مواد ڏانھن هلو

ذيابيطس (شوگر)

ڳنڍڻن کي سنواريو
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the common insulin disorder تي آهي. the urine hyper-production disorder جي لاءِ Diabetes insipidus ڏسو. ٻين استعمالن لاءِ other uses Diabetes (disambiguation) ڏسو.
ذیابيطس، شوگر، مٺو پيشاب
Diabetes mellitus
A hollow circle with a thick blue border and a clear centre
ذیابيطس لاء عالمگير نيري دائري جي علامت[1]
اچار
مھارت اینڊوڪرائينولوجي
آثار
  • بار بار پيشاب ڪرڻ
  • وڌيل اُڃ
  • وڌيل بک
خرابي
  • ميٽابولڪ عدم توازن
  • دل جي بيماريون
  • اعصاب ۽ دماغ کي نقصان
  • گردن جي ناڪامي( Kidney failure)
  • معدي ء ھضم جی نالی۾ تبديليون

[2][3][4][5]

مدو عارضي ڪنٽرول ٿي سگهي ٿو، پر ذیابيطس اڪثر ڪري زندگي گذاريندو آهي.
پرفارمنس
  • ٽائپ 1 ذیابيطس
  • ٽائپ 2 ذیابيطس
  • حمل واري ذیابيطس
ڪارڻ انسولين جي گهٽتائي يا تدريجي مزاحمت
خطري جي گنجائش
  • ٽائپ 1: جينياتي ۽ ماحولياتي عنصر[6]
  • ٽائپ 2: موتاپو، ورزش جي کوٽ[2][6]
تشخيصي طريقو
  • هاء بلڊ شوگر
  • وڌیل HbA1c[2]
علاج
  • طرز زندگي ۾ تبديليون (کائین پیئن م احتیاط، ورزش)
  • ذیابيطس جی دوا[2]
دوا درمل
  • انسولين جی خوراک (انجیکشن)
  • ذیابيطس جی، ضد هائيپرگليڪيمڪس دوا [2][7][8]
ورجاء 46 ڪروڙ 30 لک (8.8 سيڪڙو)[9]
موت 4 ڪروڙ 20 لک (2019)[9]

ذیابيطس ميليٽس (Diabetes-mellitus)، اڪثر ڪري عام طور تي ذیابيطس، شوگر یا مٺی پيشاب جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، عام طور تي دائمي بيمارين جو هڪ گروپ آهي جيڪو مسلسل رت جي اعلي شڪر جي سطح سان منسوب ڪيو ويو آهي.[10][11] ذیابيطس م يا ته لبلبی (Pancreas) جی ڪافي مقدار م انسولين پيدا نه ڪرڻ جو سبب آهي يا جسم جا سيلز هارمون جي اثرن کي رد نه ڪري رهيا آهن.[12]

ڪلاسيڪي علامتن ۾ اڃ، پیشاب جی واد (polyurea)، وزن گھٽائڻ (weight loss) ۽ ٻرندڙ نظر (blurred vision) شامل آهن. جيڪڏهن علاج نه ڪيو وڃي ته اها بيماري مختلف صحت جي پيچيدگين کي جنم ڏئي سگهي ٿي، جن ۾ دل جي نظام، اکين، گردن ۽ اعصاب جي خرابيون شامل آهن.[13] ذیابيطس جو علاج نه ڪيو ويو يا خراب علاج ڪيو ويو، جن جی سبب هر سال تقريبن 15 لک موت جو سبب بڻجن ٿا.[14]

ذیابيطس جا اهم قسم ٽائپ 1 ۽ ٽائپ 2 آهن، جيتوڻيڪ ٻيا فارم پڻ موجود آهن. ٽائپ 1 لاءِ سڀ کان وڌيڪ عام علاج انسولين جي متبادل علاج (انسولين انجيڪشن) آهي، جڏهن ته، ٽائپ 2 کي سنڀالڻ لاءِ، ذیابيطس مخالف دوائون (جهڙوڪ ميٽفارمين ۽ سيماگلوٽائيڊ) ۽ طرز زندگي ۾ تبديليون استعمال ڪري سگهجن ٿيون. حمل واري ذیابيطس، هڪ فارم جيڪو ڪجهه عورتن ۾ حمل دوران پيدا ٿئي ٿو، عام طور تي حمل کان پوء جلدي ختم ويندو آھی.

سال 2021ع تائين، اندازي مطابق سڄي دنيا ۾ 53 ڪروڙ 70 لک ماڻهن کي ذیابيطس هئي، جيڪا بالغن جي آبادي جو 10.5 سيڪڙو هئي، جنهن ۾ تائپ 2 سڀني ڪيسن جو 90 سيڪڙو آهي. اهو اندازو آهي ته سال 2045ع تائين، لڳ ڀڳ 78 ڪروڙ 30 لک بالغ، يا اٺ مان هڪ، ذیابيطس سان زندگي گذاريندا، جیڪو موجوده انگن اکرن کان 46 سيڪڙو اضافو آهي.[15] بيماريءَ جو پکڙجڻ تمام گهڻو ڊرامائي طور تي، گهٽ ۽ وچين آمدني وارن ملڪن ۾ جاري آهي.[16] شرح عورتن ۽ مردن ۾ هڪجهڙائي آهي، ذیابيطس سان گڏ دنيا ۾ موت جو ستين وڏو سبب آهي.[17][18] ذیابيطس سان لاڳاپيل صحت جي سار سنڀار تي عالمي خرچ 760 بلين آمريڪي ڊالر فی سال آهي.[19]

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ "Diabetes Blue Circle Symbol". International Diabetes Federation. وقت 5 August 2007 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Diabetes". www.who.int. وقت 26 February 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 October 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ADA2009
  4. ↑ "Diabetic Gastroparesis: Principles and Current Trends in Management". Diabetes Therapy 9 (Suppl 1): 1–42. July 2018. doi:10.1007/s13300-018-0454-9. PMID 29934758. 
  5. ↑ "Diabetes mellitus and cognitive impairments". World Journal of Diabetes 7 (17): 412–422. September 2016. doi:10.4239/wjd.v7.i17.412. PMID 27660698. 
  6. ↑ 6.0 6.1 "Causes of Diabetes - NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. وقت 2 February 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 February 2016.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  7. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named AFP09
  8. ↑ Brutsaert EF. "Drug Treatment of Diabetes Mellitus". MSDManuals.com. وقت 12 October 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 October 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  9. ↑ 9.0 9.1 "IDF DIABETES ATLAS Ninth Edition 2019" (PDF). www.diabetesatlas.org. وقت 1 May 2020 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 18 May 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  10. ↑ "Diabetes". World Health Organization. وقت 29 January 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 January 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  11. ↑ "Diabetes Mellitus (DM) - Hormonal and Metabolic Disorders". MSD Manual Consumer Version. وقت 1 October 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 October 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. ↑ "Chapter 17". Greenspan's basic & clinical endocrinology (9th ed.). New York: McGraw-Hill Medical. 2011. ISBN 978-0-07-162243-1. 
  13. ↑ "Hyperglycemic crises in adult patients with diabetes". Diabetes Care 32 (7): 1335–1343. July 2009. doi:10.2337/dc09-9032. PMID 19564476. PMC 2699725. http://care.diabetesjournals.org/content/32/7/1335.full. 
  14. ↑ "Diabetes". World Health Organization. وقت 29 January 2023 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 29 January 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  15. ↑ "Facts & figures". International Diabetes Federation. وقت 2023-08-10 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2023-08-10.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. ↑ "Inequalities in the prevalence of diabetes mellitus and its risk factors in Sri Lanka: a lower middle income country". International Journal for Equity in Health 17 (1): 45. April 2018. doi:10.1186/s12939-018-0759-3. PMID 29665834. 
  17. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Vos2012
  18. ↑ "The top 10 causes of death". www.who.int. وقت 24 September 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 18 May 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. ↑ "Global Economic Burden of Diabetes in Adults: Projections From 2015 to 2030". Diabetes Care 41 (5): 963–970. May 2018. doi:10.2337/dc17-1962. PMID 29475843. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ذيابيطس_(شوگر)&oldid=294518" تان ورتل