تالن

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
تالن
Tallinn
Capital city
مٿي کان: سينٽ اولاف چرچ جي چوڌاري پراڻي ٽائون جو پينوراما، ٽالين؛ وچولي ٽائون هال ۽ شهر جي مرڪز جو آسمان؛ ايسٽونيا گانا فيسٽيول گرائونڊ؛ پراڻي شهر جي ساحلي دروازي رناواراو (Rannavärav)؛ سينٽ نڪولس چرچ؛ تالين جي وچين ديوارن جا دفاعي ٽاور؛ ڪومو (Kumu) آرٽ ميوزيم؛ ڪيڊریوئيرگ (Kadriorg) پارڪ ۾ ايسٽونيا جي صدر جي سرڪاري رهائش.
تالن Tallinn
جھنڊو
تالن Tallinn}}
قومي نشان
Logo of Tallinn
Brandmark
ترانو: Tallinn[1]
تالن Tallinn is located in Europe
تالن Tallinn
تالن
Tallinn
تالن Tallinn is located in Baltic Sea
تالن Tallinn
تالن
Tallinn
تالن Tallinn is located in Estonia
تالن Tallinn
تالن
Tallinn
Location within Europe##Location within Baltic Sea region##Location within Estonia
جاگرافي بيهڪ: 59°26′14″N 24°44′43″E / 59.43722°N 24.74528°E / 59.43722; 24.74528مڪانيت: 59°26′14″N 24°44′43″E / 59.43722°N 24.74528°E / 59.43722; 24.74528
Country  اسٽونيا
County Harju
First confirmed written record 1219
First possible appearance on map 1154
City rights 1248
حڪومت
 • Mayor Jevgeni Ossinovski
پکيڙ
 • Capital city 159.2 ڪ.م2 (61.5 ميل2)
بلندي 9 ميل (30 ft)
آبادي (2023)[3]
 • Capital city 453,864

تالن (Tallinn) يورپ جي ملڪ ايسٽونيا جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر آهي.[6] اتر ايسٽونيا ۾، بالٽڪ سمنڊ تي فنلينڊ جي نار جي ڪناري تي واقع آهي. تالن جي آبادي لڳ ڀڳ 4,61,000 آهي (2024 تائين) ۽ انتظامي طور تي هارجو ماڪنڊ (ڪائونٽي) ۾ واقع آهي. تالن ايسٽونيا جو مکيه سرڪاري، مالي، صنعتي ۽ ثقافتي مرڪز آهي. اهو ملڪ جي ٻئي نمبر وڏي شهر، تارتو سان 187 ڪلوميٽر (116 ميل) اتر اولهه، جڏهن ته هيلسنڪي، فنلينڊ کان صرف 80 ڪلوميٽر (50 ميل) ڏکڻ، سينٽ پيٽرسبرگ، روس کان 320 ڪلوميٽر (200 ميل) اولهه، ريگا، لاتويا کان 300 ڪلوميٽر (190 ميل) اتر ۽ اسٽاڪهوم، سويڊن کان 380 ڪلوميٽر (240 ميل) اوڀر ۾ واقع آهي. 13ھین صدي عيسويءَ کان وٺي 20ھین صديءَ جي پهرئين اڌ تائين، تالين دنيا جي اڪثر ملڪن ۾ ان جي ٻين تاريخي نالي، ريوال (Reval) سان مشهور هو.

تالين کي سال 1248ع ۾ لبيڪ (Lübeck) شهر جا حق مليا؛[7] تنهن هوندي به، علائقي ۾ انساني آبادي جو ابتدائي ثبوت تقريبا 5,000 سال اڳ جي تاريخن جو آهي.[8] وچين دور جي مقامي آبادي جيڪا هاڻي ٽالن ۽ اتر ايسٽونيا آهي، يورپ جي آخري ”ڪافر“ (Pagan) تهذيبن مان هڪ هئي، جيڪا 13هين صديءَ ۾ پوپ جي منظور ٿيل ليوونين صليبي جنگ جي پٺيان عيسائيت اختيار ڪرڻ لاءِ هئي. [9][10] ھن جڳھ تي پھريون ریڪارڊ ڪيل دعويٰ ڊنمارڪ طرفان سال 1219ع ۾ ڪنگ ويلڊمار دوم جي اڳواڻي ۾ ھڪڙي ڪامياب حملي کانپوءِ رکي وئي، ان کان پوءِ متبادل اسڪينڊينويائي ۽ ٽيوٽونڪ حڪمرانن جو دور ھو. سمنڊ جي طرف اسٽريٽجڪ مقام جي ڪري، ان جو وچين دور بندرگاهه هڪ اهم واپاري مرڪز بڻجي ويو، خاص طور تي 14ھین کان 16ھین صدي ۾، جڏهن تالن هنسيٽڪ ليگ جي اترين ميمبر شهر جي حيثيت ۾ اهميت ۾ وڌيو.[11] تالن جو پراڻو قصبو يورپ ۾ بهترين محفوظ ڪيل وچين دور جي شهرن مان هڪ آهي ۽ يونيسڪو جي عالمي ورثي واري سائيٽ جي طور تي درج ٿيل آهي.[12] تالن يورپ جي سڀني گاديءَ ۽ وڏن شهرن ۾ في ماڻهون شروع ٿيندڙ ڪمپنين جو سڀ کان وڌيڪ تعداد آهي [13] ۽ ڪيترن ئي بين الاقوامي اعليٰ ٽيڪنالاجي ڪمپنين جو جنم هنڌ آهي، جن ۾ اسڪائپ Skype ۽ وائس Wise شامل آهن.[14][15] هي شهر يورپي يونين جي آئي ٽي ايجنسي جو هيڊ ڪوارٽر[16] ۽ نيٽو سائبر ڊیفينس سينٽر آف ايڪسيلنس جو گهر آهي. سال 2007ع ۾، تالن کي دنيا جي ٽاپ 10 ڊجيٽل شهرن ۾ شامل ڪيو ويو،[17] ۽ سال 2022ع ۾، تالن کي مٿين 10 "مستقبل جي وچولي انداز جي يورپي شهرن" ۾ شامل ڪيو ويو.[18]

حوالا[سنواريو]

  1. "Tallinna tunnusmuusika". tallinn.ee (ٻولي ۾ Estonian). حاصل ڪيل 5 January 2024. 
  2. "Eurostat". eurostat.ec.europa.eu. 
  3. "Population by sex, age and place of residence after the 2017 administrative reform, 1 January". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 10 Feb 2024. 
  4. "GROSS DOMESTIC PRODUCT BY COUNTY". stat.ee. 
  5. "Tallinn's 2024 social sector budget focuses on strengthening social protection". https://www.tallinn.ee/en/news/tallinns-2024-social-sector-budget-focuses-strengthening-social-protection. 
  6. "Tal•linn". Dictionary.infoplease.com. حاصل ڪيل 20 May 2012. 
  7. "Tallinn on noorem, kui õpikus kirjas!". Delfi. 28 October 2003. http://epl.delfi.ee/news/melu/tallinn-on-noorem-kui-opikus-kirjas?id=50944436. 
  8. "Villu Kadakas: pringlikütid Vabaduse väljakul". 
  9. "Country Profile – LegaCarta". حاصل ڪيل 26 November 2019. 
  10. Spray, Aaron. "Why Estonia's Historic Capital City Of Tallinn Is Worth Visiting". Thetravel.com. حاصل ڪيل 5 March 2023. 
  11. Spray, Aaron. "Why Estonia's Historic Capital City Of Tallinn Is Worth Visiting". Thetravel.com. حاصل ڪيل 5 March 2023. 
  12. "Historic Centre (Old Town) of Tallinn". UNESCO World Heritage Centre. حاصل ڪيل 29 September 2013. 
  13. Rooney, Ben. "The Many Reasons Estonia Is a Tech Start-Up Nation". The Wall Street Journal. 
  14. Germany, SPIEGEL ONLINE, Hamburg (14 March 2015). "Start-ups in Tallinn: Estland, das Silicon Valley Europas? – SPIEGEL ONLINE – Netzwelt". http://www.spiegel.de/netzwelt/web/estland-ein-einblick-in-die-start-up-szene-von-tallinn-a-1022184.html. 
  15. Spray, Aaron. "Why Estonia's Historic Capital City Of Tallinn Is Worth Visiting". Thetravel.com. حاصل ڪيل 5 March 2023. 
  16. Ingrid Teesalu. "It's Official: Tallinn To Become EU's IT Headquarters". ERR. حاصل ڪيل 27 April 2012. 
  17. "Tech capitals of the world". The Age. حاصل ڪيل 20 May 2012. 
  18. Hankewitz, Sten. "Tallinn in the top ten of the "Europe's cities of the future" ranking". Estonian World. حاصل ڪيل 7 October 2022.