برطانوي عام چونڊون، 2024ع
 | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ٽرن آئون | 59.9% ( 7.4 pp)[2] | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
 هڪ نقشو جيڪو چونڊن جا نتيجا پيش ڪري ٿو، هر تڪ مان پارٽي طرفان چونڊيل ايم پي. ليبر (لال)، قدامت پسند (نيرو) ۽ لبرل (زعفراني) | |||||||||||||||||
 اليڪشن کان پوءِ هائوس آف ڪامنز جو ٺهراءُ | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
سال 2024ع برطانيه جون عام چونڊون خميس 4 جولاءِ تي پارليامينٽ جي 650 ميمبرن (ايم پيز) کي هائوس آف ڪامنز، برطانيه جي پارليامينٽ جي هيٺين ايوان ۾ چونڊجي لاء منعقد ڪيون ويون. بریگزٽ کانپوءِ برطانيه ۾ هي پهرين عام چونڊون آهن. برسر اقتدار ڪنزرويٽو پارٽي، جنهن جي اڳواڻي وزير اعظم رشي سوناڪ ڪري رهيو هو، کير اسٽارمر جي اڳواڻي ۾ اپوزيشن ليبر پارٽي طرفان زبردست شڪست ڏني وئي. ليبر پارٽي هن اليڪشن ۾ 650 سيٽن مان 410 سيٽون حاصل ڪري هائوس آف ڪامنز ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي. هن پارٽيءَ جو اڳواڻ سر ڪيئر اسٽارمر، رشي سوناڪ جی جاءِ تي برطانيه جو وزيراعظم مقرر ٿيو.
اليڪشن 2005ع جي عام چونڊن کان پوءِ ليبر پارٽيءَ جي پهرين فتح هئي ۽ ڪنزرويٽو پارٽيءَ جي چوڏهن سالن جي دور کي پرائمري گورننگ پارٽي طور ختم ڪيو. ليبر 172 سيٽن جي اڪثريت حاصل ڪئي ۽ مجموعي طور تي 411 سيٽون حاصل ڪيون، سال 1997ع جي عام چونڊن کان پوء سيٽن جي حصيداري جي لحاظ کان پارٽي جو ٻيو نمبر بهترين نتيجو آهي. جڏهن ته، پارٽي جي ووٽ جو حصو %33.7 برطانوي چونڊ تاريخ ۾ ڪنهن به اڪثريت واري حڪومت جو ننڍڙو حصو هو. ليبر انگلينڊ ۾ 2005ع کان پوءِ پهريون ڀيرو سڀ کان وڏي پارٽي بڻجي وئي، اسڪاٽ لينڊ ۾ پهريون ڀيرو 2010ع کان پوءِ ويلز ۾ سڀ کان وڏي پارٽي جي حيثيت برقرار رکي.[3] پارٽي آزاد اميدوارن کي پنجن حلقن ۾ وڃائي ڇڏيو، گهڻو ڪري اسرائيل۔حماس جنگ تي ان جي موقف کي منسوب ڪيو ويو.[4] ڪنزرويٽو پارٽي پنهنجي تاريخ ۾ سڀ کان وڏي شڪست جو تجربو ڪيو، 121 سيٽون گهٽجي ويون ۽ ووٽن جو حصو %23.7 تی ویو. اهو 244 سيٽون وڃائي چڪو آهي، جن ۾ ٻارهن ڪابينا جي وزيرن ۽ اڳوڻي وزيراعظم لز ٽرس شامل آھن.[5] اهو ويلز ۾ پنهنجي سڀني سيٽن کي وڃائي ڇڏيو.[6]
ننڍين پارٽين چونڊن ۾ سٺي ڪارڪردگي ڏيکاري، جزوي طور مخالف ڪنزرويٽو تاکتياتي ووٽنگ جي ڪري [7] ۽ گڏيل ليبر ۽ ڪنزرويٽو ووٽ جو حصو 57.5 سيڪڙو تاريخ ۾ سڀ کان گهٽ هو. لبرل ڊيموڪريٽس، ايڊ ڊيوي جي اڳواڻي ۾، مجموعي طور تي 72 سيٽون حاصل ڪري سڀ کان اهم حاصلات ڪيون. اهو پارٽي جو بهترين نتيجو هو[8] ۽ ان کي پارليامينٽ ۾ ٽيون نمبر وڏي پارٽي بنايو، اها حيثيت هن اڳ ۾ رکي هئي پر 2015ع جي عام چونڊن ۾ وڃائي ڇڏيو. ريفارم برطانيه ٽيون نمبر سڀ کان وڌيڪ ووٽ حاصل ڪيو ۽ پنج سيٽون کٽيون، ۽ گرين پارٽي آف انگلينڊ ۽ ويلز چار سيٽون کٽيون، ٻنهي پارٽين لاءِ تاريخ ۾ بهترين پارلياماني نتيجا. ويلز ۾، پلائیڈ خائمرو Plaid Cymru چار سيٽون کٽيون. اسڪاٽ لينڊ ۾، اسڪاٽش نيشنل پارٽي 48 سيٽن مان 9 تائين گهٽجي وئي، ۽ ٽيون نمبر وڏي پارٽي جي حيثيت وڃائي وئي.
ليبر راءِ شماري ۾ ڪنزرويٽو مٿان وڏي برتري سان اليڪشن ۾ داخل ٿيو ۽ پارٽي جي فتح جو امڪاني پيمانو مهم دوران بحث جو موضوع هو.[9] معيشت، صحت، تعليم، بنيادي ڍانچي جي ترقي، اميگريشن ۽ توانائي پڻ مهم جا موضوع هئا. اليڪشن ويسٽ منسٽر حلقن جي 2023ع جي دوري جي جائزي کان پوءِ لاڳو ٿيل نئين حلقن جي حدن کي استعمال ڪندي پهرين وڙهندي هئي، پهرين عام چونڊون جنهن ۾ فوٽوگرافي جي سڃاڻپ جي ضرورت هئي ته برطانيه ۾ ذاتي طور تي ووٽ ڏيڻ جي ضرورت هئي، ۽ پهريون ڀيرو پارليامينٽ جي تحلیل ۽ ڪالنگ ايڪٽ 2022ع تحت سڏيو ويو.[10]
پس منظر
[سنواريو]اليڪشن کان اڳ ڪنزرويٽو پارٽي جو سياسي پس منظر
[سنواريو]بورس جانسن جي ماتحت ڪنزرويٽو پارٽي سال 2019ع جي عام چونڊن ۾ وڏي اڪثريت حاصل ڪئي ۽ نئين حڪومت برڪسٽ جو معاهدو پاس ڪيو. ڪووڊ-19جي وبائي مرض ۾ سرڪاري ادارا پبلڪ هيلٿ پابنديون، بشمول سماجي رابطي تي پابنديون ڏٺو جيڪي جانسن ۽ هن جا ڪجهه عملو بعد ۾ ڀڄي ويا. نتيجي ۾ پيدا ٿيندڙ سياسي اسڪينڊل (Partygate)، ڪيترن ئي تڪرارن مان هڪ آهي، جيڪو جانسن جي پريميئر شپ کي خاص ڪري، هن جي ذاتي شهرت کي نقصان پهچايو. صورتحال جولاءِ 2022ع ۾ ڪرس پنچر اسڪينڊل سان، جانسن جي استعيفيٰ جي ڪري وڌي وئي. هن ايندڙ سال ايم پي جي حيثيت سان استعيفيٰ ڏني، هڪ تحقيق کانپوءِ اتفاق راءِ سان معلوم ٿيو ته هن پارليامينٽ سان ڪوڙ ڳالهايو هو. لز ٽرس نتيجي ۾ قيادت جي چونڊ کٽي ۽ سيپٽمبر ۾ جانسن کي ڪامياب ڪيو. ٽرس 23 سيپٽمبر تي مني بجٽ ۾ وڏي پئماني تي ٽيڪس ڪٽ ۽ قرض وٺڻ جو اعلان ڪيو، جنهن تي وڏي پئماني تي تنقيد ڪئي وئي ۽ ان کان پوءِ تيزيءَ سان مالي عدم استحڪام جو سبب بڻيو، گهڻو ڪري رد ڪيو ويو. هن آڪٽوبر ۾ استعيفيٰ ڏئي ڇڏي، هن کي برطانوي تاريخ ۾ سڀ کان مختصر وقت جي وزير اعظم بڻايو. رشي سوناڪ آڪٽوبر ۾ ٽرس جي جا وٺڻ لاءِ بنيادي قيادت جي چونڊ کٽي ورتي. هن جي پريميئر شپ دوران، سوناڪ کي معيشت کي بهتر بڻائڻ ۽ قومي سياست کي مستحڪم ڪرڻ جو اعتبار ڏنو ويو هن جي اڳوڻن جي پريميئر شپ جي پٺيان، جيتوڻيڪ هن جا ڪيترائي واعدا ۽ پاليسي اعلان آخرڪار اڻپورا ٿي ويا. هن قدامت پسندن لاءِ وڌيڪ غير مقبوليت کي نه روڪيو، جيڪي سوناڪ جي چونڊن جي وقت تائين، 12 سالن تائين حڪومت ۾ هئا. حڪومت ۾ تبديلي جي حق ۾ عوامي راءِ 2022ع، 2023ع ۽ 2024ع برطانيه جي مڪاني چونڊن ۾ ڪنزرويٽوز جي خراب ڪارڪردگيءَ جي عڪاسي ڪئي وئي.
اليڪشن کان اڳ ٻين پارٽين جو سياسي پس منظر
[سنواريو]اليڪشن جي تاريخ
[سنواريو]چونڊ نظام
[سنواريو]مهم
[سنواريو]بيٽنگ اسڪينڊل
[سنواريو]بحث مباحثا ۽ انٽرويو
[سنواريو]تصديق
[سنواريو]اميدوار
[سنواريو]راءِ شماري
[سنواريو]نتيجا
[سنواريو]تجزيو
[سنواريو]چونڊن جي بعد
[سنواريو]پڻ ڏسو
[سنواريو]خارجي لنڪس
[سنواريو] |
وڪيميڊيا العام ۾ برطانوي عام چونڊون، 2024ع سان لاڳاپيل ابلاغي مواد ڏسو. |
Great Britain manifestos
- Alba Party
- Conservative Party
- Green Party of England & Wales
- Labour Party
- Liberal Democrat
- Plaid Cymru English Welsh
- Reform UK
- Scottish Greens
- Scottish National Party
- Social Democratic Party
- Workers Party
Northern Ireland manifestos
- Alliance Party
- Democratic Unionist Party
- Sinn Féin
- Social Democratic and Labour Party
- Ulster Unionist Party
حوالا
[سنواريو]- ↑ "Government majority". Institute for Government. وقت 28 November 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 July 2024. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "General Election 2024". Sky News. وقت 5 July 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 July 2024. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ "UK general election results live: Labour set for landslide as results come in across country". BBC News. وقت 4 July 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 July 2024. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Stacey, Kiran (2024-07-05). "Senior Labour figures admit stance on Gaza cost party seats" (en-GB ۾). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/politics/article/2024/jul/05/labour-loses-three-seats-to-pro-palestinian-candidates.
- ↑ "Former Prime Minister Liz Truss loses seat in U.K. election". Axios. حاصل ڪيل 5 July 2024.
- ↑ "Rishi Sunak apologises after historic Tory defeat". BBC News. حاصل ڪيل 5 July 2024.
- ↑ "One in five voters say they are voting tactically at the 2024 general election". YouGov. حاصل ڪيل 5 July 2024.
- ↑ "Historic firsts from the 2024 general election in numbers and charts". Sky News. وقت 5 July 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 July 2024. Unknown parameter
|url-status=ignored (مدد) - ↑ Walker, Peter (20 February 2024). "Another Canada 93? Tory Sunak critics fear extinction-level election result". The Guardian. https://theguardian.com/politics/2024/feb/20/canada-93-tory-sunak-critics-extinction-level-election-result.
- ↑ "Boris Johnson pushes for power to call election at any time". BBC News. وقت 1 January 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 1 January 2022.
The government has set in motion its plan for prime ministers to regain the power to call general elections whenever they like.
Unknown parameter|url-status=ignored (مدد)
حوالي جي چڪ: "n" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="n"/> نہ مليو
حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو
- غيرمددي پيراميٽر سان حوالا تي مشتمل صفحا
- مضمون with short description
- Short description with empty Wikidata description
- 2024 United Kingdom general election
- Ed Davey
- General elections to the Parliament of the United Kingdom
- History of the Labour Party (UK)
- July 2024 events in the United Kingdom
- Keir Starmer
- Landslide victories in the United Kingdom
- Nigel Farage
- Premiership of Rishi Sunak
- سياست
- گڏيل بادشاھت
- حوالن ۾ چُڪَ وارا صفحا