آغا خان
| نظاري اسماعيلي شيعن جو امام جو/جي آغا خان | |
|---|---|
| عربي ٻولي: آغا خان فارسي: آقاخان | |
| موجوده سربراھ | |
_(cropped).jpg) موجوده آغا خان چوٿين 2014 ۾ جي تصوير | |
| شاھ ڪريم الحسيني since 11 جولائي 1957 | |
| تفصيل | |
| خطاب | ھز ھائنيس |
| پھريون شاھي سربراھ | حسن علي شاھ |
| قيام | 1817 |
اسماعيلي فرقي جي امامن جو اعزازي لقب آھي، جيڪو سڀ کان پھرين اوڻيھين صديءَ ۾ آغا شاھ حسن عليءَ کي ايران جي شھنشاھ، فتح علي شاھ قاچار کان مليو، جنھن جو ھيءُ ناٺي ھو. ھن امامت واري سلسلي ۾ ھيستائين چار آغا خان ٿي چڪا آھن. آغا خاني اسماعيلي فرقي جو سنڌ سان وڏو واسطو رهيو آهي ۽ سندس معتقدن ۽ پوئلڳن جو وڏو تعداد سنڌ ۾ رهي ٿو.[1] نظاري اسماعيلي شيعن جو اوڻويھين صدي جي شروعات کان وٺي مروج ھڪ لقب آهي. لفظ آغا معنيَ آقا ۽ خان معنيَ وڏو آھي. اھو ھڪ مورثي لقب آهي[2]. ھڪ ئي وقت رڳو ھڪ آغا خان ٿي سگھي ٿو[2]. موجوده آغا خان 1936 ۾ پيدا ٿيندڙ پرنس ڪريم الحسيني آھي جيڪو آغا خان چوٿون آھي. ان جا پيشرو حسن علي شاھ (آغا خان پھريون)، علي شاھ (آغا خان ٻيون) ۽ سر سلطان محمد شاھ (آغا خان ٽيون) ھئا[2]. آغا خان پھريون 1846 ۾ ايران کان سنڌ ۽ پوء بمبئي منتقل ٿيو جتي 1866 ۾ سندس ان حيثيت کي سرڪاري طور تي تسليم ڪيو ويو. آغا خان ٽيون ان منصب تي 72 سال رھيو.ھن اسماعيلي برادري جي علحده حيثيت کي ڏکڻ ايشيا، وچ اوڀر ۽ اتر آفريڪا ۾ تسليم ڪرايو. آغا خان ٽيون انڊيا جي آزادي جي تحريڪ ۽ عالمي امن جو حامي ھيو. 1937 ۾ ھي ليگ آف نيشنز جو صدر پڻ رھيو[2]. ھن پنھنجو جائنشين پٽن جي بدران پنھنجي نوجوان پوٽي پرنس ڪريم الحسيني کي ڪيو جنھن ھارورڊ يونيورسٽي مان تعليم حاصل ڪئي ھئي ۽ 20 سالن جي عمر ۾ اسماعيلي نظاري برادري جي امام جي منصب تي فائز ٿي آغا خان ٿيو[2].