آکاٽي
آکاٽي | |
---|---|
عرفيت | هارين جو پرٻ |
رسمون | ڇيريون پائي، پاڻ سان ننڍا هر ٻڌي، اٺن وانگر کيڙي ڪرڻ |
شروعات | ويساک مهيني جي ٽين تاريخ |
ختم | ويساک مهيني جي ڇهين تاريخ |
دورانيو | 3 ڏينهن |
تقرر | ساليانو |
آکاٽي لفظ جو لغوي مفهوم آهي: ”اکن/ داڻن وجھڻ جا ٽي ڏينهن“. هي -ٿري- ماڻهن جو موسمي ڏڻُ (تهوار) آهي، جيڪو هندي ويساک مهيني جي -ٽين- -تاريخ- تي هند ۽ سنڌ جا هندو هاري وڏي اهتمام سان ملهائيندا آهن. هن تهوار کي ’هارين جو پرٻ‘ به چيو ويندو آهي. جڏهن ويساک جي مهيني ۾ -بادل- وسڻ جا ويس ڪندا آهن ته -ٻار- صبح جو -اسر- ويل گهران نڪري خوشيءَ ۾ ڇيريون -پائي-، پاڻ سان ننڍا هر -ٻڌي-، اٺن وانگر کيڙي ڪندا آهن، اهي شام تائين ائين زمين کي کيڙيندا رهندا آهن. ڏينهن جي ماني وغيره به ميدان ۾ گڏجي کائيندا آهن. ڳُڙ مان ٺهيل ڳُڙداڻي هن تهوار جو خاص طعام ليکيو وڃي ٿو. هن ڏينهن تي ڳوٺ جا سڀ مرد هڪ هنڌ گڏ ٿي، -ٿر- ۾ -آباد- ٿيندڙ جنسون گڏ ڪري، دائري جي صورت ۾ ويهندا آهن. هو تيستائين ويٺا هوندا آهن، جيستائين ڪو ماڪوڙو اچي ڪنهن جنس جي داڻي کي کڻي وڃي. پوءِ -ان- عقيدي هيٺ -ان- سال اها ئي جنس وڌيڪ ڪندا آهن. ٻئي ڏينهن وري ڪي جهونا -ان- جون اڪثر جنسون کڻي، -ان- جا داڻا ڳڻين، پوءِ جنهن جنس جا ڪڻا (داڻا) اِڪيءَ ۾ ٿين، -ان- پوک لاءِ سٺي اميد رکن. اهڙيءَ طرح آخري ڏينهن تي وري ننڍا وڏا، -ٻانڀڻ- يا -پٽيل- وٽ مِڙي، چار مٽيءَ جا ٿانوَ (ڪُنڙيون) ٺاهي انهن ۾ -پاڻي- وجھي، نالا رکندا. -آکاڙ-، سانوڻ، -بڊو- ۽ اَسو. پوءِ جيڪا ڪنڙي اڳ ۾ وهي هلندي ته سمجھندا ته -ان- نالي واري مهيني ۾ گهڻي -برسات- پوندي. -ٿر- جا سوڳني (سنئوڻ جاچڻ وارا) ماڻهو هن ڏڻ تي جهنگ ۾ وڃي سنوڻ ٻولائيندا آهن، ائين انهن کي سُڪار يا ڏُڪار بابت سال جي اڳواٽ ئي خبر پئجي ويندي آهي. -ٿر- جا مسلمان به هندن جي هن خوشيءَ ۾ برابر جا ڀاڱي ڀائيوار ٿيندا آهن. -آکاٽي- جي عيد، جيڪڏهن پيرن يا سڱرن جي مند ۾ ايندي، ته هو هڪٻئي کي وٽَ (سوکڙي) ڏيڻ وٺڻ کي به سٺو سنوڻ سمجھن.[1]