ايٽمي مايو

ايٽمي مايو (Atomic mass) (m_a or m) ڪنهن به ڪيميائي تت جي هڪ ايٽم جو مايو آهي. ايٽمي مايو گهڻو ڪري نيوڪليس ۾ موجود پروٽان ۽ نيوٽران جي گڏيل ماس مان ايندو آهي، ۽ اليڪٽران جي ماس ۽ نيوڪليئر بائنڊنگ توانائي جو به معمولي حصو هوندو آهي.^[1] عنصر جي ايٽم، آئن يا ايٽمي نيوڪليس جو ايٽمي مايو انهن جي پروٽان، نيوٽران ۽ اليڪٽران جي ماس جي مجموعي کان ٿورو گهٽ هوندو آهي. ( $E = mc 2$ جي حساب سان ماس-توانائي جي تبديلي جي ڪري).

ايٽمي مايو اڪثر ڪري ڊالٽن (Da) يا گڏيل ايٽمي ماس يونٽ (u) ۾ ماپيو ويندو آهي. هڪ ڊالٽن ڪاربن-12 ايٽم جي ماس جي ٻارهين حصي (1⁄12) جي برابر هوندو آهي. تنهن ڪري، ايٽمي ماس جي عددي قدر جڏهن ڊالٽن ۾ ظاهر ڪئي ويندي آهي ته ماس نمبر جي لڳ ڀڳ ساڳي قدر هوندي آهي.

هڪ ايٽمي مايو يونٽ (m.u) جي قدر 1.660539066 ×10^-27 ڪلوگرام ( $m_{\rm {u}}=1.660539066\times 10^{-27}\ \mathrm {kg}$ ) ^[2] آهي. ڊالٽن ۾ ماس ۽ ڪلوگرام ۾ ماس جي وچ ۾ فرق ايٽمي ماس مستقل (mu) استعمال ڪندي معلوم ٿي سگهجي ٿي.^[3]

ايٽمي مايو نمبر

ايٽمي مايو نمبر (Atomic Mass Number)، سائنسي نشان (A)، هڪ ڪيميائي تت جي ايٽم جي نيوڪليس ۾ موجود پروٽانن ۽ نيوٽرانن جي گڏيل تعداد آهي. ڪنهن به تت جي هڪ ايٽم جو مايو هن نمبر جي ايٽمي مايو اڪائين (Atomic Mass Unit) جي برابر هوندو آهي. ايٽمي مايو اڪائي (Atomic Mass Unit)، جنهن کي مختصر طور تي a.m.u لکبو آهي، هڪ پروٽان يا نيوٽران جو مايو هوندو آهي، جيڪا 10^-23 آهي. مثال طور آڪسيجن جو ايٽمي مايو نمبر 16.25 آهي. هن جو معني اڪسيجن جي هڪ ايٽم جو مايو 16.25 amu آهي.

نسبتي آئسوٽوپ مايو

ساڳئي ايٽمي نمبر (Z) رکندڙ پر مختلف ايٽمي مايو يا مايو نمبر (A( رکندڙ عنصرن کي آئسوٽوپ چيو ويندو آهي.

نسبتي آئسوٽوپ مايو هڪ آئسوٽوپ جي ايٽمي ماس m_a کي ايٽمي ماس ڪانسٽنٽ m_u سان ورهائي حاصل ڪري سگهجي ٿو. اهڙي طرح، ڪاربن-12 ايٽم جو ايٽمي مايو تعريف جي لحاظ کان 12 Da (ڊالٽن) آهي، پر ڪاربن-12 ايٽم جو نسبتي آئسوٽوپ مايو صرف 12 آهي.

ايٽمي ماس جو ماپ

ايٽمي ۽ ماليڪيولر ماس جي وچ ۾ تعلق

تاريخ

پڻ ڏسو

ٻاهريان ڳنڍڻا

NIST relative atomic masses of all isotopes and the standard atomic weights of the elements
AME2003 Atomic Mass Evaluation آرڪائيو ڪيا ويا 2019-01-11 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. from the National Nuclear Data Center

حوالا

↑ "DOE Explains...Nuclei", Energy.gov (ٻولي ۾ انگريزي), حاصل ڪيل 13 اپريل 2023۔
↑ سانچو:GoldBookRef
↑ Peter J. Mohr, Barry N. Taylor (20 مئي 2019), "NIST Standard Reference Database 121. Fundamental Physical Constants. atomic mass constant", The NIST reference on constants, Units and Uncertainty., National Institute of Standards and Technology, اصل کان 22 مارچ 2019 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 10 ڊسمبر 2019۔

[1] "DOE Explains...Nuclei", Energy.gov (ٻولي ۾ انگريزي), حاصل ڪيل 13 اپريل 2023۔

[2] سانچو:GoldBookRef

[3] Peter J. Mohr, Barry N. Taylor (20 مئي 2019), "NIST Standard Reference Database 121. Fundamental Physical Constants. atomic mass constant", The NIST reference on constants, Units and Uncertainty., National Institute of Standards and Technology, اصل کان 22 مارچ 2019 تي آرڪائيو ٿيل, حاصل ڪيل 10 ڊسمبر 2019۔

[1]

[2]

[3]