اسدالله شاھ حسيني
ڊاڪٽر اسدالله شاهه ”بيخود“ حسيني ولد سيد الله بخش شاهه 12 اپريل 1931ع تي ڳوٺ ٽکڙ ضلعي ٽنڊي محمد خان ۾ ڄائو. پاڻ مشهور شاعر ۽ اديب ٿي گذريو آهي.
تعليم[سنواريو]
ڊاڪٽر اسدالله شاهه مشرقي ۽ مغربي علمن جي تحصيل ۽ تڪميل جي سلسلي ۾ سنڌ ۽ انگلينڊ جي علمي ادارن کان مستفيد ٿيو. سنڌ يونيورسٽيءَ مان بي اي 1957ع ۾ پاس ڪري ساڳئي سال لنڊن روانو ٿيو. اتي لنڊن يونيورسٽيءَ ۾ سنڌيءَ جو ريسرچ اسسٽنٽ مقرر ٿيو ۽ بي. اي (آنرس) به ڪيائين. شاهه صاحب ڊاڪٽريٽ جي امتيازي ڊگري ڪيمبرج يونيورسٽيءَ مان حاصل ڪئي. جنهن لاءِ سندس مقالي جو عنوان هو ”ايران ۾ تيمور دور ۾ مذهبي طبقن جو معاشري ۽ سياست تي اثر.“
تعليمي ۽ ادبي خدمتون[سنواريو]
1960ع ۾ واپس وطن آيو ۽ سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ فارسيءَ شعبي ۾ ليڪچرر ٿي رهيو. هن 1953ع ۾ ادبي دنيا ۾ پير پاتو، شاعريءَ جي حوالي سان پهريائين مولانا غلام محمد گرامي صاحب سندس رهنمائي ڪئي ۽ پوءِ سائين مخدوم طالب الموليٰ جي صحبت نصيب ٿيس. شاهه صاحب غزل، نظم، آزاد نظم، رباعي، قطعي، ڪافي ۽ بيت وغيره تي طبع آزمائي ڪئي. ڊاڪٽر صاحب اعليٰ پايي جو نثر نويس پڻ هو. شاهه عبداللطيف جي فن ۽ فلسفي جي تشريح جي سلسلي ۾ لکيل سندس مضمون زبان جي سلاست ۽ انداز بيان جي لحاظ کان سنڌي نثر ۾ خاص اهميت رکن ٿا: جهڙوڪ شاهه جي سسئي، شاهه جي سهڻي، شاهه جي مومل ۽ شاهه جي مارئي وغيره. کيس خاڪا لکڻ تي پڻ وڏي دسترس حاصل هئي. ان سلسلي ۾ ”منهنجا آشنا اديب“ جي عنوان هيٺ اهڙا ته دلڪش خاڪا لکيائين، جو پڙهندڙ جي اڳيان شخصيت کي هوبهو بيهاري ڇڏيائين. ان کان علاوه هيٺيان ڪتاب پڻ تاليف ڪيائين.
- ”پيغام غمگسار عرف حافظ شاهه جو ڪلام“ (1954ع)
- ”تذڪره شعراءِ ٽکڙ“ (1959ع)
- ”تاريخ جو فلسفو“ (ابن خلدون جي مقدمي جو انگريزيءَ تان ترجمو: 1966ع)“
- ”ڪليات دلگير“ (ترتيب: 1968ع) ۽
- ”يادگار لطيف“ وغيره.
وفات[سنواريو]
سنڌي ٻوليءَ جو هي گهڻگهرو، 24 جولاءِ 1981ع تي هن فاني دنيا مان لاڏاڻو ڪري ويو.[1]