جاهليت جو زمانو
نظر ھيٺ مضمون the peoples, cultures, and traditions within Arabia before Islam تي آهي. a religion-specific overview جي لاءِ Religion in pre-Islamic Arabia ڏسو.Pre-Islamic Arabia شبه الجزيرة العربية قبل الإسلام (عربي) | |
|---|---|
 |
زمانو جاهليت يا قبل از اسلام عرب (عربي ٻولي: شبه الجزيرة العربية قبل الإسلام)،[1] جيڪو 610 عيسوي ۾ محمد صلي الله عليه وآله وسلم جي پهرين وحي کان اڳ جزيره عرب ڏانهن اشارو ڪيو ويو آهي، اسلام ۾ جاهليت جي دور جي حوالي سان حوالو ڏنو ويو آهي، جنهن کي اجاگر ڪندي. ان وقت سڄي علائقي ۾ بت پرستيءَ جو پکڙجڻ ھو.
آباد ٿيل برادرين مان ڪجھ مخصوص تمدن ۾ ترقي ڪئي. انهن برادرين بابت معلومات محدود آهي ۽ انهن کي آثار قديمه جي ثبوتن، عربن کان ٻاهر لکيل احوال، ۽ عرب زباني روايتن مان گڏ ڪيو ويو آهي، جيڪي بعد ۾ مسلمان مورخن طرفان رڪارڊ ڪيا ويا آهن. سڀ کان وڌيڪ نمايان برادرين ۾ ثمود شامل هئا، جيڪي 3000 قبل مسيح جي لڳ ڀڳ پيدا ٿيا ۽ 300 عيسوي تائين قائم رهيا. ۽ اڀرندي حصي ۾ سڀ کان پهرين سامي ڳالهائيندڙ تهذيب دلمون هئي، [2] جيڪا 4 صدي قبل مسيح جي آخر ۾ پيدا ٿي ۽ 600 عيسوي تائين قائم رهي.[3] اضافي طور تي، 2 صدي قبل مسيح جي ٻئي اڌ کان وٺي، ڏاکڻي عرب ڪيترن ئي بادشاهن جو گهر هو، جهڙوڪ سبائي ۽ مينيئن، ۽ اڀرندي عرب سامي ڳالهائيندڙ ماڻهن جي آبادي هئي، جيڪي غالباً ڏکڻ اولهه کان لڏي آيا هئا، جهڙوڪ. جيئن ته صمد جي آبادي. 106 عيسوي کان 630 عيسوي تائين، عرب جي اتر اولهه وارا علائقا رومي سلطنت جي قبضي ۾ هئا، جيڪي ان تي عربستان پيٽريا جي نالي سان حڪومت ڪندا هئا.[4] ڪجھه نقطا ايرانين، پهرين پارٿين ۽ پوءِ ساسانين جي قبضي ۾ هئا.
قبل از اسلام عرب ۾ مذهب مختلف هو. جيتوڻيڪ شرڪ پکڙيل هو، پر توحيد اڃا تائين علائقي جي ڪجهه رهاڪن جهڙوڪ يهودي قبيلن ۾ هڪ قابل ذڪر عمل هو. عرب بت پرستيءَ کان علاوه، خطي ۾ ٻين مذهبي عملن ۾ شامل هئا جيڪي قديم سامي مذهبن جا هئا؛ ابراهيمي مذهب، جن مان اڀرندڙ اسلام هڪ حصو بڻجي ويندو؛ ايراني مذهب؛ Gnostic مذهبن؛ ۽، گهٽ ۾ گهٽ، هندستاني مذهب، جن کي گهڻو ڪري غير ملڪي واپارين ۽ ٻين سياحن طرفان مڃيندا هئا.
مطالعو
[سنواريو]
قبل از اسلام عربن جو سائنسي مطالعو 19 صدي جي شروعات جي عربن سان شروع ٿئي ٿو جڏهن اهي قديم ڏکڻ عربن (10 صدي قبل مسيح)، قديم اتر عرب (6 صدي قبل مسيح) ۽ قبل از اسلام عرب جي ٻين لکڻين کي سمجهڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا. اهڙيءَ طرح، مطالعي کي هاڻي صرف لکت واري روايتن تائين محدود نه رهيو آهي، جيڪي ان دور جي بچيل عرب مورخن جي حسابن جي کوٽ سبب مقامي نه آهن. مواد جي گھٽتائي جو معاوضو ٻين ثقافتن (جهڙوڪ مصري، يوناني، رومي، وغيره) جي لکيل ذريعن کان ادا ڪيو ويندو آهي، تنهنڪري ان کي وڏي تفصيل سان معلوم نه ڪيو ويو. ٽين صدي عيسويءَ کان وٺي، عربن جي تاريخ ھمياري سلطنت جي عروج سان، ۽ قحطانين جي ظهور سان ۽ ابتدائي صدي عيسويءَ ۾ قحطانين جي نباطين جي بتدريج انضمام سان وڌيڪ چٽي ٿي. 7 صدي عيسويء ۾ مسلمانن جي فتح. تاريخ جي ذريعن ۾ آثار قديمه جا ثبوت، غير ملڪي احوال ۽ زباني روايتون شامل آهن، جيڪي بعد ۾ اسلامي عالمن پاران رڪارڊ ڪيا ويا آهن؛ خاص طور تي اسلام کان اڳ جي نظمن ۽ حديثن ۾، ان سان گڏ ڪيترائي قديم عرب دستاويز جيڪي وچين دور ۾ بچي ويا جڏهن انهن جا ڪجهه حصا نقل ڪيا ويا يا رڪارڊ ڪيا ويا. عرب جزيره نما ۾ آثارِ قديمه جي ڳولا تمام گهٽ پر ثمردار رهي آهي ۽ جديد کوٽائي ذريعي ڪيترن ئي قديم ماڳن جي نشاندهي ڪئي وئي آهي. اسلام کان اڳ عربن جو سڀ کان تازو تفصيلي مطالعو " اسلام کان اڳ عرب ۽ سلطنت" آهي، جيڪو آڪسفورڊ يونيورسٽي پريس پاران 2015ع ۾ شايع ڪيو ويو آهي. هي ڪتاب هن دور ۾ خاص طور تي اتر واري علائقي جي تاريخ لاءِ قديم متنن ۽ لکت جو هڪ متنوع سلسلو گڏ ڪري ٿو.
ماقبل تاريخ کان لوهي جو دور
[سنواريو]وڏين سلطنتن جو جائزو
[سنواريو]اوڀر عرب
[سنواريو]ڏکڻ عرب سلطنتون
[سنواريو]حجاز
[سنواريو]اتر عرب سلطنتون
[سنواريو]وچ عرب جا ماڻهو
[سنواريو]مذهب
[سنواريو]فن
[سنواريو]قديم آثار
[سنواريو]تازي دريافتون
[سنواريو]9 جون 2020ع تي، دومہ الجندل ۾ 35 ميٽر ڊگھي ٽڪنڊي ميگليٿڪ يادگار جي دريافت 6ھین ملينيم قبل مسیح جي تاريخ ۽ جيڪا ممڪن طور تي رسم رواجن لاءِ وقف هئي جرنل Antiquity، فرانس ۾ شايع ڪئي وئي. سعودي عرب ۽ اٽلي جا آثار قديمه جا محقق، اوليويا مونوز جي سربراهيءَ ۾ يقين رکن ٿا ته اهي آثار قديم زماني جي عربن ۾ استعمال ٿيندڙ هڪ چرواھي خانه بدوش طرزِ زندگي ۽ رسم کي روشن ڪن ٿا.
پڻ ڏسو
[سنواريو] |
وڪيميڊيا العام ۾ جاهليت جو زمانو سان لاڳاپيل ابلاغي مواد ڏسو. |
جاهليت جو زمانو سفري راهنما منجانب وڪي سفر Wikivoyage
- قديم ويجهو اوڀر
- عرب
- عربن جي ڏند ڪٿائون
- دلمن بادشاھت
- سعودي عرب جي تاريخ
- عربي الفابيٽ جي تاريخ
- بخور وارو رستو
- جاهليه دور
- قبل از اسلام عرب واپار
- قبل از اسلام عرب ڪيلينڊر
- عورتون قبل از اسلام عرب ۾
خارجي لنڪس
[سنواريو]- Internet Medieval Sourcebook: Pre-Islamic Arabia: The Hanged Poems, before 622 CE
- Ancient History Sourcebook: Ancient Accounts of Arabia, 430 BCE – 550 CE
حوالا
[سنواريو]- ↑ "Archived copy" (PDF). وقت 2018-04-30 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2017-05-13. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Jr, William H. Stiebing (July 1, 2016). Ancient Near Eastern History and Culture. Routledge. ISBN 9781315511153. https://books.google.com/books?id=WYyTDAAAQBAJ&pg=PT217.
- ↑ Kenneth A. Kitchen The World of "Ancient Arabia" Series. Documentation for Ancient Arabia. Part I. Chronological Framework and Historical Sources p.110
- ↑ Taylor, Jane (2005). Petra. London: Aurum Press Ltd. pp. 25–31. ISBN 9957-451-04-9.