ڪڻڪ: جي ورجائن ۾ تفاوت
Intisar Ali (بحث | ڀاڱيداريون) سنوار جو تَتُ ڪونهي ٽيگَ: موبائل سنوار موبائل ويب سنوار |
Arslanali (بحث | ڀاڱيداريون) م صفائي using AWB |
||
| سِٽَ 1: | سِٽَ 1: | ||
[[File: Wheat close-up.JPG|220px|]] |
[[File: Wheat close-up.JPG|220px|]] |
||
{{Automatic Taxobox |
{{Automatic Taxobox |
||
| سِٽَ 11: | سِٽَ 10: | ||
}} |
}} |
||
| ⚫ | '''ڪڻڪ''' سڄي دنيا ۾ پوکيو ويندڙ فصل آهي۔ یهي [[گاه]] جي خاندان سان تعلق رکي ٿي۔ هڪ اندازي جي موجب [[2007|2007ء]] ۾ سڄي دنيا ۾ ڪڻڪ جي پيداوار 607 ملين [[ٽن]] هئي. هي [[مڪئي]] ۽ [[چانور|چانورن]] کان بعد دنيا جو ٽيون وڏيو فصل آهي۔ ڪڻڪ جي فصل جو [[ٻج]] [[خوراڪ]] جي لاء استعمال ٿيندو آهي ۽ ان کي پيهي [[اٽو]] تيار ڪيو ويندو آهي، جنهن مان [[ماني]]، [[ڊبل روٽي]]، [[ڪش]]، [[پاسته]]، [[بسڪٽ]]،[[ڪيڪ]]، [[نوڊل]] وغيره تيار ٿيندا آهن ڪڻڪ جو ٻج جي [[خمير]] مان [[نشاستو]]،[[بيئر،]] [[شراب]] ۽ [[ٻارڻ]] به تيار ڪيو ويندو آهي. ڪڻڪ جي ٻوٽن جو استعمال پالتو جانورن جي [[چارو|چاري]] طور به استعمال ڪيو ويندو آهي. |
||
| ⚫ | ڪڻڪ سڄي دنيا ۾ پوکيو ويندڙ فصل آهي۔ یهي [[گاه]] جي خاندان سان تعلق رکي ٿي۔ هڪ اندازي جي موجب [[2007|2007ء]] ۾ سڄي دنيا ۾ ڪڻڪ جي پيداوار 607 ملين [[ٽن]] هئي. هي [[مڪئي]] ۽ [[چانور|چانورن]] کان بعد دنيا جو ٽيون وڏيو فصل آهي۔ ڪڻڪ جي فصل جو [[ٻج]] [[خوراڪ]] جي لاء استعمال ٿيندو آهي ۽ ان کي پيهي [[اٽو]] تيار ڪيو ويندو آهي، جنهن مان [[ماني]]، [[ڊبل روٽي]]، [[ڪش]]، [[پاسته]]، [[بسڪٽ]]،[[ڪيڪ]]، [[نوڊل]] وغيره تيار ٿيندا آهن ڪڻڪ جو ٻج جي [[خمير]] مان [[نشاستو]]،[[بيئر،]] [[شراب]] ۽ [[ٻارڻ]] به تيار ڪيو ويندو آهي. ڪڻڪ جي ٻوٽن جو استعمال پالتو جانورن جي [[چارو|چاري]] طور به استعمال ڪيو ويندو آهي. |
||
[[عڪس:WheatPennsylvania1943.jpg|thumb|300x300px|ٿريشر لاء تيار خسڪ ڪڻڪ.]] |
[[عڪس:WheatPennsylvania1943.jpg|thumb|300x300px|ٿريشر لاء تيار خسڪ ڪڻڪ.]] |
||
| ⚫ | |||
==تاريخ== |
==تاريخ== |
||
ڪڻڪ جي پوک تاريخ جي زماني کان گهڻو آڳاٽي آهي<ref>Origin of Cultivated Plants. Page 345</ref>قديم سنڌي ٻوليءَ۾ ڪڻڪ ’ڪيڪيه‘ چوندا هئا. ڪافي ثبوت مليا آھن ته دنيا ۾ پهريائين پهريائين ڪڻڪ سنڌ ۾ پيدا ٿي.مستر ’انگرڪي‘ ڪڻڪ جا داڻا، داشور جي پرئمڊ ۾، هڪ سير ۾ ڏٺا. ۽ ان جي تاريخ 3359 قبل مسيح قائم ڪئي. چيني ماڻهو، ڪڻڪ کي بهشتي سوغات سڏيندا آهن ۽ اها ڪڻڪ هو پاڻ وٽ (2700 سو سال) قبل مسيح کان پوکيندا هئا. جيئن اسين شتانا (Shatana ) پوکيندا آهيون تيئن هو جڏهن پجانا (Pajana) پوکيندا آهن تڏهن ان ۾ ڪڻڪ به وجهندا آهن. اهو رواج هنن ۾ ’شين ننگ‘ يا ’چن نانگ‘ شهنشاهه کان شروع ٿيو. ٻيا چار انءَ آهن. چانور، سور گم، سيتارنا (ايکئليڪا) ۽ سوءَ. باقي اها تصديق نه ٿي سگهي آهي ته ملڪ تي نالو پوک تان پيو يا پوک تي ملڪ تان پيو. پر مان به وسهان ٿو ته ملڪ تي ئي نالو پوک تان پيو هوندو، ڇو ته اڄ تائين به جنهن ديش جو ’ڪيڪيه‘ نالو هو تنهن ۾ ڪڻڪ ساري ملڪ ۾ سڀني کان سٺي ۽ گهڻي انداز ۾ پيدا ٿي ٿئي.<ref>منو تولارام گدواڻي--سنڌيت؛ رسالو:مهراڻ؛ ڇپيندڙ:سنڌي ادبي بورڊ؛ 1962ع</ref> |
ڪڻڪ جي پوک تاريخ جي زماني کان گهڻو آڳاٽي آهي<ref>Origin of Cultivated Plants. Page 345</ref> قديم سنڌي ٻوليءَ۾ ڪڻڪ ’ڪيڪيه‘ چوندا هئا. ڪافي ثبوت مليا آھن ته دنيا ۾ پهريائين پهريائين ڪڻڪ سنڌ ۾ پيدا ٿي.مستر ’انگرڪي‘ ڪڻڪ جا داڻا، داشور جي پرئمڊ ۾، هڪ سير ۾ ڏٺا. ۽ ان جي تاريخ 3359 قبل مسيح قائم ڪئي. چيني ماڻهو، ڪڻڪ کي بهشتي سوغات سڏيندا آهن ۽ اها ڪڻڪ هو پاڻ وٽ (2700 سو سال) قبل مسيح کان پوکيندا هئا. جيئن اسين شتانا (Shatana ) پوکيندا آهيون تيئن هو جڏهن پجانا (Pajana) پوکيندا آهن تڏهن ان ۾ ڪڻڪ به وجهندا آهن. اهو رواج هنن ۾ ’شين ننگ‘ يا ’چن نانگ‘ شهنشاهه کان شروع ٿيو. ٻيا چار انءَ آهن. چانور، سور گم، سيتارنا (ايکئليڪا) ۽ سوءَ. باقي اها تصديق نه ٿي سگهي آهي ته ملڪ تي نالو پوک تان پيو يا پوک تي ملڪ تان پيو. پر مان به وسهان ٿو ته ملڪ تي ئي نالو پوک تان پيو هوندو، ڇو ته اڄ تائين به جنهن ديش جو ’ڪيڪيه‘ نالو هو تنهن ۾ ڪڻڪ ساري ملڪ ۾ سڀني کان سٺي ۽ گهڻي انداز ۾ پيدا ٿي ٿئي.<ref>منو تولارام گدواڻي--سنڌيت؛ رسالو:مهراڻ؛ ڇپيندڙ:سنڌي ادبي بورڊ؛ 1962ع</ref> |
||
== حوالا == |
== حوالا == |
||
{{حوالا}} |
{{حوالا}} |
||
| ⚫ | |||
ورجاءُ بمطابق 19:16, 7 نومبر 2018ع
| ڪڻڪ | |
|---|---|
|
| |
سائنسي درجا بندي 
| |
| Unrecognized taxon (fix): | Triticeae |
| Genus: | Triticum L. |
| Species | |
|
References: | |
ڪڻڪ سڄي دنيا ۾ پوکيو ويندڙ فصل آهي۔ یهي گاه جي خاندان سان تعلق رکي ٿي۔ هڪ اندازي جي موجب 2007ء ۾ سڄي دنيا ۾ ڪڻڪ جي پيداوار 607 ملين ٽن هئي. هي مڪئي ۽ چانورن کان بعد دنيا جو ٽيون وڏيو فصل آهي۔ ڪڻڪ جي فصل جو ٻج خوراڪ جي لاء استعمال ٿيندو آهي ۽ ان کي پيهي اٽو تيار ڪيو ويندو آهي، جنهن مان ماني، ڊبل روٽي، ڪش، پاسته، بسڪٽ،ڪيڪ، نوڊل وغيره تيار ٿيندا آهن ڪڻڪ جو ٻج جي خمير مان نشاستو،بيئر، شراب ۽ ٻارڻ به تيار ڪيو ويندو آهي. ڪڻڪ جي ٻوٽن جو استعمال پالتو جانورن جي چاري طور به استعمال ڪيو ويندو آهي.
تاريخ
ڪڻڪ جي پوک تاريخ جي زماني کان گهڻو آڳاٽي آهي[1] قديم سنڌي ٻوليءَ۾ ڪڻڪ ’ڪيڪيه‘ چوندا هئا. ڪافي ثبوت مليا آھن ته دنيا ۾ پهريائين پهريائين ڪڻڪ سنڌ ۾ پيدا ٿي.مستر ’انگرڪي‘ ڪڻڪ جا داڻا، داشور جي پرئمڊ ۾، هڪ سير ۾ ڏٺا. ۽ ان جي تاريخ 3359 قبل مسيح قائم ڪئي. چيني ماڻهو، ڪڻڪ کي بهشتي سوغات سڏيندا آهن ۽ اها ڪڻڪ هو پاڻ وٽ (2700 سو سال) قبل مسيح کان پوکيندا هئا. جيئن اسين شتانا (Shatana ) پوکيندا آهيون تيئن هو جڏهن پجانا (Pajana) پوکيندا آهن تڏهن ان ۾ ڪڻڪ به وجهندا آهن. اهو رواج هنن ۾ ’شين ننگ‘ يا ’چن نانگ‘ شهنشاهه کان شروع ٿيو. ٻيا چار انءَ آهن. چانور، سور گم، سيتارنا (ايکئليڪا) ۽ سوءَ. باقي اها تصديق نه ٿي سگهي آهي ته ملڪ تي نالو پوک تان پيو يا پوک تي ملڪ تان پيو. پر مان به وسهان ٿو ته ملڪ تي ئي نالو پوک تان پيو هوندو، ڇو ته اڄ تائين به جنهن ديش جو ’ڪيڪيه‘ نالو هو تنهن ۾ ڪڻڪ ساري ملڪ ۾ سڀني کان سٺي ۽ گهڻي انداز ۾ پيدا ٿي ٿئي.[2]