الان باتر

الان باتر
Ulaanbaatar
الان باتر; Ulaanbaatar; Улаанбаатар; ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ ; Ulaɣanbaɣatur
	Municipality
	شھر جو مرکز، سکباتر اسکوائر سان گڈ بدمت خانقاھہ چیاوجن لاما مندر گئر ضلعا شوشلست دور جی پینل بلدنگ، اوگسرمال نیشنل یونی ورستی آف منگولیا نیشنل اسپورٹس اسٹیڈیم تی تھوار
; جھنڊو	; قومي نشان
	عرفيت: УБ (UB), Нийслэл (capital), Хот (city)
	; Ulaanbaatar highlighted in Mongolia
	جاگرافي بيهڪ: 47°55′13″N 106°55′02″E / 47.92028°N 106.91722°E
ملڪ	منگوليا
Monastic center established	1639
Final location	1778
Named Ulaanbaatar	1924
حڪومت
• قسم	Council–Manager
• مجلس	Citizens' Representatives Khural of the Capital City
• Governor of the Capital City and Mayor of Ulaanbaatar	Khishgeegiin Nyambaatar (MPP)
پکيڙ
• ڪل	470.4 ڪ.م2 (181.63 ميل2)
بلندي	1,350 ميل (4,429 ft)
آبادي (2021)
• ڪل	1,672,627

الان باتر (Ulaan Baatar؛ /ˌuːlɑːn ˈbɑːtər/ ؛ منگولي: Улаанбаатар؛ لفظي معنی: ريڊ هيرو)، جنهن کي اڳ ۾ اولان بٽور سڏيو ويندو هو، منگوليا جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر آهي. 16 لک جي آبادي سان، اهو سراسري سال جي درجه حرارت جي لحاظ کان دنيا ۾ سڀ کان ٿڌو گاديء جو شهر آهي.^[5] ميونسپلٽي اتر مرڪزي منگوليا ۾ اٽڪل 1,300 ميٽر (4,300 فوٽ) جي بلندي تي تول ندي (Tuul River) جي هڪ وادي ۾ واقع آهي. شهر 1639ع ۾ هڪ خانه بدوش ٻڌ ڌرم جي مرڪز جي طور تي ٺهرايو ويو، 28 ڀيرا مقام تبديل ڪيو، ۽ 1778ع ۾ پنهنجي جديد مقام تي مستقل طور تي آباد ٿيو.

ان جي شروعاتي سالن دوران، اُرگو (Örgöö)، اهو منگوليا جو ممتاز مذهبي مرڪز ۽ منگوليا ۾ تبتي ٻڌمت جي گيلوگ نسب جي روحاني سر جيبتسندامبا ختوڪٽو جو مرڪز بڻجي ويو. سال 1727ع ۾ ڪيوختا جي معاهدي ذريعي چنگ۔روسي واپار جي ضابطي هيٺ، بيجنگ ۽ ڪيوختا جي وچ ۾ قافلي جو رستو کوليو ويو، جنهن سان گڏ آخرڪار شهر آباد ٿيو. 1911 ۾ چنگ خاندان جي خاتمي سان، شهر آزاديء جي ڪوششن لاء هڪ مرڪزي نقطو هو، 1911ع ۾ بوگد خانيت جي اعلان جي اڳواڻي ۾ 8 هين جيبتسندامبا ختوڪٽو، يا بوگد خان، ۽ ٻيهر 1921ع جي ڪميونسٽ انقلاب دوران. 1924ع ۾ منگوليا جي عوام جي جمهوريه جي اعلان سان، شهر کي سرڪاري طور تي الان باتر جو نالو ڏنو ويو ۽ ملڪ جي گاديء جو اعلان ڪيو ويو. جديد شهري رٿابندي 1950ع واري ڏهاڪي ۾ شروع ٿي، جنهن ۾ اڪثر پراڻن ضلعن کي سوويت طرز جي فليٽن سان تبديل ڪيو ويو. 1990ع ۾، الان باتر وڏي مظاهرين جو ماڳ هو، جيڪو منگوليا جي جمهوريت ڏانهن منتقلي ۽ مارڪيٽ جي معيشت جو سبب بڻيو. 1990ع کان وٺي، ملڪ جي باقي علائقن مان لڏپلاڻ ڪندڙن جي آمد ان جي آبادي ۾ هڪ ڌماڪيدار واڌ جو سبب بڻيل آهي، جن جو هڪ وڏو حصو گير ضلعن ۾ رهن ٿا، جنهن جي ڪري سياري ۾ نقصانڪار هوا آلودگي جو سبب بڻيل آهي.

هڪ آزاد ميونسپلٽي جي طور تي سنڀاليو ويو، اولانباتار توو Töv صوبي جي چوڌاري آهي، جنهن جي گاديء جو هنڌ زنمود (Zuunmod) شهر جي 43 ڪلوميٽر (27 ميل) ڏکڻ ۾ آهي. ڊسمبر 2022ع تائين صرف 16 لک کان مٿي جي آبادي سان، ان ۾ ملڪ جي ڪل آبادي جو لڳ ڀڳ اڌ شامل آهي.^[6] ملڪ جي پرائيميٽ شهر جي حيثيت سان، اهو ان جي ثقافتي، صنعتي ۽ مالي دل ۽ ان جي ٽرانسپورٽ نيٽورڪ جو مرڪز آهي.^[7]

حوالا

↑ "Хүн ам, орон сууцны 2020 оны улсын ээлжит тооллого - Нийслэлийн нэгсэн дүн" (PDF). 1212.mn. حاصل ڪيل 2021-04-24.
↑ E, Oyun-Erdene (2023-10-04). "Kh.Nyambaatar appointed as new Mayor of Ulaanbaatar". gogo.mn. https://mongolia.gogo.mn/r/wmv8g.
↑ "GROSS DOMESTIC PRODUCT, by region, aimags and the Capital". www.1212.mn. Mongolian Statistical Information Service. حاصل ڪيل 2023-12-06.
↑ Sub-national HDI. "Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org.
↑ Sen Nag, Oishimaya. "The Coldest Capital Cities In The World". WorldAtlas. حاصل ڪيل 2022-12-12.
↑ "Нийслэлийн статистикийн газар – Статистик үзүүлэлт – 01. Хүн амын тоо, хүйсээр, оны эхэнд, мянган хүн" (ٻولي ۾ Mongolian). Statis.ub.gov.mn. وقت 2013-12-02 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2014-09-07. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Төрийн үйлчилгээний портал" (ٻولي ۾ Mongolian). Ulaanbaatar.mn. وقت 6 August 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 November 2013. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[1212.mn-1] "Хүн ам, орон сууцны 2020 оны улсын ээлжит тооллого - Нийслэлийн нэгсэн дүн" (PDF). 1212.mn. حاصل ڪيل 2021-04-24.

[2] E, Oyun-Erdene (2023-10-04). "Kh.Nyambaatar appointed as new Mayor of Ulaanbaatar". gogo.mn. https://mongolia.gogo.mn/r/wmv8g.

[3] "GROSS DOMESTIC PRODUCT, by region, aimags and the Capital". www.1212.mn. Mongolian Statistical Information Service. حاصل ڪيل 2023-12-06.

[4] Sub-national HDI. "Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org.

[5] Sen Nag, Oishimaya. "The Coldest Capital Cities In The World". WorldAtlas. حاصل ڪيل 2022-12-12.

[Statis.ub.gov.mn2-6] "Нийслэлийн статистикийн газар – Статистик үзүүлэлт – 01. Хүн амын тоо, хүйсээр, оны эхэнд, мянган хүн" (ٻولي ۾ Mongolian). Statis.ub.gov.mn. وقت 2013-12-02 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2014-09-07. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[Official2-7] "Төрийн үйлчилгээний портал" (ٻولي ۾ Mongolian). Ulaanbaatar.mn. وقت 6 August 2012 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 24 November 2013. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[2]

[1]

[5]

[6]

[7]