جئي ڳڙهه جو قلعو
 |
ھي مضمون وڪپيڊيا ايشيائي مھيني 2024ع جي حصي طور اماڻيو ويو ھيو يا ان کي وڌايو ويو ھيو. |
| جئي ڳڙهه جو قلعو Victory Fort | |
|---|---|
 جئي ڳڙهه جو قلعو | |
| جاگرافيائي بيهڪ | 26°59′09″N 75°51′03″E / 26.9859°N 75.8507°E |
| نوعيت | Fort |
| مقام جي ڄاڻ | |
| عوام لاءِ کليل | ها |
| مقام جي تاريخ | |
| استعمال ٿيندڙ شيون | ڳاڙهو پٿر |
| جنگون ۽ لڙائيون | 436 |
| واقعا | دارا شڪوه جو موت |
| گيريزن بابت ڄاڻ | |
| نشاندهي ڪندڙ | |
جيئي ڳڙهه جو قلعو اراولي رينج جي چيل ڪا ٽيلا (هل آف ايگلز) جي نالي تي واقع آهي. اهو امير قلعو ۽ ماوتا ڍنڍ کي ڏسي ٿو، جئپور، راجسٿان، هندستان ۾ امير جي ويجهو.[1][2] هي قلعو مها راجا جئي سنگهه II 1726ع ۾ امري قلعي ۽ ان جي محلاتي ڪمپليڪس جي حفاظت لاءِ تعمير ڪرايو هو ۽ ان جو نالو ان جي نالي تي رکيو ويو هو.[3][4][5]
قلعو، بيٺو ۽ تعميراتي جوڙجڪ ۾ آمري قلعي وانگر، پڻ فتح قلعي جي نالي سان مشهور آهي. ان جي ڊيگهه 3 ڪلوميٽر (1.9mi) اتر-ڏکڻ طرف آهي ۽ ويڪر 1 ڪلوميٽر (0.62mi) آهي. قلعي ۾ ”جيوانا“ (جيوانا توپ) نالي هڪ توپ آهي، جيڪا قلعي جي احاطي ۾ ٺاهي وئي هئي ۽ ان وقت دنيا جي سڀ کان وڏي توپ هئي. جيئي ڳڙهه جو قلعو ۽ امير قلعو زير زمين لنگهن سان ڳنڍيل آهن ۽ هڪ ئي ڪمپليڪس سمجهيو وڃي ٿو.
جاگرافي
[سنواريو]
جيئي ڳڙهه جو قلعو، اراولي جي جبلن جي هڪ چوٽي تي واقع آهي، جيڪو امير قلعي کان اٽڪل 400 ميٽر مٿي ٺهيل آهي.[6] اهو اراولي جي ٽڪرين ۽ هيٺان امير قلعي جو هڪ شاندار نظارو پيش ڪري ٿو.
هي قلعو جئپور شهر کان 10 ڪلوميٽر (6.2 ميل) پري آهي. اهو جئپور-دهلي هاءِ وي کان هڪ مختصر موڙ تي بيٺو آهي، جيڪو ڊنگر دروازي (دروازو جو مطلب آهي 'دروازو') تي جيووان توپ ڏانهن وڃي ٿو، اهو ساڳيو رستو هڪ ٻئي اهم قلعي ڏانهن وڃي ٿو، جنهن کي نهر ڳڙهه قلعو سڏيو ويندو آهي. اهو پڻ امير قلعي کان هڪ ننڍڙي ٽڪريءَ تي چڙهائي ڪري، قلعي جي عجائب گھر جي ويجهو عوامي دروازي تي پهچي سگهجي ٿو.[7][8]
تاريخ
[سنواريو]
امير قديم ۽ قرون وسطي واري دور ۾ ڌنڌار جي نالي سان سڃاتو ويندو هو (يعني مغربي سرحدن ۾ قرباني واري جبل ڏانهن منسوب). جنهن تي 10 صدي عيسوي کان اڳ مينس جي حڪومت هئي. جنهن کي اڄڪلهه جاگير قلعي جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، جيڪو اصل ۾ محلات جي بجاءِ مکيه دفاعي اڏاوت هو. اهي ٻئي اڏاوتون هڪ ٻئي سان ڳنڍيل قلعن جي هڪ سلسلي سان ڳنڍيل آهن ۽ 10 صدي کان پوءِ ڪڇ واهن جي حڪمراني هئي. آمري ۽ جيگڙ جي تاريخ انهن حڪمرانن سان جڙيل آهي، ڇاڪاڻ ته هنن اميرن ۾ پنهنجي سلطنت جو بنياد رکيو هو.[9]
کوٽائي
[سنواريو]مغل شهنشاهه شاهجهان جي دور حڪومت ۾، جيا ڳڙهه جو قلعو، جيڪو دهليءَ کان 150 ميل ڏکڻ-اولهه ۾ واقع آهي، دنيا جي سڀ کان وڌيڪ ڪارائتي توپن مان هڪ بڻجي ويو، خاص طور تي قلعي جي ڀرسان لوهه جي معدنيات جي گهڻائي سبب. تپ جي فائونڊري جيئي ڳڙهه قلعي ۾ هڪ وڏي ونڊ سرنگ هئي جيڪا بلند جبلن مان هوا کي پنهنجي فرنس ۾ داخل ڪري 2,400 °F (1,320 °C) تائين گرمي پد پيدا ڪري ٿي، گرم هوا ڌاتو کي ڳري ڇڏيندي هئي. پگھريل ڌاتو هڪ ذخيري جي چيمبر کي ڀريندو هو ۽ ڪاسٽنگ پيٽ ۾ هڪ توپ جي ٺهيل ۾ گذري ويندو هو. انهن مان اڪثر توپون وڏيون هيون، اڪثر 16 فوٽ ڊگھيون هيون ۽ هڪ ئي ڏينهن اندر تيار ٿيڻ گهرجن. راجپوتن هڪ وڏو هوشيار مشيني اوزار به ٺاهيو هو جنهن ۾ هڪ درست گيئر سسٽم هوندو هو جنهن کي چئن جوڙن جي ٻڪرين ذريعي هلايو ويندو هو، اهو اوزار توپن جي بيرل کي خالي ڪرڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو هو. 1658ع ۾ مغلن جي جانشينيءَ جي جنگ شروع ٿي ته دارا شڪوه پنهنجي ننڍي ڀاءُ اورنگزيب جي هٿان شڪست ۽ قتل ٿيڻ تائين جيئي ڳڙهه قلعي جي توپن جي چوڪي تي قبضو ڪري ورتو. جڏهن ته بعد ۾ مغل شهنشاهه محمد شاهه جئه سنگهه II کي هڪ فرمان مطابق جئه ڳڙهه قلعي جو سرڪاري مغل قيلدار مقرر ڪيو، آخرڪار جئه سنگهه II مشهور آهي ته جئه ڳڙهه قلعي جي اندر موجود اهم فاؤنڊيري ۽ اوزارن کي استعمال ڪندي عظيم جيوانا توپ ٺاهي.[10]
ٽڪيٽ
[سنواريو]هندستانين لاء داخلا فيس ₹ 150 في شخص آهي ۽ پرڏيهي ماڻهن لاء داخلا فيس تقريبا 200 رپيا في شخص آهي. شاگرد پنهنجا شناختي ڪارڊ ڏيکاري سگهن ٿا ۽ ڪجهه رعايت حاصل ڪري سگهن ٿا.[11]
وقت
[سنواريو]جيئي ڳڙهه قلعي جا دروازا 9:00 ڪلاڪن تي کليل آهن ۽ سڄي هفتي ۾ 18:30 ڪلاڪن تي بند ٿيندا آهن. شام جي وقت هتي رهڻ جي صلاح نه ڏني وئي آهي، ڇاڪاڻ ته جيگڙ قلعو ٿلهي ٻرندڙ ٻيلن سان گهيريل آهي. نهر ڳڙهه پناهگير[12] ٻيلي جو هڪ حصو آهي، ان ڪري جهنگلي جانور اونداهيءَ ۾ لٽڪندا رهن ٿا.
مشهور ثقافت ۾
[سنواريو]آمريڪي ريئلٽي شو دي اميزنگ ريس 14 تي جيگڙهه فورٽ ڇهين پير جو پٽي اسٽاپ هو.
تصوير
[سنواريو]
حوالا
[سنواريو]- ↑ Pippa de Bruyn; Keith Bain; David Allardice; Shonar Joshi (2010). Frommer's India. Frommer's. pp. 521–522. ISBN 978-0-470-55610-8. https://books.google.com/books?id=HlqM2CR4vfUC&pg=PA521.
- ↑ D. Fairchild Ruggles (2008). Islamic gardens and landscapes. University of Pennsylvania Press. pp. 205–206. ISBN 978-0-8122-4025-2. https://archive.org/details/islamicgardensla0000rugg. Retrieved 16 April 2011.
- ↑ Pippa de Bruyn; Keith Bain; David Allardice; Shonar Joshi (2010). Frommer's India. Frommer's. pp. 521–522. ISBN 978-0-470-55610-8. https://books.google.com/books?id=HlqM2CR4vfUC&pg=PA521.
- ↑ D. Fairchild Ruggles (2008). Islamic gardens and landscapes. University of Pennsylvania Press. pp. 205–206. ISBN 978-0-8122-4025-2. https://archive.org/details/islamicgardensla0000rugg. Retrieved 16 April 2011.
- ↑ "Jaigarh Fort – Jaipur, India". cs.utah.edu. وقت 11 March 2014 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 April 2011. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Pippa de Bruyn; Keith Bain; David Allardice; Shonar Joshi (2010). Frommer's India. Frommer's. pp. 521–522. ISBN 978-0-470-55610-8. https://books.google.com/books?id=HlqM2CR4vfUC&pg=PA521.
- ↑ Pippa de Bruyn; Keith Bain; David Allardice; Shonar Joshi (2010). Frommer's India. Frommer's. pp. 521–522. ISBN 978-0-470-55610-8. https://books.google.com/books?id=HlqM2CR4vfUC&pg=PA521.
- ↑ "Jaigarh Fort – Jaipur". Mysterioustrip.com. حاصل ڪيل 14 February 2023.
- ↑ R. S. Khangarot; P. S. Nathawat (1 January 1990). Jaigarh, the invincible fort of Amber. RBSA Publishers. pp. 8–9, 17. ISBN 978-81-85176-48-2. https://books.google.com/books?id=hkBuAAAAMAAJ. Retrieved 16 April 2011.
- ↑ "- YouTube". YouTube.
- ↑ "Jaigarh Fort Jaipur - Entry Fee, Timings, Location, and more". Exploremania.in. حاصل ڪيل 2022-01-24.
- ↑ Dey, Panchali. "Two new ecotourism spots to open for tourists in Jaipur". The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/travel/destinations/two-new-ecotourism-spots-to-open-for-tourists-in-jaipur/as64682220.cms.