مواد ڏانھن هلو

آغا خان

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان


نظاري اسماعيلي شيعن جو امام جو/جي آغا خان
عربي ٻولي: آغا خان
فارسي: آقاخان
موجوده سربراھ

موجوده آغا خان چوٿين 2014 ۾ جي تصوير
شاھ ڪريم الحسيني
since 11 جولائي 1957
تفصيل
خطاب ھز ھائنيس
پھريون شاھي سربراھ حسن علي شاھ
قيام 1817

اسماعيلي فرقي جي امامن جو اعزازي لقب آھي، جيڪو سڀ کان پھرين اوڻيھين صديءَ ۾ آغا شاھ حسن عليءَ کي ايران جي شھنشاھ، فتح علي شاھ قاچار کان مليو، جنھن جو ھيءُ ناٺي ھو. ھن امامت واري سلسلي ۾ ھيستائين چار آغا خان ٿي چڪا آھن. آغا خاني اسماعيلي فرقي جو سنڌ سان وڏو واسطو رهيو آهي ۽ سندس معتقدن ۽ پوئلڳن جو وڏو تعداد سنڌ ۾ رهي ٿو.[1] نظاري اسماعيلي شيعن جو اوڻويھين صدي جي شروعات کان وٺي مروج ھڪ لقب آهي. لفظ آغا معنيَ آقا ۽ خان معنيَ وڏو آھي. اھو ھڪ مورثي لقب آهي[2]. ھڪ ئي وقت رڳو ھڪ آغا خان ٿي سگھي ٿو[2]. موجوده آغا خان 1936 ۾ پيدا ٿيندڙ پرنس ڪريم الحسيني آھي جيڪو آغا خان چوٿون آھي. ان جا پيشرو حسن علي شاھ (آغا خان پھريون)، علي شاھ (آغا خان ٻيون) ۽ سر سلطان محمد شاھ (آغا خان ٽيون) ھئا[2]. آغا خان پھريون 1846 ۾ ايران کان سنڌ ۽ پوء بمبئي منتقل ٿيو جتي 1866 ۾ سندس ان حيثيت کي سرڪاري طور تي تسليم ڪيو ويو. آغا خان ٽيون ان منصب تي 72 سال رھيو.ھن اسماعيلي برادري جي علحده حيثيت کي ڏکڻ ايشيا، وچ اوڀر ۽ اتر آفريڪا ۾ تسليم ڪرايو. آغا خان ٽيون انڊيا جي آزادي جي تحريڪ ۽ عالمي امن جو حامي ھيو. 1937 ۾ ھي ليگ آف نيشنز جو صدر پڻ رھيو[2]. ھن پنھنجو جائنشين پٽن جي بدران پنھنجي نوجوان پوٽي پرنس ڪريم الحسيني کي ڪيو جنھن ھارورڊ يونيورسٽي مان تعليم حاصل ڪئي ھئي ۽ 20 سالن جي عمر ۾ اسماعيلي نظاري برادري جي امام جي منصب تي فائز ٿي آغا خان ٿيو[2].

حوالا

[سنواريو]
  1. آغا خان : (Sindhianaسنڌيانا)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 - Encyclopedia of Islam- Juan E. Campo J. Gordon Melton, Series Editor-: Facts On File, Inc. An imprint of Infobase Publishing 132 West 31st Street New York NY 10001 - pages #71 ,