ابوجا

ڳنڍڻن کي سنواريو
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
ابوجا
Abuja
وفاقی گاديء وارو شھر ء مقامی گورنمنٹ جو علایقو
مٿي کان، کاٻي کان ساڄي: مٽياما ۾ گهٽي جو ڏيک، ابوجا جي قومي مسجد، زوما راڪ، ملينيم پارڪ ۾ فوارو، سينٽرل بئنڪ هيڊڪوارٽر ۽ سنٽرل بزنس ڊسٽرڪٽ ۾ رات ۾ آسمان جو ڏيک.
مٿي کان، کاٻي کان ساڄي: مٽياما ۾ گهٽي جو ڏيک، ابوجا جي قومي مسجد، زوما راڪ، ملينيم پارڪ ۾ فوارو، سينٽرل بئنڪ هيڊڪوارٽر ۽ سنٽرل بزنس ڊسٽرڪٽ ۾ رات ۾ آسمان جو ڏيک.
Flag of Federal Capital Territory
جھنڊو		Seal of Federal Capital Territory
مھر
عرفيت: ABJ
جاگرافي بيهڪ: 9°4′N 7°29′E / 9.067°N 7.483°E / 9.067; 7.483مڪانيت: 9°4′N 7°29′E / 9.067°N 7.483°E / 9.067; 7.483
ملڪ نائيجيريا
ریاست وفاقي گاديء وارو علائقو
Settled 1828
Incorporated 1 October 1984
Declared capital 12 December 1991
حڪومت
 • قسم City management
 • مجلس Abuja Metropolitan Management Council
 • Minister of the Federal Capital Territory Nyesom Wike
پکيڙ[1]
 • وفاقی گاديء وارو شھر ء مقامی گورنمنٹ جو علایقو 1,476 ڪ.م2 (570 ميل2)
 • شھري 927 ڪ.م2 (358 ميل2)
بلندي 360 ميل (1,180 ft)
آبادي (2022 estimate)[1]
 • وفاقی گاديء وارو شھر ء مقامی گورنمنٹ جو علایقو 1,693,400

ابوجا (انگريزي: Abuja)[4] نائيجيريا جو گاديءَ جو هنڌ ۽ اٺون وڏو آبادي وارو شهر آهي. [5] ملڪ جي وچ ۾ فيڊرل ڪيپيٽل ٽيريٽري (FCT) ۾ واقع، هي هڪ منصوبابندي ڪيل شهر آهي، جيڪو بنيادي طور تي 1980 جي ڏهاڪي ۾ انٽرنيشنل پلاننگ ايسوسيئيٽس (IPA)،[6][7] ٽن آمريڪي پلاننگ ۽ آرڪيٽيڪچر فرمن جو هڪ ڪنسورشيم; [8] والس، رابرٽس، ميڪ هارگ ۽ ٽوڊ (WRMT; آرڪيٽيڪٽس جو هڪ گروپ) جي اڳواڻي ۾، ​​آرڪي سسٽم انٽرنيشنل (هورڊ هيوز ڪارپوريشن جو هڪ ماتحت)، ۽ پلاننگ ريسرچ ڪارپوريشن جي ماسٽر پلان جي بنياد تي ٺاهيو ويو. ابوجا جو مرڪزي ڪاروباري ضلعو جاپاني معمار ڪينزو ٽينج پاران ٺهيل هو.[9][10][11] اهو 12 ڊسمبر 1991 تي ملڪ جي سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو شهر لاگوس جي جاء تي گاديءَ جو هنڌ بڻايو.[12][13]

ابوجا جي جاگرافيائي وضاحت اسو راڪ (Aso Rock) طرفان ڪئي وئي آهي، هڪ 400 ميٽر (1,300 فوٽ) مونولٿ پاڻي جي خراب ٿيڻ کان بچيل آهي. صدارتي ڪمپليڪس، قومي اسيمبلي،[14] سپريم ڪورٽ ۽ شهر جو گهڻو حصو پٿر جي ڏکڻ تائين پکڙيل آهي. زوما راڪ (Zuma Rock)، هڪ 792 ميٽر (2،598 فوٽ) مونولٿ، شهر جي اتر ۾ ڪدونا ڏانهن ايڪسپريس وي تي واقع آهي. [15]

2006 جي مردم شماري ۾، ابوجا جي شهر جي آبادي 7,76,298 ماڻهن ۽ 179,674 گهرن جي هئي،[16] ان کي نائيجيريا جي ڏهن سڀ کان وڌيڪ آبادي وارن شهرن مان هڪ ٺاهيو (2006 جي مطابق اٺين نمبر تي). گڏيل قومن جي مطابق، ابوجا 2000 ۽ 2010 جي وچ ۾ 139.7 سيڪڙو وڌي، ان کي دنيا ۾ تيز ترين وڌندڙ شهر بڻايو. 2015 تائين، شهر گهٽ ۾ گهٽ 35 سيڪڙو جي سالياني واڌ جو تجربو ڪري رهيو آهي، آفريڪا براعظم تي تيز ترين وڌندڙ شهر ۽ دنيا ۾ تيز ترين وڌندڙ شهر جي حيثيت سان پنهنجي پوزيشن برقرار رکي.[17][18] 2016 تائين، ابوجا جي ميٽروپوليٽن علائقي جو اندازو ڇهه ملين ماڻهن تي آهي، ان کي صرف لاگوس جي پويان نائيجيريا ۾ سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ميٽرو علائقو آهي.[2][19][20]

اهم مذهبي ماڳن ۾ نائجيرين نيشنل مسجد ۽ نائجيرين نيشنل ڪرسچن سينٽر شامل آهن. شهر نمدي ازيڪيوي ( Nnamdi Azikiwe) انٽرنيشنل ايئرپورٽ طرفان خدمت ڪئي وئي آهي.[21][22][23] ابوجا آفريڪا ۾ ڪجھ مقصد سان تعمير ٿيل گاديءَ واري شھرن مان ھڪڙو آھي ۽ گڏوگڏ ھڪڙو مالدار آھي.[10]

ابوجا نائيجيريا جي انتظامي ۽ سياسي راڄڌاني آهي. اهو علائقائي معاملن ۾ نائيجيريا جي جيو-سياسي اثر جي ڪري آفريقي براعظم تي پڻ هڪ اهم سرمايو آهي.[24] ابوجا هڪ ڪانفرنس سينٽر پڻ آهي ۽ هر سال مختلف گڏجاڻين جي ميزباني ڪندو آهي، جهڙوڪ 2003 دولت مشترڪه جي سربراهن جي حڪومت جي گڏجاڻي ۽ 2014 ورلڊ اڪنامڪ فورم (آفريڪا) گڏجاڻين جي ميزباني آهي.[25] ابوجا 2016 ۾ يونيسڪو گلوبل نيٽورڪ آف لرننگ سٽيز ۾ شامل ٿيو.

حوالا[سنواريو]

  1. ↑ 1.0 1.1 "Federal Capital Territory (Nigeria)". City Population. حاصل ڪيل 29 October 2022. 
  2. ↑ 2.0 2.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Jaiyeola
  3. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Demographia
  4. ↑ "Define Abuja". Dictionary.com. Random House, Inc. حاصل ڪيل 14 April 2015. 
  5. ↑ "Abuja | Geography, Development, & Population". Britannica. حاصل ڪيل 2022-03-12. 
  6. ↑ Ogbuenyi, Nosike. "Abuja at 46: The Dreams, Strides, Challenges". Premium Times Nigeria. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  7. ↑ "The Nigeria Capital City". AMLSN National Conference. وقت 26 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-11-07.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  8. ↑ Balogun, Ola (2001) (English ۾). The Federal capital territory of Nigeria: A Geography of its development. Ibadab: University of Ibadan Press. 
  9. ↑ "Central area of New Federal Capital City of Nigeria". Tange Associates. حاصل ڪيل 2022-02-19. 
  10. ↑ 10.0 10.1 "Life of poverty in Abuja's wealth". news.bbc.co.uk (BBC News, Tuesday, 13 February 2007). 13 February 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6355269.stm. 
  11. ↑ titel. "Build a house in Japan | Connect with Japanese Architects | titel". titel (タイテル). حاصل ڪيل 2022-03-12. 
  12. ↑ Roman Adrian Cybriwsky, Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture, ABC-CLIO, USA, 2013, p. 2
  13. ↑ Alkasum, Abba (2012). ABUJA: The making of a capital city, 1976–2006. 
  14. ↑ "National Assembly | Federal Republic of Nigeria". www.nassnig.org. حاصل ڪيل 2020-05-30. 
  15. ↑ "Zuma Rock". Visit Nigeria Now. وقت 27 June 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-01-04.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. ↑ Ogwueleka, Toochukwu Chibueze (2013-08-01). "Survey of household waste composition and quantities in Abuja, Nigeria" (en ۾). Resources, Conservation and Recycling 77: 52–60. doi:10.1016/j.resconrec.2013.05.011. ISSN 0921-3449. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921344913001304. 
  17. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named abujafacts5
  18. ↑ Aguochi, O.J.J (2004). Abuja: Birth of the colossus. Stirling Horden publishers. 
  19. ↑ "Abuja Nigeria". ftan.org.ng. وقت 8 August 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2020-05-30.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  20. ↑ Adam, Voiland. "Building Abuja". 
  21. ↑ "Cheap Flights To Nnamdi Azikiwe International Airport – Travelstart.com.ng". www.travelstart.com.ng. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  22. ↑ "Abuja airport clocks 40, to begin parking service". Punch Newspapers. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  23. ↑ "Making Nigerian Airports W'Africa Regional Hub". www.thisdaylive.com. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  24. ↑ "The Nigeria Capital City". AMLSN National Conference. وقت 26 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-11-07.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  25. ↑ "Aso Rock Declaration on Development and Democracy: Partnership for Peace and Prosperity". The Commonwealth. وقت 26 January 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2020-05-30.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ابوجا&oldid=266565" تان ورتل