ميرپور خاص
| ميرپورخاص | |
|---|---|
| شھر | |
 ميرپورخاص جو عجائب گھر | |
  ميرپورخاص  ميرپورخاص | |
| جاگرافي بيهڪ: 25°31′30″N 069°00′57″E / 25.52500°N 69.01583°E | |
| ملڪ | پاڪستان |
| صوبو | سنڌ |
| ضلعو | ميرپورخاص ضلعو |
| تعلقو | ميرپورخاص تعلقو |
| آبادي (2008) | |
| • ڪل | 374,371 |
مير پور خاص (Mirpurkhas) شهر پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ميرپور خاص ڊويزن جي ضلعي ميرپور خاص جي ڏکڻ اولھ ۾ واقع ھڪ شھر ۽ ڊويزنل، ضلعي، سب ڊويزنل ۽ تعلقي جو صدر مقام آهي. هي شهر انبن جي ڪري مشهور آهي. اڄڪلهه هي شهر سنڌ ۽ هند جي وچ ۾ هلندڙ ريل گاڏي جي مکيه اسٽيشن جي ڪري پڻ مشهور آهي.
ميرپور لفظ جي معني آهي ميرن جي سرزمين. اھو سنڌ جو پنجون وڏو شهر آهي، جنهن جي آدمشماري اٽڪل ۴۸۸.۵۶۰ آهي. هي شهر خاص طور انبن جي ڪري مشهور آهي، هتي هر سال انبن جو ميلو لگندو آهي جنهن کي مينگو فيسٽيول سڏيو ويندو آهي. جنهن ۾ هزارين قسمن جي انبن جي نمائش ٿيندي آھي.
تاريخ
[سنواريو]هن شهر جو بنياد مير ٺارو ٽالپور ۽ سندس فرزند، مير علي مراد ٽالپور سن ۱۸۰۶ع ۾ رکيو ۽ سندن رياست جو تختگاهه بڻايو. مرزا قليچ بيگ مطابق، "ميرپورخاص ڪو گهڻو جهونو شهر ناهي. سنه ۱۸۰۶ ۾ مير علي مراد خان ٽالپر ماڻڪاڻي ٻڌو ۽ اڃا انهيءَ جو اولاد اتي ٿو رهي. مير شير محمد خان جنهن دٻي وٽ انگريزن سان جنگ ڪئي، سو به انهن مان هو ۽ اتي جو ويٺل هو، سندس ڪوٽ هاڻي ڊهي ويو آهي. شهر کان اڌ ميل پنڌ تي ٻڌن جو قديم ڦٽل مندر آهي. جنهن کي ڪاهو جو دڙو چوندا آهن، ڇهين عيسوي صديءَ جو جڙيل ٿو ڏسجي."[1] ايم ايڇ پنهور وري ان خيال جو ھو تہ ان شھر جو بنياد ڪلھوڙن جي دور ۾ پيو. ايم.ايڇ پنهور پنهنجي مضمون ۾ سن ۱۷۰۱ کان ۱۷۵۸ تائين قائم ٿيل ٽن وسندين (جنهن ۾ وارهه به اچي وڃي ٿو). جي باري ۾ لکي ٿو: ”ٿڌ واري زماني جي حرارت ۾ ٿوري تبديلي آئي، ڪجهه گرمي ٿي ۽ ڪلهوڙن پوکي راهي ڏهن لکن ايڪڙن مان وڌائي ٻاويهه لک ايڪڙ تائين پهچائي ۽ ماڻهن جي آبادي ۱۴ لکن مان وڌي وڃي ۳۰ لکن کي رسي. نوان شهر اُسريا، جن ۾ شهدادڪوٽ، قنبر، وارھ، ميهڙ، خيرپور ناٿن شاھ، ميرپور خاص، نئون خدا آباد (هالن جي ڀرسان)، شهدادپور، نوشهروفيروز، خانڳڙھ (جيڪب آباد)، فتح ڳڙھ، جوهي، دوست علي، رتن ديرو (رتو ديرو) ۽ وڳڻ شامل هئا.[2] “ سن ۱۸۰۶ ۾ منڪاني ٽالپر پنهنجي شهر مان لڏي ميرپورخاص ۾ آيو ۽ هڪ تنظيم هلايائين جيڪا مير علي مراد ٽالپر جي اڳواڻي ۾ هلي. آخر ۾ سنڌ بمبئي جو حصو ٿي وئي ۽ ميرپور خاص ٿرپارڪر ضلعي جو حصو ٿي ويو ۽ ان ضلعي جو صدر مقام عمر ڪوٽ کي بڻايو ويو. سن ۱۹۰۰ ۾ جمڙائو ڪينال ٺهيو ۽ ۱۹۰۶ ۾ ميرپور خاص کي ضلعي صدر مقام بڻايو ويو. جڏهن ويهين صدي شروع ٿي تڏهن ميرپورخاص جي آدمشماري ۲.۷۸۷ هئي. ميرپورخاص جي ڪپھ جي صنعت ملڪ جي ڪاٽن انڊسٽري ۾ اھميت رکي ٿي.
تعليم
[سنواريو]ميرپورخاص ۾ ڪيترا ئي اعليٰ تعليمي ادارا آهن.
سنڌ يونيورسٽي ڪيمپس
زيبسٽ ڪاليج
شاھ عبدالطيف ڪاليج
گورنمنٽ ماڊل ڪاليج
پبلڪ اسڪول ميرپورخاص
گورنمنٽ ابن رشد گرلس ڪاليج
محمد علي ميڊيڪل ڪاليج
جمالی
آبهوا
[سنواريو]ميرپورخاص جي آبهوا تمام سٺي آهي هتي چارئي مندُون ٿينديون آهن.
مذهب
[سنواريو]مسلمان؛ 66.37 سيڪڙو هندو ؛ 32.73 سيڪڙو ڪرسچن؛ 0.50 سيڪڙو ٻيا ؛ 0.12 سيڪڙو
آمدورفت
[سنواريو]ميرپورخاص کي روڊ ۽ ريل رستي رسي سگھجي ٿو.
پڻ ڏسو
[سنواريو]پراڻو نواب شاهه نئون بينظير آباد
حيدرآباد ڊويزن
ميرپور خاص ڊويزن
ميرپور خاص
ٿر پارڪر
ڪراچي ڊويزن
