرفعال | |
| Forestle | غيرفعال (redirects to Ecosia) | |
| ڊڪ ڊڪ گو | فعال | |
| 2009 | بنگ | فعال, Launched as rebranded Live Search |
| Yebol | غيرفعال | |
| Mugurdy | غيرفعال due to a lack of funding | |
| Scout (Goby) | فعال | |
| NATE | فعال | |
| Ecosia | فعال | |
| 2010 | Blekko | غيرفعال, sold to IBM |
| Cuil | غيرفعال | |
| Yandex (English) | فعال | |
| 2011 | YaCy | فعال, P2P web search engine |
| 2012 | Volunia | غيرفعال |
| 2013 | Qwant | فعال |
| Infoseek | غيرفعال, ڊزني ڏانهن موڙيو وڃي ٿو. | |
| 2014 | Egerin | فعال, Kurdish / Sorani search engine |
| 2015 | Cliqz | فعال, Browser integrated search engine |
| 2016 | Search Encrypt | فعال |
| 2016 | Pricesearcher | فعال |
انٽرنيٽ اندر ڳولا انجڻ جو بنياد 1990 ڌاري پيو. ڪير آهي (انگريزي: Whois) ۾ واپرائيندڙ جي ڳولا جي شروعات 1982ع ۾ ٿي[1] ۽ نونبوٽ انفارميشن سروس (انگريزي: Knowbot information Service) جي شروعات 1989ع ۾ ٿي.[2] پهريون قلمبند ڪيل ڳولا انجڻ 10 سيپٽمبر 1990ع ۾ شروع ٿي جنهن جي زريعي فائيل وغيره ڳولي سگھبا هئا.[3] 1993ع کان اڳ سڄي عالمگير ويب جي ديٽا هٿن سان محفوظ ڪئي ويندي هئي. ان وقت ٽم بيرنيرسلي ڪيترائي ويب سرور جوڙيا جيڪي سرن جي ويب سرور ميزباني ۾ هئا.[4] پهريون اوزار جيڪو عالمگير ويب ۾ ڄاڻ کي ماڻهن جي مدد کان بغير ڳولڻ لاءِ استعمال ڪيو ويو ان کي آرڪي (انگريزي: Archie) چيو ويو.[5] آرڪي، آرڪائيو (انگريزي: Archive) مان نڪتل لفظ آهي پر ان مان وي (انگريزي: V) کي ختم ڪيو ويو.
حوالا
[سنواريو]- ↑ "RFC 812 - NICNAME/WHOIS", ietf.org۔
- ↑ "Knowbot programming: System support for mobile agents", cnri.reston.va.us۔
- ↑ Deutsch, Peter (11 سيپٽمبر 1990), "[next] An Internet archive server server (was about Lisp)", groups.google.com, حاصل ڪيل 29 ڊسمبر 2017۔
- ↑ "World-Wide Web Servers", W3.org, حاصل ڪيل 14 مئي 2012۔
- ↑ "Internet History - Search Engines" (from Search Engine Watch), Universiteit Leiden, Netherlands, September 2001, web: LeidenU-Archie آرڪائيو ڪيا ويا 2009-04-13 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين..