ڪلوروپلاسٽ

هڪ عام ٻوٽي جي ڪلوروپلاسٽ جي جوڙجڪ. سائي رنگ جي ڪلوروفل، پليٽ جھڙي ٿاليڪوائيڊس جي اسٽيڪ ۾ موجود آھي.

ڪلوروپلاسٽ، جنهن ۾ ٿائلاڪوائڊ (thylakoids) شامل آهن، ٽائيڪوسٽومم ڪئپيلئر (Ptychostomum capillare)، هڪ قسم جي ڪائي (Moss) جي جيو گھرڙن ۾ نظر اچن ٿا.

ڪلوروپلاسٽ (Chloroplast) هڪ قسم جي جھلي سان جڙيل آرگنيل آهي جيڪو پلاسٽيڊ جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو جيڪو گهڻو ڪري ٻوٽن ۽ الجائي جي جيو گھرڙن ۾ ڦوٽوسنٿيسس ڪري ٿو. ڦوٽو سنٿيٽڪ پگمينٽ، ڪلوروفل سج جي روشنيءَ مان توانائي حاصل ڪري ٿو، ان کي بدلائي ٿو ۽ ان کي توانائي جي ذخيري واري ماليڪيولن اي ٽي پي (ATP) ۽ اين اي ڊي پي ايڇ (NADPH) ۾ محفوظ ڪري ٿو، جڏهن ته جيو گھرڙن ۾ پاڻيءَ مان آڪسيجن کي آزاد ڪري ٿو. ائي ٽي پي (ATP) ۽ اين ائي ڊي پي ايڇ (NADPH) پوءِ، ڪاربن ڊاءِ آڪسائيڊ مان نامياتي ماليڪيول ٺاهڻ لاءِ هڪ عمل ۾ جنهن کي ڪيلون چڪر (Calvin cycle) سڏيو ويندو آهي، ۾ استعمال ڪيو ويندو آهي.

ڪلوروپلاسٽس ٻيا ڪيترائي ڪم سرانجام ڏين ٿا، جن ۾ فيٽي ايسڊ جي ٺاھڻ، امينو ايسڊ جي ٺاھڻ ۽ ٻوٽن ۾ مدافعتي ردعمل شامل آھن. هر جيو گھرڙي ۾ ڪلوروپلاسٽس جو تعداد مختلف هوندو آهي، ڪجهه يونيسيلولر الجائي ۾ هڪ کان، ٻوٽن جهڙوڪ، ارابيڊوپسس (Arabidopsis) ۽ ڪڻڪ ۾، 100 تائين هوندو آهي.

هڪ کلوروپلاسٽ کي ان جي ٻن جھلين ۽ ڪلوروفل جي اعلي ارتڪاز سان ممتاز ڪيو ويندو آهي. پلاسٽڊ (Plastid) جا ٻيا قسم، جهڙوڪ ليوڪوپلاسٽ ۽ ڪروموپلاسٽ، ڪلوروفل جي ٿوڙي مقدار تي مشتمل آهن ۽ فوٽو سنٿيسس نه ڪندا آهن.

ڪلوروپلاسٽس انتهائي متحرڪ هوندا آهن، اها ٻوٽن جي سيلن جي چوڌاري گردش ڪندا آهن ۽ حرڪت ڪندا آهن ۽ ڪڏهن ڪڏهن، افزائش نسل لاء، ٻن حصن ۾ ٽٽجي ويندا آهن. انهن جو رويو سختي سان ماحولياتي عنصر، جهڙوڪ روشني جي رنگ ۽ شدت کان متاثر ٿئي ٿو. ڪلوروپلاسٽس، جهڙوڪ مائٽوڪونڊريا، انهن جي پنهنجي ڊي اين اي تي مشتمل آهي، جيڪو سوچيو وڃي ٿو ته انهن جي اباڻي، هڪ ڦوٽوسنٿيٽڪ سائانو بيڪٽيريا جيڪو هڪ ابتدائي يوڪريوٽڪ جيو گھرڙي جي ذريعي ڀريل هو، کان وراثت ۾ آهي. ڪلوروپلاسٽس ٻوٽي جي جيو گھرڙن ذريعي نئين سر نه ٿا ٺاهي سگھجن ۽ جيو گھرڙن جي تقسيم جي دوران هر ڌيئر جيو گھرڙي طرفان وراثت ۾ ملندا آهن.

هڪ استثنا سان (اموبائڊ پولينلا ڪروميٽوفورا)، سڀني ڪلورو پلاسٽس هڪ واحد انڊوسيمبيوٽڪ واقعي ۾ ڳولي سگهجن ٿا، جڏهن هڪ سائانو بيڪٽيريم هڪ يوڪريوٽ سان گهيريل هو. ان جي باوجود، ڪلوروپلاسٽس انتهائي متنوع جاندارن ۾ ڳولي سگهجن ٿا جيڪي سڌو سنئون هڪ ٻئي سان لاڳاپيل نه آهن، جيڪا ڪيترن ئي ثانوي ۽ حتي ٽيٽيري انڊوسيمبيوٽڪ واقعن جو نتيجو آهن.

خارجي لنڪس

• Chloroplast – Cell Centered Database
• "Rates and patterns of chloroplast DNA evolution". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 91 (15): 6795–801. July 1994. doi:10.1073/pnas.91.15.6795. PMID 8041699. Bibcode: 1994PNAS...91.6795C. 
• Co-Extra research on chloroplast transformation
• NCBI full chloroplast genome