سرائيوو

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
Sarajevo
Сарајево
Capital city
  • Grad Sarajevo
  • Град Сарајево
  • City of Sarajevo
Sarajevo
جھنڊو
Grad Sarajevo Град Сарајево City of Sarajevo }}
قومي نشان
عرفيت: "Jerusalem of Europe",[1] "Jerusalem of the Balkans",[2] "Šeher, Rajvosa"[3]
Map
Interactive map outlining Sarajevo
Sarajevo is located in Bosnia and Herzegovina
Sarajevo
Sarajevo
Sarajevo is located in Balkans
Sarajevo
Sarajevo
Sarajevo is located in Europe
Sarajevo
Sarajevo
Location within Bosnia and Herzegovina##Location within Europe
جاگرافي بيهڪ: 43°51′23″N 18°24′47″E / 43.85639°N 18.41306°E / 43.85639; 18.41306مڪانيت: 43°51′23″N 18°24′47″E / 43.85639°N 18.41306°E / 43.85639; 18.41306
Country سانچو:BIH
Entity Federation of Bosnia and Herzegovina
Canton سانچو:Country data Sarajevo Canton
Municipalities: 4
Founded 1461
حڪومت
 • مجلس Sarajevo City Council
 • Mayor Benjamina Karić (SDP BiH)
پکيڙ
 • City proper 141.5 ڪ.م2 (54.6 ميل2)
 • شھري 419.16 ڪ.م2 (161.84 ميل2)
 • ميٽرو 3,350 ڪ.م2 (1,290 ميل2)
بلندي 550 ميل (1,800 ft)
آبادي (2013 census)[4]
 • City proper 275,524

سرائيوو (سائیریلڪ:Сарајево؛ انگریزي:Sarajevo) بوسنيا ۽ هرزيگوينا جو سڀ کان وڏو شهر ۽ راڄڌاني آهي.[5] ان جي آبادي 2,75,524 آھي.[6] سرائيوو ميٽروپوليٽن علائقو جنهن ۾ سرائيوو ڪینٽن، اوڀر سرائيوو ۽ ڀرپاسي جي ميونسپلٽيون شامل آهن، 5,55,210 باشندن جو گھر آهي. [7] بوسنيا جي وڏي سرائيوو وادي ۾ واقع، اهو ڊينارڪ الپس جبلن جي چوڌاري ۾ واقع آهي ۽ بلقان، ڏکڻ يورپ جو هڪ علائقو، جي دل ۾ ملجاسڪا نديء جي ڪناري تي واقع آهي.

سرائيوو بوسنيا ۽ هرزيگوينا جو سياسي، مالي، سماجي ۽ ثقافتي مرڪز آهي ۽ بلقان ۾ ثقافت جو هڪ نمايان مرڪز آهي. اهو تفريحي، ميڊيا، فيشن، ۽ آرٽ ۾ علائقي جي وسيع اثر کي وڌائيندو آهي.[8] [9] مذهبي ۽ ثقافتي تنوع جي ڊگهي تاريخ جي ڪري، سرائيوو کي ڪڏهن ڪڏهن "يورپ جو يروشلم" [1] يا "بلقان جو يروشلم" سڏيو ويندو آهي. [2] اهو چند وڏن يورپي شهرن مان هڪ آهي جنهن ۾ هڪ ئي پاڙي ۾ مسجد، ڪيٿولڪ چرچ، مشرقي آرٿوڊوڪس چرچ ۽ یھودی عبادت گاهون موجود آهن. [10]

جيتوڻيڪ قديم زماني کان وٺي هن علائقي ۾ انساني آباديءَ جا ثبوت موجود آهن، جديد شهر 15 صدي عيسويءَ ۾ هڪ عثماني قلعي جي طور تي اڀريو جڏهن عثماني سلطنت يورپ ۾ وڌي. [11] سرائيوو پنهنجي تاريخ ۾ ڪيترائي ڀيرا بين الاقوامي شهرت حاصل ڪري چڪو آهي. سال 1885ع ۾ اهو يورپ جو پهريون شهر هو ۽ دنيا جو ٻيو شهر هو، جنهن ۾ سان فرانسسڪو کان پوءِ شهر جي ذريعي هلندڙ فل ٽائيم برقي ٽرام نيٽ ورڪ آهي. [12]

سال 1914ع ۾ سراجيوو هڪ مقامي نوجوان ۽ بوسنيا جي سرگرم ڪارڪن، گيورلو پرنسپ پاران آرچڊيوڪ، فرانز فرڊيننڊ جي قتل جو ماڳ هو، اهو قتل جنهن پهرين عالمي جنگ کي جنم ڏنو. ان جي نتيجي ۾ بوسنيا ۾ آسٽرو۔هنگري راڄ جو خاتمو ٿيو ۽ بلقان علائقي ۾ يوگوسلاويا جي گهڻ ثقافتي بادشاهت جو قيام ٿيو. بعد ۾ ٻي عالمي جنگ کان پوءِ علائقي کي ڪميونسٽ سوشلسٽ جمهوريه بوسنيا ۽ هرزيگوينا جي گاديءَ جو هنڌ مقرر ڪيو ويو. سوشلسٽ فيڊرل ريپبلڪ آف يوگوسلاويا جي اندر، بنيادي ڍانچي ۽ اقتصادي ترقي ۾ سيڙپڪاري سان، ان جي آبادي ۽ ڪاروبار ۾ تيزيءَ سان واڌارو ٿيو.

سال 1984ع ۾، سرائيوو 1984ع جي سرمائي اولمپڪس جي ميزباني ڪئي، جنهن شهر لاءِ خوشحال دور جي نشاندهي ڪئي. جيتوڻيڪ، يوگوسلاویا جي جنگ جي شروعات کان پوء، شهر بوسنيا جي جنگ دوران، اپريل 1992ع کان فيبروري، 1996ع تائين، مجموعي طور تي 1,425 ڏينهن تائين، جديد جنگ جي تاريخ ۾ گاديء واري شهر جو سڀ کان ڊگهو گهيرو برداشت ڪيو.

بعد ۾ جاري جنگ کان پوءِ جي بحاليءَ سان، سرائيوو بوسنيا ۽ هرزيگوينا ۾ تيز ترين وڌندڙ شهر آهي. [13] ٽريول گائيڊ سيريز لونلي پلانٽ سرائيوو کي دنيا جو 43 هين بهترين شهر قرار ڏنو. [14] ڊسمبر، 2009ع ۾ هن سرائيوو کي سال 2010ع ۾ گهمڻ لاءِ مٿين ڏهن شهرن مان هڪ قرار ڏنو. [15]

سال 2011ع ۾ سرائيوو کي سال 2014ع ۾ يورپي ڪيپيٽل آف ڪلچر طور نامزد ڪيو ويو. اهو يورپي نوجوان اولمپڪ فيسٽيول جي ميزباني لاء چونڊيو ويو. [16] [17] ان کان علاوه، آڪٽوبر، 2019ع ۾، سراجيوو کي، يونيسڪو تخليقي شهر جي طور تي ان جي ترقي جي حڪمت عملي جي مرڪز تي ثقافت کي رکڻ لاء نامزد ڪيو ويو. [18] [19] اهو پڻ دنيا جي فلمن جي اٺن شهرن مان هڪ آهي. [20]

حوالا[سنواريو]

  1. 1.0 1.1 Stilinovic, Josip (3 January 2002). "In Europe's Jerusalem" آرڪائيو ڪيا ويا 29 June 2017 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Catholic World News. The city's principal mosques are the Gazi Husrev-Bey's Mosque, or Begova Džamija (1530), and the Mosque of Ali Pasha (1560–61). Retrieved on 5 August 2006.
  2. 2.0 2.1 Benbassa, Esther; Attias, Jean-Christophe (2004). The Jews and their Future: A Conversation on Judaism and Jewish Identities. London: Zed Books. p. 27. ISBN 978-1-84277-391-8. https://archive.org/details/jewstheirfuturec0000benb. "Sarajevo."  حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; name "google27" defined multiple times with different content
  3. "Visit Sarajevo: A Brief History of the City". Visit Sarajevo. وقت 23 August 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 March 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named bhas.ba
  5. "The World Factbook". وقت 10 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-04-29. 
  6. Toe, Rodolfo (1 July 2016). "Census Results Highlight Impact of Bosnian War". Balkan Transitional Justice (Balkan Investigative Reporting Network). http://www.balkaninsight.com/en/article/census-highlights-impact-of-bosnian-conflict-on-population-07-01-2016. 
  7. "Census of Population, Households and Dwellings in Bosnia and Herzegovina: Final Results" (PDF). Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. وقت 14 October 2017 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 July 2021. 
  8. "Sarajevo: The economic, administrative, cultural and educational center of Bosnia and Herzegovina". Mediterranea News. وقت 24 April 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 April 2012. 
  9. daenet d.o.o. "Sarajevo Official Web Site : Economy". Sarajevo.ba. وقت 1 April 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 April 2012. 
  10. Malcolm, Noel (1996). Bosnia: A Short History (Paperback ed.). London: NYU Press. pp. 107, 364. ISBN 978-0-8147-5561-7. 
  11. Valerijan 1997.
  12. Lonely Planet: Best Cities in the World. Lonely Planet. 2006. ISBN 978-1-74104-731-8. https://archive.org/details/lonelyplanetciti00lone. 
  13. Kelley, Steve.
  14. Lonely Planet (March 2006).
  15. "Lonely Planet's Top 10 Cities 2010 | Lonely Planet's Top 10 Cities 2010". News.com.au. وقت 10 October 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 19 January 2010. 
  16. "Nomination of Sarajevo for European Capital of Culture 2014". BH-News.com. وقت 24 January 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 15 September 2011. 
  17. "Sarajevo: With Sarajevo as Europe's Capital of Culture 2014 we could send an... – 12/05/2011 – EPP Group". Group of the European People's Party (Christian Democrats) in the European Parliament. وقت 2 August 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 15 September 2011. 
  18. "UNESCO celebrates World Cities Day designating 66 new Creative Cities". UNESCO. وقت 31 October 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 31 October 2019. 
  19. "UNESCO designates 66 new Creative Cities | Creative Cities Network". en.unesco.org. وقت 1 February 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 31 October 2019. 
  20. Pender, Eleanor. "Five new Cities of Film join the Creative Cities Network". UNESCO Cities of Film. حاصل ڪيل 2024-03-01.