نقشو

ڌرتيء جو فزيڪل نقشو

ڌرتيء جو پوليٽيڪل نقشو

نقشو (Map) ڪنهن به علائقي جي نظري نمائندگي ڪندڙ تصوير کي چيو ويندو آهي. اهو ضروري نه آهي ته نقشو صرف رستا يا علائقا ڏيکاري اڄ جي جديد دور ۾ نقشن کي موسم جي صورتحال، آبادي، تعليم، ترقي ۽ ٻين بيشمار گالهين جي لاءِ به استعمال ڪيو وڃي ٿو.

هڪ نقشو، عام طور تي فضائي، هڪ خلا جي اندر شين جي وچ ۾ باهمي لاڳاپن جي هڪ علامتي تصوير آهي. نقشن جي متن ۽ گرافڪس سان تشريح ٿي سگھي ٿي. ڪنهن به گرافڪس وانگر، هڪ نقشو ڪاغذ يا ٻين پائيدار ميڊيا تي مقرر ٿي سگهي ٿو، يا شايد هڪ عارضي وچولي، جهڙوڪ ڪمپيوٽر اسڪرين تي ڏيکاري سگھي ٿو. ڪجھ نقشا انٽر ايڪٽيو طور تي تبديل ٿيندا آھن. جيتوڻيڪ نقشا عام طور تي جغرافيائي عناصر کي ظاهر ڪرڻ لاء استعمال ڪيا ويا آهن، اهي شايد ڪنهن به حقيقي يا افسانوي جڳهه جي نمائندگي ڪن ٿا. جنهن موضوع جو نقشو ٺاهيو وڃي ٿو اهو ٻه-ابعادي (2dimensional) جهڙوڪ ڌرتيءَ جي مٿاڇري، ٽي-ابعادي (3dimensional) جهڙوڪ ڌرتيءَ جو اندروني، يا ڪنهن به طول و عرض جي خلاصي خلا مان ٿي سگهي ٿو.

جاگرافيائي علائقن جا نقشا هڪ تمام ڊگهي روايت آهي ۽ قديم زماني کان موجود آهي. انگريزي ۾ نقشي لاء لفظ "مئپ" (Map) قديم لاطيني جي لفظ، "مئپا منڊي" (Mappa mundi) مان آيو آهي: جنهن ۾ "مئپا" جو مطلب آهي، نيپکن يا ڪپڙو ۽ "منڊي"، دنيا جو. اهڙيءَ طرح، ”مئپ“ هڪ مختصر اصطلاح بڻجي وئي جيڪا ڌرتيءَ جي مٿاڇري جي نمائندگيءَ جو حوالو ڏئي ٿي.

دنيا جو نقشو، 1689ع

نقشو (Map) ڪنهن به علائقي جي نظري نمائندگي ڪندڙ تصوير کي چيو ويندو آهي. اهو ضروري نه آهي ته نقشو صرف رستا يا علائقا ڏيکاري اڄ جي جديد دور ۾ نقشن کي موسم جي صورتحال، آبادي، تعليم، ترقي ۽ ٻين بيشمار گالهين جي لاءِ به استعمال ڪيو وڃي ٿو.

تاريخ

اصل مضمون جي لاءِ ڏسو نقشا نگاري جي تاريخ

ممڪنه طور تي سڀ کان پراڻو نقشو، جيڪا اڃا تائين موجود آهي، پائولو، چيڪ ريپبلڪ ۾ ملندڙ هڪ هاٿيء دند تي نقشي ٿيل آهي، جيڪا 25,000 ق.م. جي تاريخ جو آهي.

"ٽيبيولا روجيريانا"، دنيا جي ابتدائي وڌيڪ ترقي يافته نقشن مان هڪ، جن کي جاگرافي دان، محمد الادريسي سال 1154ع ۾ پنهنجي ڪتاب، "نزهت المشتاق في اختراق الآفاق" ۾ شايع ڪيو.

نقشا هزارين سالن تائين سڀ کان اهم انساني ايجادن مان هڪ آهن، انسانن کي انهن جي ذريعي، ڌرتيء جي رستن جي وضاحت ۽ نيويگيٽ ڪرڻ ۾ مدد ملي. قديم ترين بچيل نقشن ۾ غار جي نقاشي ۽ هاٿي دن ۽ پٿر تي نقاشي شامل آهن. بعد ۾ قديم بابل، يونان ۽ روم، چين ۽ هندستان ۾ وسيع نقشا ٺاهيا ويا. انهن جي آسان ترين شڪلن ۾، نقشا ٻه-ابعادي (2dimensional) ٺهيل آهن. جيتوڻيڪ ڪلاسيڪل يوناني دور کان وٺي، نقشا پڻ گلوب ۾ ترقي ڪيا. مرڪٽر پروجڪشن، فليمش (بيلجيئن) جاگرافيدان، گيرارڊس مرڪئٽر پاران تيار ڪيو ويو، 20هين صدي جي آخر تائين ٻه-ابعادي ڌرتيء جي نقشن لاءِ معياري طور تي وڏي پيماني تي استعمال ڪيو ويو، جڏهن وڏي پيماني تي، وڌيڪ صحيح پروجئڪشن کي استعمال ڪيو ويو. مرڪيٽر پهريون شخص هو جنهن ائٽلس، نقشن جو مجموعو، کي استعمال ڪيو ۽ ان جي تصور کي مشهور ڪيو.

جاگرافي

Celestial map by the cartographer Frederik de Wit, 17th century

Cartography or map-making is the study and practice of crafting representations of the Earth upon a flat surface (see History of cartography), and one who makes maps is called a cartographer.

Road maps are perhaps the most widely used maps today. They are a subset of navigational maps, which also include aeronautical and nautical charts, railroad network maps, and hiking and bicycling maps. In terms of quantity, the largest number of drawn map sheets is probably made up by local surveys, carried out by municipalities, utilities, tax assessors, emergency services providers, and other local agencies. Many national surveying projects have been carried out by the military, such as the British Ordnance Survey: a civilian government agency, internationally renowned for its comprehensively detailed work.

The location information showed by maps may include contour lines, indicating constant values of elevation, temperature, rainfall, etc.

اوريئنٽيشن

The Hereford Mappa Mundi, Hereford Cathedral, England, ت. 1300, a classic "T-O" map with Jerusalem at the center, east toward the top, Europe the bottom left and Africa on the right

The orientation of a map is the relationship between the directions on the map and the corresponding compass directions in reality. The word "orient" is derived from Latin oriens, meaning east. In the Middle Ages many maps, including the T and O maps, were drawn with east at the top (meaning that the direction "up" on the map corresponds to East on the compass). The most common cartographic convention nowadays is that north is at the top of a map.

Map of Utrecht, Netherlands (1695).

Maps not oriented with north at the top:

• Medieval European T and O maps such as the Hereford Mappa Mundi were centered on Jerusalem with East at the top. Indeed, before the reintroduction of Ptolemy's Geography to Europe around 1400, there was no single convention in the West. Portolan charts, for example, are oriented to the shores they describe.
• Maps of cities bordering a sea are often conventionally oriented with the sea at the top.سانچو:Citation required
• Route and channel maps have traditionally been oriented to the road or waterway they describe.سانچو:Citation required
• Polar maps of the Arctic or Antarctic regions are conventionally centered on the pole; the direction North would be toward or away from the center of the map, respectively. Typical maps of the Arctic have 0° meridian toward the bottom of the page; maps of the Antarctic have the 0° meridian toward the top of the page.
• South-up maps invert the North is up convention by having south at the top. Ancient Africans including in Ancient Egypt used this orientation, as some maps in Brazil do today.
• Buckminster Fuller's Dymaxion maps are based on a projection of the Earth's sphere onto an icosahedron. The resulting triangular pieces may be arranged in any order or orientation.
• Using the equator as the edge, the world map of Gott, Vanderbei, and Goldberg is arranged as a pair of disks back-to-back designed to present the least error possible. They are designed to be printed as a two-sided flat object that could be held easily for educational purposes.

پڻ ڏسو

باب:نقشا

جنرل

• جوابي ميلاپ
• نقشو-علائقو تعلق
• نقشن جي سينسرشپ
• آن لائن نقشي جي خدمتن جي فهرست
• ائٽلس، نقشن جو مجموعو

نقشن جي جوڙجڪ ۽ قسمون

• خودڪار ليبل ڪرڻ
• شهر جو نقشو
• ڪمپاس گلاب
• جاگير جو نقشو
• تصوراتي نقشو
• منزل جو منصوبو
• جاگرافيائي نقشو
• نقشي جي ڊيزائن
• آرٿوفوٽومئپ- آرٿوفوٽوگرافي مان ٺهيل هڪ نقشو
• تصويري نقشا
• پلاٽ
• روڊ ائٽلس
• اسٽرپ نقشو
• نقل و حمل جو نقشو
• صفحي جي ترتيب (نقشا نگاري)

نقشي جي تاريخ

• شروعاتي دنيا جا نقشا
• نقشا نگاري جي تاريخ
• نقشا نگارن جي فهرست

لاڳاپيل موضوع

• فضائي ڏيک ذريعي نقشا نگاري جو فن
• ڊيجيٽل جيولوجڪ مئپنگ
• اقتصادي جاگرافي
• جاگرافڪ بيهڪ جو نظام
• انڊيڪس نقشو
• گلوبل نقشو
• آن لائن نقشي جي خدمتن جي فهرست
• نقشي جي ڊيٽابيس جو انتظام

ٻاهريان ڳنڍڻا

• International Cartographic Association (ICA), the world body for mapping and GIScience professionals
• Geography and Maps, an Illustrated Guide, by the staff of the U.S. Library of Congress.
• The History of Cartography Project at the University of Wisconsin, a comprehensive research project in the history of maps and mapping