مڪسچر
هڪ آميزو يا مڪسچر (Mixture) هڪ مواد آهي جيڪو ٻن يا وڌيڪ مختلف ڪيميائي مواد مان ٺهيل آهي جنهن کي طبيعي طريقي سان الڳ ڪري سگهجي ٿو. هڪ آميزو ٻن يا وڌيڪ مادي جو طبيعي ميلاپ آهي جنهن ۾ سڃاڻپ برقرار رکيا ويندا آهن ۽ محلول، سسپينشن ۽ ڪولائيڊس جي صورت ۾ ملن ٿا.
آميزو ميڪانياتي طور تي ڪيميائي مادن جهڙوڪ عنصرن ۽ مرڪبن کي بغير ڪيميائي بانڊنگ يا ٻي ڪيميائي تبديلي جي، ملائڻ جي پيداوار آهي، انهي ڪري ته هر جزوي مواد پنهنجي پنهنجي ڪيميائي خاصيت ۽ شڪل کي برقرار رکي ٿو. ان حقيقت جي باوجود ته ان جي اجزاء ۾ ڪي به ڪيميائي تبديليون نه ٿينديون آهن، آميزي جي طبيعي خاصيت، جهڙوڪ ان جي پگھلڻ جو نقطو (Melting Point)، انهن اجزاء کان مختلف ٿي سگهي ٿي. ڪجھ مرکب طبيعي (مڪينيڪل يا حرارتي) ذريعي استعمال ڪندي پنھنجي اجزاء ۾ ورهائي سگھجن ٿا. ايزيوٽروپس (Azeotropes) هڪ قسم جو آميزو آهي جيڪي عام طور تي انهن جي اجزاء (طبيعي يا ڪيميائي عملن يا، انهن جو هڪ ميلاپ) حاصل ڪرڻ لاء ضروري علحدگيء جي عمل جي حوالي سان ڪافي مشڪلات پيدا ڪري ٿو.
آميزن جي خاصيتون
[سنواريو]سڀئي آميزا ميڪانياتي طريقن سان الڳ ٿي سگھن ٿا (مثال طور، صاف ڪرڻ، ڊسٽيليشن، اليڪٽرولائيسز، ڪروميٽوگرافي، گرم ڪرڻ، فلٽريشن، ثقلي ترتيب، سينٽريفيوگيشن).[1][2] آميزا ڪيميائي مرڪب کان هيٺين طريقن سان مختلف آهن:
- آميزن ۾ موجود مواد کي طبيعي طريقن جهڙوڪ فلٽريشن، منجمد ڪرڻ ۽ ڊسٽيليشن استعمال ڪندي الڳ ڪري سگهجي ٿو.
- جڏهن هڪ آميزو ٺهي ٿو، ان ۾ ٿوري يا ڪا به توانائي تبديلي نه ايندي آهي (ڏسو ملائڻ جي اينٿالپي).
- آميزن ۾ موجود شيون پنهنجون الڳ خاصيتون رکن ٿيون. ريل ۽ پاڻيءَ جي مثال ۾، ٻنھي مادا مان ڪنھن ھڪ ۾ به تبديلي نه ايندي آھي، جڏھن انھن کي ملايو ويندو آھي. جيتوڻيڪ ريتي پاڻيءَ ۾ آهي، اها اڃا تائين ساڳي خاصيت رکي ٿي، جيڪا پاڻيءَ کان ٻاهر هوندي هئي.
- آميزن ۾ متغير ترڪيب هوندي آهي، جڏهن ته مرڪبن جو هڪ مقرر، قطعي فارمولا هوندو آهي.
- جڏهن ملايو ويندو آهي، انفرادي شيون پنهنجي خاصيتن کي هڪ آميزي ۾ رکنديون آهن، جڏهن ته اهي هڪ مرڪب ٺاهيندا آهن، انهن جي خاصيت تبديل ٿي سگهي ٿي.[3]
هيٺ ڏنل جدول ٽن "خاندانن" جي آميزن جي مکيه خاصيتون ۽ مثالن جي سڀني ممڪن مرحلن جي ميلاپ لاءِ آميزن جي ٽيبل.
| ورهائڻ وارو مرحلو (آميزي جو مرحلو) | حل يا منتشر مرحلو | محلول | کولائيڊ | سسپينشن |
|---|---|---|---|---|
| Gas | گئس | گئسن جو آميزو: هوا (آڪسيجن ۽ ٻيون گيسون نائٽروجن ۾) | سانچو:CNone | سانچو:CNone |
| مائع | سانچو:CNone | مائع ايروسول:[4] ڪهرو، دھند، بخارات، وار جا اسپري |
اسپري | |
| سولڊ | سانچو:CNone | سولڊ ايروسول:[4] دونھون، برفاني ڪڪر، هوا جا ذرات |
مٽي، ريل | |
| Liquid | گئس | محلول: پاڻي ۾ آڪسيجن | مائع فوم: ڦينٽل ڪريم ، شيونگ ڪريم | سمنڊ جو جھاگ، بيئر |
| مايع | محلول: الڪوحل مشروبات | ايملشن: کير، مايئونيز، هٿ جي ڪريمون | سرڪي ۾ ذرات | |
| سالڊ | محلول: پاڻي ۾ کنڊ | مائع حل: رنگين انڪ، رت | سسپينشن: مٽي (پاڻيءَ ۾ معلق مٽيءَ جا ذرات)، چاڪ پائوڊر پاڻيءَ ۾ معلق | |
| Solid | گئس | محلول: دھاتن ۾ هائيڊروجن | سالڊ فوم: ايروجيل اسٽائيرو فوم، پومائيس | فوم: سڪل اسپنج |
| Liquid | Solution: amalgam (mercury in gold), hexane in paraffin wax |
Gel: agar, gelatin, silicagel, opal |
Wet sponge | |
| Solid | Solution: alloys, plasticizers in plastics |
Solid sol: cranberry glass |
Clay, silt, sand, gravel, granite |
هڪجهڙا ۽ متفاوت آميزا
[سنواريو]آميزي جي قسمن جي وچ ۾ فرق
[سنواريو]صحت تي اثر
[سنواريو]هڪجهڙائي
[سنواريو]پڻ ڏسو
[سنواريو]جڏھن ٻہ يا ٻن کان وڌيڪ ڪيميائي عنصر بغير ڪنهن تناسب جي طبيعي طور تي پاڻ ۾ ملن ۽ انھن جي ملڻ سان ڪابہ ڪيميائي تبديلي عمل ۾ نہ اچي تہ ان کي آميزو يا مڪسچر (Mixture) چئبو آهي. پر جي ڪا ڪيميائي تبديلي عمل ۾ اچي تہ ان کي مرڪب چئبو آهي.
حوالا
[سنواريو]- ↑ Pleasants, Julian M, ed (2017). "A Call to Duty: The Selective Service Act of 1940". Home Front. doi:. ISBN 978-0-8130-5425-4.
- ↑ Ashworth, William; Little, Charles E. (وڪي نويس.). "Mixture". The Encyclopedia of Environmental Studies. Facts on File.
- ↑ "Definition of mixture - Chemistry Dictionary". www.chemicool.com. حاصل ڪيل 2018-11-30.
- ↑ 4.0 4.1 Everett, D. H. Manual of Symbols and Terminology for Physicochemical Quantities and Units. Appendix II Definitions, Terminology and Symbols in Colloid and Surface Chemistry. Part I (PDF) (Report). London: International Union of Pure and Applied Chemistry: Division of Physical Chemistry. وقت 28 October 2016 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 October 2016. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد)