اسٽونيا
ريپبلڪ آف اسٽونيا Eesti Vabariik (ایسٽونیائي) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
ترانو:
| |||||
![مڪانيت اسٽونيا (dark green) – نقشو Europe (green & grey) – in the European Union (green) – [Legend]](/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A6%D9%84:EU-Estonia.svg) مڪانيت اسٽونيا (dark green) – نقشو Europe (green & grey) | |||||
| گادي جو هنڌ | تالن 59°25′N 24°45′E / 59.417°N 24.750°E | ||||
| سڀ کان وڏو شهر | تارتو | ||||
| دفتري ٻوليون | اسٽونين | ||||
| تسلیم ٿيل مقامي ٻوليون | اسٽونين، روسي، يوڪرائيني، بيلورشين، فنش | ||||
| نسلي گروھ (2017[1]) | |||||
| مقامي آبادي | ایسٽونيائي | ||||
| حڪومت | يونيٽريپارليامينٽري ريپبلڪ | ||||
• صدر |
ڪريسٽي ڪجوليڊ | ||||
• وزيراعظم |
جوري ريٽس | ||||
| مقننه | ریجیڪوگو | ||||
| آزادي | |||||
• خودمختياريءَ جو اعلان |
12 اپریل، 1917ع | ||||
• آزادي جو اعلان پوء ٽارٽو وارو معاھدو |
24 فيبروري، 1908ع 2 فيبروري، 1920ع | ||||
• سويت يونين ۽ جرمنيءَ جو قبضو |
1940ع سان1991ع | ||||
• آزاديءَ جي بحالي |
20 آگسٽ، 1991ع | ||||
• يورپي يونين ۾ شموليت |
1 مئی، 2004 | ||||
| پکيڙ | |||||
• جملي |
[اوزا تبديل: invalid number] (129ھون) | ||||
• پاڻي (%) |
4.45% | ||||
| آبادي | |||||
• 2018ع اندازو |
 13,18,705[3] (151ھون) | ||||
• 2011ع مردم شماري |
12,94,455[4] | ||||
• گھاٽائي |
28 /km2 (72.5 /sq mi) (188ھون) | ||||
| جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$44.177 billion[5] | ||||
• في سيڪڙو |
$33,842[5] (43ھون) | ||||
| جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2018ع لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$30.821 billion[5] | ||||
ایسٽونيا (Estonia;[11][12] 
i/ɛˈstoʊniə/) سرڪاري طور تي ايسٽونيا جي جمهوريه، يورپ ۾ بالٽڪ سمنڊ جي ڪناري تي هڪ ملڪ آهي.[13] هن جي اتر ۾ فنلينڊ جي نار کان فنلينڊ، اولهه ۾ سويڊن کان سمنڊ پار، ڏکڻ ۾ لاٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ ۽ روس جي سرحد آهي. ايسٽونيا جو علائقو، اصل زمين کان علاوا سريما ۽ ھائيوما جی وڏی ٻيٽ ۽ بالٽڪ سمنڊ جي اڀرندي ساحل تي 2,300 کان وڌيڪ ٻين ٻيٽن تي مشتمل آھي، جنھن جي ڪل ايراضي 45,335 چورس ڪلوميٽر (17,504 چورس ميل) آھي. گاديء وارو شهر، تالن ۽ تارتو ملڪ جا ٻه وڏا شهري علائقا آهن. ايسٽونيائي ٻولي ايسٽونيا جي مقامي ۽ سرڪاري ٻولي آهي؛ اها پنهنجي آبادي جي اڪثريت جي پهرين ٻولي آهي، دنيا جي ٻي سڀ کان وڌيڪ ڳالهائيندڙ فني ٻولي ۽ ٽيون سڀ کان وڌيڪ ڳالهائيندڙ يورالڪ ٻولي آهي.
.jpg) |
|
| ڪرسٽي ڪلجولئيڊ اسٽونيا جي صدر since 2016 |
جوري رئٽاس اسٽونيا جو وزيراعظم since 2016 |
ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نار (جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ (Lake Peipus) ۽ روس سان ملن ٿيون. بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي. ھن ملڪ جي پکيڙ 45,227 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2,839 چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي آھي باقي 42,388 چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي. اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنش Finnic نسل مان آھن. ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 ق.م. ۾ شروع ٿي. ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري، 1918ع ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو 1991 ۾ آزاد ٿيو. ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي جنھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالين آھي.
تفصيلي تعارف[سنواريو]
ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ فن لينڊ جي نار ( جنھن جي ٻئي پار فن لينڊ واقع آهي)، اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ ۾ ليٽويا ۽ اوڀر ۾ پائپس ڍنڍ (Lake Peipus) ۽ روس سان ملن ٿيون.[14] بالٽڪ سمنڊ جي ٻئي پار اولھ ۾ سويڊن واقع آهي. اسٽونيا جو ملڪ اصل زميني حصي ۽ بالٽڪ سمنڊ ۾ موجود 2,222 ٻيٽن تي مشتمل آهي.[15] ھن جي پکيڙ 45,227 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن ۾ 2,839 چورس ڪلوميٽر ايراضي تي پاڻي ۽ باقي 42,388 چورس ڪلوميٽر خشڪي آهي. اتان جا ماڻهو اڪثريت ۾ اسٽونيائي نسل جا آھن جيڪي اصل ۾ فنش Finn نسل مان آھن. ھن ملڪ ۾ انساني آبادي 9000 سال ق.م ۾ شروع ٿي. ھتان جا ماڻھو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت ۾ داخل ٿيا. ھتي اسٽونيائي قومي تشخص جي شروعات اڻويھين ۽ ويھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو. 24 فيبروري 1918ع ۾ ھي خودمختيار ملڪ بڻيو پر ٻي جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سويت يونين، پوء نازي جرمني ۽ وري سويت يونين جي قبضي ۾ آيو ۽ سال 1991ع ۾ آزاد ٿيو . ھي 15 ڪائونٽين يا ضلعن تي مشتمل يونيٽري پارليامينٽريي ريپبلڪ آھي.ھن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر تالن آھي.
ان جي آبادي اٽڪل 13 لک آھي. اسٽونيا ھڪ ترقي يافتہ ملڪ آھي.[16] اھو اقوام متحدہ جی انسانی ترقی جی اشاریئی م ودیک اچو آھي,[7] اسٽونيا جي شھرين کي يونيورسل ھيلٿ ڪيئر جي سھولت ميسر آهي.[17] ھتان مفت تعليم جی سھولت پڻ آهي.[18] سال 2005ع ۾ اسٽونيا پھريون ملڪ ھيو جنھن اليڪشن ۾ اليڪٽرانڪ سسٽم ذريعي انٽرنيٽ تي ووٽنگ جو استعمال ڪيو.
حوالا[سنواريو]
- ↑ "Rahvaarv rahvuse järgi, 1. jaanuar, aasta". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 6 June 2017.
- ↑ "Minifacts About Estonia 2017". حاصل ڪيل 19 July 2017.
- ↑ https://news.err.ee/654391/estonia-s-population-increases-for-third-year. حاصل ڪيل 1 January 2018. Missing or empty
|title=(مدد) (Estimate as of 1 January 2018) - ↑ "PHC 2011 RESULTS". Statistics Estonia. حاصل ڪيل 26 January 2016.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "Estonia". International Monetary Fund.
- ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. حاصل ڪيل 5 January 2014.
- ↑ 7.0 7.1 "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. حاصل ڪيل 14 December 2015.
- ↑ Constitution of the Republic of Estonia, 6th article
- ↑ Võrokesed ees, setod järel. postimees.ee (13 July 2012).
- ↑ Territorial changes of the Baltic states Soviet territorial changes against Estonia after World War II
- ↑ "Definition of Estonia". The Free Dictionary. حاصل ڪيل 29 October 2013.
- ↑ "Define Estonia". Dictionary.com. حاصل ڪيل 29 October 2013.
- ↑ "United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)". United Nations. حاصل ڪيل 31 March 2016.
- ↑ "Estonian Republic". Archived from the original on 21 July 2011. حاصل ڪيل 21 July 2011.. Official website of the Republic of Estonia (in Estonian)
- ↑ Matthew Holehouse Estonia discovers it's actually larger after finding 800 new islands The Telegraph, 28 August 2015
- ↑ "Estonian Economic Miracle: A Model For Developing Countries". Global Politician. وقت 28 June 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 5 June 2011.
- ↑ Comparing Performance of Universal Health Care Countries, 2016 Fraser Institute
- ↑ Estonia OECD 2016