تعز پير جي مسجد
 |
ھي مضمون وڪپيڊيا ايشيائي مھيني 2024ع جي حصي طور اماڻيو ويو ھيو يا ان کي وڌايو ويو ھيو. |
| تعز پير جي مسجد | |
|---|---|
 Main façade
| |
| مذهب | |
| Affiliation | Islam |
| District | Shikhov |
| Region | Absheron |
| Rite | Shia |
| Ecclesiastical or organizational status | Mosque |
| Location | |
| Location | Baku, Azerbaijan |
| Geographic coordinates | 40°22′19″N 49°49′53″E / 40.37194°N 49.83139°E / 40.37194; 49.83139 |
| Architecture | |
| Architect(s) | Zivar bey Ahmadbeyov |
| Type | mosque |
| Style | Islamic, Shirvan Style |
| Completed | 1914 |
| Minaret(s) | 2 |
تازا پير مسجد (آذربائيجان: Təzəpir məscidi) باڪو، آذربائيجان ۾ هڪ مسجد آهي. ان جي اڏاوت 1905ع ۾ شروع ٿي ۽ 1914ع ۾ مڪمل ٿي. مسجد لاءِ خيال ۽ ان جي مالي مدد هڪ آذري عورت انسان دوست، نبات خانم اشوربيوفا (آشوربيلي) ڪئي.
تاريخ
[سنواريو]حرم جي تاريخ XIV ۽ XV صدين تائين واپس اچي ٿي. اهو پهريون ڀيرو هڪ مقبري جي طور تي موجود هو. مقبرو ابو سعيد عبدالله جي آهي جيڪو هڪ عالم ۽ اسلامي بزرگ هو. گذريل صديءَ جي وچ تائين هن مقدس مقام کي ”الفادم“ جي نالي سان سڃاتو ويندو هو. وقت گذرڻ سان گڏ ابو سعيد عبدالله جو مقبرو تباهيءَ جو شڪار ٿي ويو. بهرحال، باڪو جي مقامي آبادي خاص طور تي باڪو جي اشرافيه ان کي ڪيترائي ڀيرا بحال ڪيو. 1817ع ۾ حسين گولو خان جي ڏاڏي قاسم بيءَ مسجد جي بحاليءَ جي خرچ لاءِ مالي امداد ڪئي. مندر جي اصل تعمير 20 صدي جي شروعات ۾ شروع ٿي. مسجد جي تعمير جي شروعات تعميراتي فورمين ڪربلائي احمد ڪئي، ۽ پوءِ مقبري جي بحالي تقريبن 90 سال بعد 1905 ۽ 1914 جي وچ ۾ معمار زيوار بي احمد بي جي هدايت هيٺ مڪمل ڪئي وئي. مقبري تي مسجد ٺهيل هئي. تعميراتي خرچ آذربائيجان جي انسان دوست نوبت خانم اشوربيوفا پاران پورا ڪيا ويا. ان وقت جي مالي ۽ سياسي مسئلن سبب تعزيه پير مسجد جي تعمير ۾ نون سالن کان وڌيڪ وقت لڳي ويو. نبات خانم، جنهن باڪو ۾ هڪ ئي وقت ڪيترن ئي خيراتي منصوبن جي مالي مدد ڪئي، اها مسجد مڪمل ڪرڻ جي متحمل نه ٿي سگهي. ان کان علاوه، 1911 ۾ بلقان جنگ جي ڀڃڪڙي جي ڪري، زارسٽ روس باڪو ۾ بينڪن جي سرگرمين تي سختي سان ڪنٽرول ڪيو هو، اهو سمجهيو ته مسلمان ملينئر سلطنت عثمانيه جي مدد ڪري سگھن ٿا، ان لاء باڪو جي ڪروڙين کي زارسٽ ڊپارٽمينٽ جي آفيسرن جي منظوري حاصل ڪرڻ جي ضرورت هئي. تعز پير جي مسجد جي تعمير تي خرچ ٿيڻ واري رقم.
آذربائيجان جي قومي صنعتڪار ۽ انسان دوست حاجي زينالبدين تغييف پڻ مسجد جي تعميراتي عمل ۾ سرگرم شرڪت ڪئي.[1][2]
مسجد کولڻ کان صرف 3 سال پوءِ 1917ع[3] ۾ آڪٽوبر انقلاب جي سلسلي ۾ بند ٿي وئي. ڪيترن سالن کان مسجد هڪ سينيما ۽ گودام جي طور تي ڪم ڪيو، ۽ 1943 کان اڄ تائين - هڪ مسجد جي طور تي. مسجد جو آخوند قفقاز جو مفتي اعظم الله شڪر پاشازاده آهي.[4]
آرڪيٽيڪچر
[سنواريو]
تازا پير مسجد پهرين مذهبي عمارت هئي جنهن جي تعمير ۾ اڇو پٿر استعمال ڪيو ويو ان وقت باڪو شهر ۾. معمار زيوار بي احمد بايوف مسجد جي اندرئين حصي کي مسلم اوڀر جي تعميراتي نمونن جي مطابق ٺاهيو. تازا پير جي مسجد نه رڳو باڪو جي شهري ڍانچي ۾، پر ابشرون جي مذهبي عمارتن ۾ پڻ، تعميراتي خصوصيتن جي ڪري، مڪمل طور تي نئين اسٽيج سمجهي ويندي هئي.تازا پير مسجد جو اڳوڻو پاسو بندرگاهن ۽ مينارن تي مشتمل آهي جيڪي ڪنارن کان اڀرن ٿا. منصوبي جي مطابق، هڪ چورس شڪل وارو عبادت هال (19.6x19.6m) وڏي گنبد سان پورو ڪيو ويو آهي. اندروني سجاڳي ۾، مقامي تعميراتي عناصر استعمال ڪيا ويا. تعز پير جي مسجد ۾ هڪ وڏو عبادت گاهه آهي. مسجد جي اندر ۽ ٻاهر ۽ منارن تي لکيل مقدس ڪتاب قرآن شريف مان خطاطي جا مثال موجود آهن. 2006 ۽ 2009 جي وچ ۾ مسجد تعميراتي ڪم ڪيو ويو ۽ پراڻن ۽ خراب حصن کي بحال ڪيو ويو. بحاليءَ جي عمل کان پوءِ، مسجد کي وينٽيليشن سسٽم فراهم ڪيو ويو ۽ ان جي فرش کي ڍڪيل نماز گاهه قالين جنهن ۾ 720 ماڻهو هڪ ئي وقت عبادت ڪري سگهن ٿا.[5][6] مسجد جي اندرئين حصي جي ايراضي 1400 چورس ميٽر آهي ۽ ان کي آذربائيجان جي پينٽنگ اسڪولن جي زيورن سان سينگاريو ويو آهي ۽ اوڀر جي زيورن جي نمونن سان. گنبد جي اوچائي ۽ اڌ ميٽر. مسجد جو محراب ۽ گنبد سنگ مرمر جو ٺهيل آهي، جڏهن ته مسجد جي آرائشي عنصرن، منارن جا چوٽيءَ ۽ ليبل سون جا ٺهيل آهن.
گنبد، جنهن تي 6 ڀيرا لا اله الا الله لکيو ويو آهي مسلمانن جو اعلان ايمان يا شهدا، قزلقايا (غزل گيا) پٿر مان ٺهيل آهي.
حوالو
[سنواريو]- ↑ "İskəndərov, A. 2009. "Təzə Pir məscidi". Müəllifi: Anar İskəndərov, tarix elmləri doktoru, professor. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin nəşri. Milli-mənəvi abidələrimiz, dini ocaqlarımız, məscidlərimiz." (PDF).
- ↑ Bloom, Jonathan; Blair, Sheila S.; Blair, Sheila (14 May 2009). Jonathan Bloom, Sheila S. Blair, Sheila. 2009. Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture: Three-Volume Set. Oxford University Press. ISBN 9780195309911. https://books.google.com/books?id=un4WcfEASZwC&q=Taza+Pir+Mosque&pg=PA238.
- ↑ (ٻولي ۾ Russian). Crescent Beach Hotel http://www.crescentbeachhotel.com/eight/164-2009-12-11-12-06-33. حاصل ڪيل 24 July 2010. Missing or empty
|title=(مدد) - ↑ Mehpare. "Son illər dövlətimiz tərəfindən bütün dini ocaqlarımızda yüksək səviyyədə yenidənqurma və bərpa işləri aparılır. Belə dini ocaqlardan biri də Təzəpir məscid kompleksidir." (ٻولي ۾ Azerbaijani). Anl.az. حاصل ڪيل 24 July 2010.
- ↑ "İskəndərov, A. 2009. "Təzə Pir məscidi". Müəllifi: Anar İskəndərov, tarix elmləri doktoru, professor. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin nəşri. Milli-mənəvi abidələrimiz, dini ocaqlarımız, məscidlərimiz." (PDF).
- ↑ "Dini siyasət, tolerantlıq və multikulturalizm haqqında" (PDF).