ڌر مشاهدو
ڌرتيءَ جي طبعي، ڪيميائي، ۽ جياڀياسي سرشتن بابت معلومات گڏ ڪرڻ کي ڌر مشاهدو چئبو آهي. ان ذريعي ڌرتيءَ جي قدرتي ۽ بشري (هٿرادو) ماحول جي حالت توڙي تبدلين جو اڀياس ڪيو ويندو آهي. ويجھي ماضيءَ ۾ ڌر مشاهدي جا طريقا ٽيڪنيڀياساً وڌ کان وڌ نفاست اختيار ڪري ويا آهن. ڌرتيءَ تي پوندڙ جديد انساني تهذيب جي وڌندڙ اثرات باعث ڌر مشاهدي جي اهميت تمام گھڻي وڌي وئي آهي. ڌر مشاهدا ڌرتيءَ تي پوندڙ منفي اثرات کي گھٽائڻ ۽ سماجي توڙي معاشي چڱ ڀلائيءَ جا موقعا فراهم ڪري ڏين ٿا.
ڌر مشاهدن ۾ هيٺيان اسم اچي وڃن ٿا:
• پکين جي ڏسڻ واری جا نوٽس
• ٿرماميٽر، ونڊ گيج، سامونڊي بوائي، الٽيميٽر يا سيسموگراف ذريعي ڪيل عددي ماپون
• فوٽوز ۽ راڊار يا سونار تصويرون جيڪي زمين يا سمنڊ تي ٻڌل اوزارن مان ورتل آهن
• ريموٽ سينسنگ سيٽلائيٽ تان ورتل تصويرون ۽ ريڊار تصويرون
• پروسيس ٿيل معلومات جي بنياد تي فيصلي جي حمايت جا اوزار، جهڙوڪ نقشا ۽ ماڊل جيئن ڌرتيءَ جا مشاهدا مختلف قسم جي ممڪن عنصرن تي مشتمل هوندا آهن، تيئن انهن کي ممڪن استعمال جي وسيع قسم تي لاڳو ڪري سگهجي ٿو.
ڌرتيء جي مشاهدي جي ڪجهه مخصوص ايپليڪيشنن ۾ شامل آهن:
• موسم جي اڳڪٿي ڪرڻ
• جيو تنوع ۽ جهنگلي جيوت جي رجحانات کي ٽريڪ ڪرڻ
• زمين جي استعمال جي تبديلي کي ماپڻ (جهڙوڪ ٻيلن جي کوٽائي)
• آفتن جي نگراني ۽ جواب ڏيڻ، بشمول باهه، ٻوڏ، زلزلي ۽ سونامي
• قدرتي وسيلن جو انتظام، جهڙوڪ توانائي، تازو پاڻي ۽ زراعت
• اڀرندڙ بيمارين ۽ ٻين صحت جي خطرن کي منهن ڏيڻ
• موسمي تبديلين جي اڳڪٿي ڪرڻ، موافقت ڪرڻ ۽ گھٽائڻ ڌرتيءَ جي مشاهدي جو معيار ۽ مقدار تيزيءَ سان وڌي رهيو آهي.
نون ريموٽ سينسنگ سيٽلائيٽس جي جاري لانچ کان علاوه، زمين تي، غبارن ۽ هوائي جهازن تي، ۽ دريائن، ڍنڍن ۽ سمنڊن ۾، وڌندڙ نفيس ان-سيٽو آلات، تيزيءَ سان جامع، حقيقي وقت جي ويجهو مشاهدو پيدا ڪري رهيا آهن. ڌر مشاهداتي اِندرين جو هڪڙو مثال لينڊسيٽ منصوبي جون اِندريون آهن.
