مواد ڏانھن هلو

ھيضو يا ڪوليرا

ڳنڍڻن کي سنواريو
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the bacterial disease تي آهي. the dish جي لاءِ Cholera (food) ڏسو.
ھیضو
Cholera
Synonyms Asiatic cholera, epidemic cholera[1]
A person with severe dehydration due to cholera, causing sunken eyes and wrinkled hands and skin.
مھارت Infectious disease
آثار Large amounts of watery diarrhea, vomiting, muscle cramps[2][3]
خرابي Dehydration, electrolyte imbalance[2]
معمول واري اٿل 2 hours to 5 days after exposure[3]
مدو A few days[2]
ڪارڻ Vibrio cholerae spread by fecal-oral route[2][4]
خطري جي گنجائش Poor sanitation, not enough clean drinking water, poverty[2]
تشخيصي طريقو Stool test[2]
پرھيز Improved sanitation, clean water, hand washing, cholera vaccines[2][5]
علاج Oral rehydration therapy, zinc supplementation, intravenous fluids, antibiotics[2][6]
قياس آرائي ان ح Less than 1% mortality rate with proper treatment, untreated mortality rate 50–60%
ورجاء 3–5 million people a year[2]
موت 28,800 (2015)[7]

ھيضو يا ڪوليرا (Cholera) هڪ انفيڪشن آهي جيڪا ننڍي آنت جي بيڪٽيريا، وبریو ڪوليراء (Vibrio cholerae) جي ڪجهه دبائو جي ذريعي ٿئي ٿو.[8] علامتون ڪنهن به حد تائين، نرم، شديد تائين ٿي سگهن ٿيون.[9] ڪلاسيڪي علامت وڏي مقدار ۾ پاڻيءَ واري دستن جو آهي جيڪو ڪجهه ڏينهن تائين رهي ٿو.[10] الٽي ۽ عضلات جي درد پڻ ٿي سگھي ٿي.[11] دستن ايترو ته شديد ٿي سگهي ٿو جو اهو ڪلاڪن اندر سخت ڊيهائيڊريشن ۽ اليڪٽرولائيٽ عدم توازن ڏانهن وٺي وڃي ٿو.[12] ان جو نتيجو سڙيل اکيون، ٿڌي چمڙي، چمڙي جي لوچ گھٽجي وڃي ۽ ھٿن ۽ پيرن جي جھرڻ ٿي سگھي ٿو.[13] ڊيهائيڊريشن سبب چمڙي نيري ٿي سگهي ٿي. [14] علامتون ظاهر ٿيڻ کان ٻن ڪلاڪن کان پنجن ڏينهن بعد شروع ٿينديون آهن.[15]

هيضو وبریو ڪوليراء جي ڪيترن ئي قسمن جي ڪري ٿئي ٿي، جنهن ۾ ڪي قسم ٻين جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ سخت بيماري پيدا ڪن ٿا.[16] اهو گهڻو ڪري غير محفوظ پاڻي ۽ غير محفوظ خوراڪ جي ڪري پکڙجي ٿو جيڪو بيڪٽيريا تي مشتمل انساني فضلن سان آلوده ٿيو آهي. [17] اڻڄاتل شيلفش هڪ عام ذريعو آهي. صرف انسان ھن بيڪٽيريا جو مشهور ميزبان آهن.[18] بيماريءَ لاءِ خطري جی عنصر ۾ ناقص صفائي، پيئڻ جو ناصاف پاڻي ۽ غربت شامل آھن.[19] ڪولیرا جي تشخيص اسٽول ٽيسٽ يا تيز ڊيپ اسٽڪ ٽيسٽ ذريعي ٿي سگهي ٿي، [20] جيتوڻيڪ ڊيپ اسٽڪ ٽيسٽ گهٽ درست آهي.[21]

ڪولیرا جي روڪٿام جی طريقن م بهتر صفائي ۽ صاف پاڻي تائين رسائي شامل آهن.[22] ڪولیرا جون ويڪسين جيڪي وات ذريعي ڏنيون وڃن ٿيون، اهي اٽڪل ڇهن مهينن تائين مناسب تحفظ فراهم ڪن ٿيون ۽ ای. ڪولی (E. coli) جي ڪري ٿيندڙ دستن جي هڪ ٻي قسم جي خلاف بچاءَ جو اضافي فائدو ڏئي ٿي.[23] 2017ع ۾ يو ايس فوڊ اينڊ ڊرگ ايڊمنسٽريشن (ايف ڊي اي) 18 کان 64 سالن جي ان بالغن لاءِ ويڪسچورا نالي هڪ واحد زنده، زباني دوز (Dose) ڪولیرا جي ويڪسين منظور ڪئي، جيڪي فعال ڪالیرا ٽرانسميشن واري علائقي ڏانهن سفر ڪري رهيا آهن. [24] اهو نوجوان ٻارن کي محدود تحفظ فراهم ڪري ٿو. جيڪي ماڻهو ڪالرا جي هڪ قسط کان بچي ويندا آهن انهن ۾ گهٽ ۾ گهٽ ٽن سالن تائين ڊگهي مدافعت هوندي آهي (جنهن جي آزمائش ڪئي وئي).[25]

متاثر ٿيل ماڻهن لاءِ بنيادي علاج، ٿوري مٺي ۽ لوڻ واري حل کي استعمال ڪندي رطوبت ۽ اليڪٽرولائٽس جي متبادل طور اورل ريهائيڊريشن سالٽس (ORS) آهي. چانورن جي بنياد تي حل کي ترجيح ڏني وئي آهي. ٻارن ۾ نتيجن کي بهتر ڪرڻ لاء زنڪ سپليمينٽيشن پڻ مليا آهن. سخت حالتن ۾، اندروني سيال، جهڙوڪ رينجر جي ليڪٽيٽ، گهربل ٿي سگهي ٿي، ۽ اينٽي بايوٽيڪٽس فائدي وارا ٿي سگهن ٿيون. اينٽي بايوٽڪ جو انتخاب اينٽي بايوٽڪ جي حساسيت جي جاچ جي مدد سان ڪيو ويندو آهي. ڪالرا سڄي دنيا ۾ اندازاً 30 کان 50 لک ماڻهن کي متاثر ڪري ٿو ۽ هر سال 28,800 کان 1,30,000 موت جو سبب بڻجي ٿو. اڄ تائين، ترقي پذير دنيا ۾ کولرا جي وبائي مرضن جا ست واقعا واقع ٿيا آهن، جن ۾ سڀ کان تازي شروعات 1961 ۾ ٿي، ۽ اڄ تائين جاري آهي. اها بيماري وڏي آمدني وارن ملڪن ۾ ناياب آهي، ۽ ٻارن کي تمام گهڻو متاثر ڪري ٿي. کولرا ٻنهي جي وباء جي صورت ۾ ٿئي ٿو ۽ خاص علائقن ۾ دائمي طور تي. جن علائقن ۾ بيماريءَ جي جاري خطري ۾ آفريڪا ۽ ڏکڻ اوڀر ايشيا شامل آهن.

The primary treatment for affected individuals is oral rehydration salts (ORS), the replacement of fluids and electrolytes by using slightly sweet and salty solutions.[2] Rice-based solutions are preferred.[2] In children, zinc supplementation has also been found to improve outcomes.[6] In severe cases, intravenous fluids, such as Ringer's lactate, may be required, and antibiotics may be beneficial.[2] The choice of antibiotic is aided by antibiotic sensitivity testing.[3]

Cholera continues to affect an estimated 3–5 million people worldwide and causes 28,800–130,000 deaths a year.[2][7] To date, seven cholera pandemics have occurred in the developing world, with the most recent beginning in 1961, and continuing today.[26] The illness is rare in high-income countries, and affects children most severely.[2][27] Cholera occurs as both outbreaks and chronically in certain areas.[2] Areas with an ongoing risk of disease include Africa and Southeast Asia.[2] The risk of death among those affected is usually less than 5%, given improved treatment, but may be as high as 50% without such access to treatment.[2] Descriptions of cholera are found as early as the 5th century BC in Sanskrit.[5] In Europe, cholera was a term initially used to describe any kind of gastroenteritis, and was not used for this disease until the early 19th century.[28] The study of cholera in England by John Snow between 1849 and 1854 led to significant advances in the field of epidemiology because of his insights about transmission via contaminated water, and a map of the same was the first recorded incidence of epidemiological tracking.[5][29]

Video summary of this article with VideoWiki (script)

حوالا

[سنواريو]
  1. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named textbook
  2. ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 "Cholera – Vibrio cholerae infection Information for Public Health & Medical Professionals". Centers for Disease Control and Prevention. وقت 20 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Fink2016
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 "Cholera". Lancet 379 (9835): 2466–2476. June 2012. doi:10.1016/s0140-6736(12)60436-x. PMID 22748592. 
  6. ↑ 6.0 6.1 "Cholera – Vibrio cholerae infection Treatment". Centers for Disease Control and Prevention. وقت 11 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  7. ↑ 7.0 7.1 Wang, Haidong; Naghavi, Mohsen; Allen, Christine; Barber, Ryan M.; Bhutta, Zulfiqar A.; Carter, Austin; Casey, Daniel C.; Charlson, Fiona J. et al. (October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMID 27733281. 
  8. ↑ Finkelstein, Richard A. (1996). "Cholera, Vibrio cholerae O1 and O139, and Other Pathogenic Vibrios". in Baron, Samuel. Medical Microbiology (4th ed.). University of Texas Medical Branch at Galveston. سانچو:NCBIBook2. ISBN 978-0-9631172-1-2. 
  9. ↑ "Cholera – Vibrio cholerae infection Information for Public Health & Medical Professionals". Centers for Disease Control and Prevention. وقت 20 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  10. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  11. ↑ "Cholera – Vibrio cholerae infection Information for Public Health & Medical Professionals". Centers for Disease Control and Prevention. وقت 20 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  13. ↑ "Cholera". Lancet 379 (9835): 2466–2476. June 2012. doi:10.1016/s0140-6736(12)60436-x. PMID 22748592. 
  14. ↑ Bailey, Diane (2011). Cholera (1st ed.). New York: Rosen Pub.. p. 7. ISBN 978-1-4358-9437-2. https://books.google.com/books?id=7rvLPx33GPgC&pg=PA7. 
  15. ↑ "Cholera – Vibrio cholerae infection Information for Public Health & Medical Professionals". Centers for Disease Control and Prevention. وقت 20 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  17. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  18. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  19. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  20. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  21. ↑ "Diagnosis and Detection". Centers for Disease Control and Prevention. وقت 15 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  22. ↑ "Cholera". Lancet 379 (9835): 2466–2476. June 2012. doi:10.1016/s0140-6736(12)60436-x. PMID 22748592. 
  23. ↑ "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  24. ↑ "Cholera Fact Sheet". www.health.ny.gov. حاصل ڪيل 2020-05-26. 
  25. ↑ Harris, Jason B (November 15, 2018). "Cholera: Immunity and Prospects in Vaccine Development". J Infect Dis 218 (Suppl 3): S141–S146. doi:10.1093/infdis/jiy414. PMID 30184117. 
  26. ↑ "Cholera's seven pandemics". CBC. 9 May 2008. http://www.cbc.ca/news/technology/cholera-s-seven-pandemics-1.758504. 
  27. ↑ "Cholera – Vibrio cholerae infection". Centers for Disease Control and Prevention. وقت 17 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  28. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named rosenberg
  29. ↑ Timmreck, Thomas C. (2002). An introduction to epidemiology (3. ed.). Sudbury, MA: Jones and Bartlett Publishers. p. 77. ISBN 978-0-7637-0060-7. https://books.google.com/books?id=yyrbKemADL4C&pg=PA77. 
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ھيضو_يا_ڪوليرا&oldid=294522" تان ورتل