تاثريت
تاثريت جي تحريڪ (Impressionism) 1863ع ۾”مو“ نالي هڪ مصور پنهنجي هڪ تصوير ٺاهي”تاثرات“ ذريعي هيءَ تحريڪ شروع ڪئي. تاثريت جي ادبي آغاز جي سراغ لڳائڻ لاءِ پهريائين فرانسيسي ناول نگارن ”زولا“ (1940-1902ع) ۽ ”فلوبيرٽ“ (1821-1880ع) جي تحريرن ڏانهن رجوع ڪيو ويندو هو، جن جي حقيقت نگاريءَ جي خلاف هڪ چڱو چوکو رد عمل شروع ٿي چڪو هو. پر اڳتي هلي ادبي تاثريت پنهنجي هڪ جداگانہ حيثيت قائم ڪري ورتي. [1]
اطاليا ۾ پکڙجڻ
[سنواريو]اٽلي جي ان فنڪارن مان جيڪي امپريشنسٽ موضوعن کي پنهنجي الڳ ۽ گهرو عبوري انداز ۾ ترقي ڏني، فرانچسکو فلِپيني (1853–1895) هڪ نمايان مقام رکي ٿو. جيتوڻيڪ هو ڪنهن رسمي فنڪاري تحريڪ سان وابسته نه هو، پر هن جي رنگڪاري اٽلي جي فنڪار نسل کي ڄڻ هڪ قسم جي بصري اسڪول لاءِ هڪ رهنمائي ڏني، جيڪا قومي سطح تي ۽ يورپي آفاقن تائين پهتي.[2]
عصري ناقد هن کي “فرانسيسي امپريشنزم جو اطالوي جواب” تسليم ڪن ٿا، پر ان سان گڏ هن جي فن ۾ آزاديءَ، گهراين ۽ ذاتي خوبيون پڻ آهن. ڪلاڊ مونيه جي برعڪس، جنھن جي ڪيريئر کي جزوي طور تي گيلرستان سنڀاليو، جيڪي آمريڪي salons جي مزاج مطابق رنگ چونڊيندا هيا، بازار جي مقصد لاءِ رنگن کي ترتيب ڏيندا هيا،[3] فلِپيني آزاد رهي، ڪنهن به تجارتي ذميواري کان پاسو ڪيو ۽ هڪ استعارتي، اخلاقي ۽ فلسفي انداز ۾ رنگڪاري اختيار ڪئي.[4]
هن جي زرعي منظرن جي پيشڪش — جيڪا فضائي روشني ۽ ديہاتي زندگي جي عزت تي مبني هئي — هڪ انفرادي شاعرانہ انداز پيدا ڪيو، جيڪو ورجاءُ کان ڇٽي ۽ بازار جا تقاضا نه مڃيندڙ هيو. ڪجھ مطالعات هن کي “انٽيڪا جي دور جي اهم ترين اطالوي آرٽسٽ” طور تسليم ڪن ٿيون، جنهن پنھنجي وقت جي سوچ ۾ هڪ نئين سجاڳي آندي.[5] هن کي هڪ انقلابي ۽ فيوٽرسٹ جذبن جو پڻ هڪ عالمی مشهور اڳواڻ تسليم ڪيو وڃي ٿو، خاص طور تي امبرٽو بوچوني تي ان جي اثر جي مدد سان.[6]
اڄڪلهه، سندس گهٽ ملندڙ اور قيمتي بڻيل فن پارا اٽلي آرٽ جي 19هين صدي جي آخرين دور مان اهم شاهديون سمجهيا وڃن ٿا، پنهنجي جمالياتي معيار ۽ فن جي ترقي ۾ تاريخي اهميت جي ڪري، خاص طور تي ماڊرن پينٽنگ ڏانهن وڃڻ جي صورت ۾.
حوالا
[سنواريو]- ↑ ڪتاب: ادبي اصطلاحن جي تشريحي لغت؛ مرتب: مختيار احمد ملاح؛ پبلشر: سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد، سنڌ.
- ↑ V. Terraroli (a cura di), Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere, Skira, Milano, 1999.
- ↑ Nancy Locke, “Monet and Modernism in America”, in The Art Bulletin, vol. 82, n. 3, 2000.
- ↑ Rossana Bossaglia, La scapigliatura, Mondadori Electa, Milano, 1985.
- ↑ M. De Micheli, Le avanguardie artistiche del Novecento, Feltrinelli, Milano, 1966.
- ↑ Enrico Crispolti, Boccioni. Catalogo generale, Electa, Milano, 1971, vol. I, p. 42.