مواد ڏانھن هلو

ڪٻر

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
ڪٻر (ذات) سان ڀل نہ کائو.

Common myna
ڪٻر
سائنسي درجا بندي
ڪنگڊم: Animalia
تقسم: Chordata
درجو: Aves
ترتيب: Passeriformes
خاندان: Sturnidae
نسل: Acridotheres
جنس: A. tristis
حياتياتي نالو
Acridotheres tristis
(Linnaeus, 1766)
Subspecies

Acridotheres tristis melanosternus
Acridotheres tristis naumanni
Acridotheres tristis tristis
Acridotheres tristis tristoides

Distribution of the common myna. Native distribution in blue, introduced in red.
هم معنيٰ

Paradisaea tristis Linnaeus, 1766

ڪَٻرسنڌ ۾ ڪَٻر نالي پکي.[2] هن کي انگريزي ۾ Myna چئبو آهي. هن جو سائينسي نالو Acridotheres آهي.

هن کي ڪٿي ڪٿي لالي پڻ چوندا آهن، اُردو ۾ مينا چئبو آهي

سنڌ ۾ ڪَٻر جا قسم

[سنواريو]
نمبر شمار سنڌي نالو انگريزي نالو سائينسي نالو
1 ڪَٻر Common Myna Acridotheres tristis
2 ننڍي ڪَٻر Bank Myna Acridotheres ginginianus

ڪَٻر جي جِسامت

[سنواريو]
ڪَٻر جي جِسامت 23 سينٽي ميٽر آهي.
پيمانو/جِنس نر مادي
سراسري وزن گرامن ۾ 109.8 120-138
پَر ملي ميٽرن ۾ 138-153 138-147
پيٽ ملي ميٽرن ۾ 25-30 25-28
پُڇ ملي ميٽرن ۾ 81-95 79-96

ڪَٻر (نر) ۽ ڪَٻرِي (مادي) هڪ جھڙا ٿيندا آھن. گھڻو ڪري گاهير ۽ هيٺانهن علائقن ۾ رهي ٿي. رنگ جو چمڪدار ناسي آهي. مُنڍي، پُڇ ۽ پَرن جا پاسڙا ڪارسرا گھرا ناسي هوندا اٿس. پَر جي وچ ۾ اَڇو ٽِڪو ٿئيس. جيڪو اُڏامڻ مهل صاف نظر ايندو آهي. چُهنب هيڊي رنگ ۽ اک جي پويان سُهڻو هيڊو نشان اَٿس. ٽنگون ۽ پير بہ هيڊا هوندا اٿس. پير ۽ چنبا مضبوط ٿين ٿا ۽ پُڇ ڪي قدر ننڍو هوندو اٿس.

کاڌ خوراڪ

[سنواريو]

ڪَٻر ٻج، ميوا، جيت، ڪينئان ۽ گهريلو اوبر کائي ٿو.

رهائش

[سنواريو]

هي سنڌ کان علاوه پوري هند اُپکنڊ، افعانستان، ازبڪستان، ترڪمانستان، تاجڪستان، ميانمار(برما)، ملائيشيا، ٿائيلينڊ ۽ چين ۾ پڻ ملي ٿو.

ڪَٻر مقامي پکي آهي، لڏپلاڻ ڪونہ ڪندو آهي. اِن پاڻ ۾ انساني آبادين جي ويجھو رهڻ جي همت پيدا ڪري ورتي آهي ۽ عام طور تي بي خوف آهي.

ڪَٻر وڻ جي پور يا عمارتن ۾ سادو پيالي نما آکيرو ٺاهي ٿو. جيڪو گاھ، پاڙن ۽ تيلين جو هوندو آهي.

سنڌي ادب ۾

[سنواريو]

سنڌي ادب جي لوڪ ڪهاڻين ۾ بادشاهن جي قصن ڪهاڻين سان ڪَٻرين جو ذڪر پڻ ملي ٿو.[3][4]

گيلري

[سنواريو]
ڪَٻر فصلن ۾ کاڌ خوراڪ حاصل ڪندي.


خاصيت: هن جو گوشت خفقان، دل هول ۽ چريائيءَ لاءِ مُفيد آهي، بدن کي ٿُلهو ڪري ٿو. هن جي وِٺ ۽ رت ڪوڙھہ، چِٽي ۽ ڇانئن جي داغن تي مَکجي تہ انهن کي ڇُٽائيندو، اکين جي ڌُنڌ ۽ ڦُلي لاءِ فائديمند آهي..

ڪَٻر جي ٻولي

[سنواريو]
Calls

هي پکي صُبح جو سوير وڻ تي وَلر ڪري گڏ ٿيندا آهن ۽ زور زور سان ٽِيڪو ڪندا آهن.


نسل جي واڌ ويجھ

[سنواريو]
ڪَٻر پنهنجي آکيري ۾
ڪَٻر جا آنا

هي سڄي عمر لاءِ جوڙو ٺاهيندا آهن. ڪَٻرِي 4 کان 6 آنا لاهيندي آهي. آني جي ديگھ 30.8 ملي ميٽر ۽ ويڪر 21.99 ملي ميٽر عمومي هوندي آهي. 17 کان 18 ڏينهن آرو ڪندي آهي. 22 کان 24 ڏينهن تائين ٻَچي جا پَر نڪري ايندا آھن ۽ اُڏام جي تياري ڪندو آهي.

ڪَٻر ٻئي پکي جا آنا ٽوڙيندي.

ننڍي ڪَٻر

[سنواريو]

سنڌي ۾ ننڍي ڪَٻَرِ کي لالي، ڪناري واري ڪَٻر، ۽ کوهي واري ڪٻر نالي سان سڏيو ويندو آهي[5]، ۽ هن کي انگريزي ۾ بينڪ مانيا (Bank Myna)[5] ۽ اردو ۾ ديائي مينا جي نالي سان سڏيو ويندو آهي.[5]

ننڍي ڪَٻر جي جِسامت

[سنواريو]

هيءَ ڪَٻر عام ڪَٻر کان ڪجهه ننڍي هوندي آهي. 20 سينٽي ميٽر جِسامت واري هيءَ ڪَٻر ڏسڻ ۾ عام ڪَٻر کان گھڻو مختلف نہ هوندي آهي. اُنڪري اڪثر ماڻهو هن کي بہ عام ڪَٻر سمجھندا آهن. پر ٿورو ئي ڌيان ڏبو تہ هن ڪَٻر جون جدا وصفون ڏسي سگھبيون. هيءَ ڪَٻر رنگ ۾ عام ڪَٻر کان ڪجهه مختلف آهي. قد بت بہ عام ڪَٻر کان ڪجهه ننڍو ٿيندو آهي. بالغ ننڍي ڪَٻر جي اک واري پاپڙي ڳاڙهسري نارنگي ۽ چُهنب به نارنگي ڳاڙهي هوندي آهي. پَرن جي ڪناريءَ وارن کَنڀن تي نارنگي ۽ ڀُورو چِٽو ٿئيس. پُڇ جي پُڇڙي بہ نارنگي ۽ ڀُوري هوندي اَٿس. مٿو ۽ ڳل چمڪيلو ڪارو ناسي اَٿس. ڄڻڪ نقابي ڪَن ٽوپ پاتل هُجيس. جسم ميرانجھڙي سُرمائي ٿيئس. ڳِچي، ڇاتي ۽ باقي اندريان کَنڀ عام ڪَٻر وانگر اَٿس ۽ پيشاني تي ننڍڙو پر تمام نُمايان مُچو ٿئيس ٿو. پُڇ جي هيٺيان ۽ اندريان کَنڀ ڀُورا اَٿس. ٻَچي جو رنگ سادو ۽ ڦِٽل ڦِٽل ٿئي ٿو، مٿو ۽ ڪنپٽي گھري ناسي ٿئيس ٿي.

عام طور تي سياري ۾ وڏن وَڳرن (وَلرن) ۾ گُھمندي آهي.

ننڍي ڪَٻر جي ٻولي

[سنواريو]

ننڍي ڪَٻر جون ٻوليون عام ڪَٻر جھڙيون اَٿس پر آواز اوترو اُوچو ڪونہ ٿئيس.

ننڍي ڪَٻر جي رهائش

[سنواريو]

هن جون عادتون به عام ڪَٻر جھڙيون آهن پر عام ڪَٻر کان وڌيڪ گروھ پسند آهي. آباد پوکن ۾ رهندي آهي، واھ جي ڪَپرن، سِم نالن ۽ گِھميل چراگاهن ۾ ۽ اُتي رهي ٿي جِتي مال ۽ ڳوٺ هجن. شهرن ۽ ڳوٺن ۾ ڏِسبي آهي. هي ڪَٻريون 50 کن جي تعداد ۾ گڏيل ڪالوني ٺاهي رهن ٿيون. آکيرو اُڀ ڪَپرين ڀِڪن ۾ سوراخ کوٽي ٺاهين ٿيون يا وري ڪڏهن ڪڏهن درياھ ، ندي، واھ، بند، يا روڊ جي ڀِڪ ۾ قدرتي ڏرڙ ۾ آکيرو ڪن ٿيون.

سنڌ ۽ پنجاب کان علاوه گُجرات (انڊيا) کان مهاراشٽرا تائين ۽ بنگلاديش ۾ جام ملي ٿي. اڪثر ڪري ساريالن علائقن ۾ تمام گھڻي ٿيندي آهي.

ننڍي ڪَٻر جي نسل جي واڌ ويجھ

[سنواريو]

لڳ جي مُند ۾ ننڍن وَڳرن ۾ گُھمنديون آهن. مارچ کان اپريل ۾ آنا لاهنديون آهن. باقي هي به 3 کان 6 آنا لاهنديون آهن ۽ 17 کان 18 ڏينهن آري جو وقت ھوندو اَٿن.


حوالا

[سنواريو]