جَنڊِي
"جنڊي" سنڌي ثقافت ۾ ڪاٺ جي ھنري ڪاريگريءَ جو هڪ اهم نمونو آهي. ان جي اواڏت ۾ شامل چٽسالي ۽ ان جو سماجي استعمال سنڌ جي روايتي ورثي ۽ فني مهارت کي اجاگر ڪري ٿو.
بَهِڻَ جي ڪاٺ مان پاوا ۽ ٻيون شيون ٺاهي مٿن لاکَ جي مدد سان جداجدا نمونن جا رنگ چاڙهي کين چمڪائڻ واري ڪم کي جنڊيءَ جو ڪم ۽ اهڙو ڪم ڪندڙ ڪاريگرَ کي وِگهامَلُ ۽ جنڊي واڍا سڏبو آهي[1][2][3]. هيءُ ھنري ڪم سنڌ ۾ هالا، کاڻوٺ ۽ ڀٽ شاھ ۾ ٿيندو آهي[4]. سنڌ ۾ جنڊيءَ جي کٽ شاديءَ لاءِ تمام ضروري هوندي آهي ۽ جنڊيءَ جا پينگھا پڻ سنڌ جا ماڻهو پنهنجي گھر ۾ ضرور استعاماليندا آهن[5][6].
ھنري ڪم
[سنواريو]جنڊي" جي ڪم ۾ سنڌ جي روايتي ڪاٺ جي دستڪاري ڪئي ويندي آهي. مقامي ڪاريگر مضبوط ڪاٺ، جهڙوڪ شيشم يا اڪاسيا، استعمال ڪندا آهن ۽ ان تي نازڪ نقاشي (carving) ذريعي روايتي سنڌي نمونا، جهڙوڪ گل، پن يا جيوميٽرڪ شڪليون، ٺاهيندا آهن.جنڊيءَ جي کٽ: هي کٽ شاديءَ لاءِ تيار ڪئي ويندي آهي ۽ ان کي رنگين ورق، سينگاريندڙ چٽسالي سان ٺاھيو ويندو آهي، پر "جنڊي" پاڻ کٽ جي ڪاٺ جي جوڙجڪ کي ظاھر ڪري ٿي.جنڊيءَ جا پينگھا: هي جھولا گھرن جي اڱڻ يا ورانڊن ۾ لڳايا ويندا آهن، جن ۾ ڪاٺ جو مضبوط ڍانچو ۽ رنگين ڪپڙن جو استعمال شامل آهي.
تاريخي پس منظر
[سنواريو]سنڌ ۾ ڪاٺ جي فنڪاريءَ جو رواج قديم زماني کان موجود آهي، ۽ "جنڊي" ان جو هڪ اهم مظهر آهي. شادين ۾ کٽ ۽ گھرن ۾ جھولن جو استعمال سنڌي سماج جي دستڪاري ۽ عملي ضرورتن جو نتيجو آهي، جيڪو وقت سان گڏ ثقافتي علامت ۾ تبديل ٿي ويو. شادين کان علاوه، "جنڊيءَ جا پينگھا" سنڌ ۾ روزمره جي زندگيءَ جو حصو آهن. اونهاري جي گرمين ۾، اهي جھولا گھرن ۾ آرام ۽ سماجي گڏجاڻين لاءِ استعمال ٿيندا آهن. انهن جي سينگاريل طرز انهن کي گھر جي زينت جو حصو پڻ بڻائي ٿو.
جنڊيءَ جي کٽ:"جنڊي" سنڌ ۾ ڪاٺ مان ٺاهيل کٽ کي چئبو آهي، جيڪا شادين ۾ ڪنوار ۽ گھوٽ لاءِ ٺاھي ويندي آهي. هي کٽ مضبوط ڪاٺ (جهڙوڪ شيشم) مان ٺهندي آهي ۽ ان تي روايتي چٽسالي ۽ سينگار ڪيو ويندو آهي. کٽ تي ننڍڙا نمونا يا ڊزائين ٺاھيا ويندا آھن. جنڊيءَ جا پينگھا:"جنڊيءَ جا پينگھا" يعني جھولا، ڪاٺ جي فنڪاريءَ جو ٻيو نمونو آهن، جيڪي سنڌي گھرن ۾ آرام ۽ سينگار لاءِ استعمال ٿين ٿا. انهن جي جوڙجڪ ۾ ڪاٺ جو مضبوط ڍانچو ۽ رنگين نمونا شامل هوندا آهن.
حوالا
[سنواريو]- ↑ "جنڊي | Online Sindhi Dictionaries | آن لائين سنڌي ڊڪشنريون". dic.sindhila.edu.pk. حاصل ڪيل 2025-03-28.
- ↑ "جنڊي واڍو | Online Sindhi Dictionaries | آن لائين سنڌي ڊڪشنريون". dic.sindhila.edu.pk. حاصل ڪيل 2025-03-28.
- ↑ "Sindhi Adabi Board Online Library (rELIGION)". www.sindhiadabiboard.org. حاصل ڪيل 2025-03-28.
- ↑ "* هالا پراڻا جون مصنوعات - هالا ڪنڊي کان هالا پراڻا تائين". books.sindhsalamat.com (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2025-03-28.
- ↑ "جِنڊيءَ جو هنر : (Sindhianaسنڌيانا)". www.encyclopediasindhiana.org (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2025-03-28.
- ↑ Moderator, The Time News. "جنڊي جو ڪم سرڪاري سطح تي مالڪي نه ٿيڻ ڪري ڪجهه شهرن تائين محدود، ڪاريگر به مايوس". The Time News. حاصل ڪيل 2025-03-28.
 |
جَنڊِي جي لغوي معنائن جي لاءِ وڪي لغت ۾ ڏسو |
| ھي مضمون ڪچو مضمون آھي. توھان وڪيپيڊيا جي مدد ڪري سگھو ٿا ان کي سنواري. |