مواد ڏانھن هلو

گواتيمالا

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
(گوئٽي مالا کان چوريل)
جمهوريه گواتيمالا

گواتيمالا
Flag of
{{{coat_alt}}}
جھنڊو نِسبتي نشان
شُعار: '"آزاد ۽ شاداب ٿي اڀرو"
March:
La Granadera
(انگريزي ٻولي: " گريناڊيرا جو گيت")
region_color=خاڪي رنگ سان ڏيکاريل}}
{{map caption

location_color= تيز سائي رنگ ۾

| region=اولھندو زميني اڌ گول |region_color=خاڪي رنگ سان ڏيکاريل}}
جو مقام
گادي جو هنڌ گواتيمالا شهر
14°38′N 90°30′W / 14.633°N 90.500°W / 14.633; -90.500
سڀ کان وڏو شهر گوئٽي مالا سٽي
دفتري ٻوليون اسپيني ٻولي
نسلي گروھ (2018 Census[1])
  • 56.01% لڊينو
  • 41.66% مايا
  • 1.77% زنڪا
  • 0.19% آفريڪي
  • 0.13% گاريفونا
  • 0.24% پرڏيھي
مقامي آبادي گوئٽيمالن يا گوئٽيمالٽيڪو
حڪومت وحداني، صدارتي ريپبلڪ
• صدر
اليجينڊرو گيامٽئي
• نائب صدر
گئلرمو ڪاسٽيلو
• ڪانگريس جو صدر
ايلن روڊريگز
• سپريم ڪورٽ جو صدر
نئسٽر واسڪيز پائمينتي
مقننه ڪانگريس
آزادي (اسپيني سلطنت کان)
• آزادي جو اعلان
15 سيپٽمبر، 1821ع
• پھرين ميڪسيڪن ايمپائر کان آزادي
پهرين جولاءِ، 1823ع
• موجوده آئين
31 مئي، 1985ع
پکيڙ
• جملي
108٬889 km2 (42٬042 sq mi) (105هون)
• پاڻي (%)
0.4
آبادي
• 2018ع اندازو
17,263,239[2] (67هون)
•  گھاٽائي
129 /km2 (334.1 /sq mi) (85هون)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) 2018 لڳ ڀڳ
• ڪل
145.249 ارب آمريڪي ڊالر [2] (75هون)
• في سيڪڙو
8,413 آمريڪي ڊالر[2] (118th)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ ) 2018 لڳ ڀڳ
• ڪل
$79.109 ارب آمريڪي ڊالر (68هون)

گواتيمالا (Guatemala) جو سرڪاري نالو جمهوريه گواتيمالا آھي. اھو وچ آمريڪا ۾ واقع ملڪ آهي جنھن جون سرحدون اتر ۽ اولھه ۾ ميڪسيڪو، اتر-اوڀر ۾ بيليز ۽ ڪيريبئن سمنڊ، اوڀر ۾ ھونڊرس، ڏکڻ-اوڀر ۾ ايل سيلويڊور ۽ ڏکڻ ۾ پيسفڪ سمنڊ سان ملن ٿيون. ان کي گادي جي هنڌ ۽ سڀ کان وڏي شھر جو نالو نوئيوا آهي جنھن کي گواتيمالا شهر پڻ سڏيندا آهن.

تاريخ

[سنواريو]

ھن ملڪ جي سرزمين مايا تھذيب جو مرڪز ھئي جيڪا ميسو-آمريڪا تائين ڦھليل ھئي. سورھين صدي عيسويءَ ۾ اسپين ھن ملڪ جي سرزمين تي قابض ٿيو ۽ ان کي نئين اسپين جي وائسرائلٽي جو حصو بڻايو. 1821ع م گوئٽي مالا وچ آمريڪا جي وفاقي ريپبلڪ جي حصي جي حيثيت م آزاد ٿيو. 1841ع م اھو وفاق ثٽي ويو. ويھين صديءَ جي شروع ۾ ھتي لاڳاتار آمرن يونائيٽيڊ فروٽ ڪمپني، يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي ٽيڪ تي حڪومتون ڪيون. 1944ع ۾ جارج اوبيڪو نالي آمر کي جمھوريت جي حق م ڪيل فوجي انقلاب ذريعي ھٽايو ويو ۽ ملڪ م سماجي ۽ معاشي سڌارا آيا. 1954ع ۾ يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي مدد سان فوجي بغاوت ٿي جنھن سان ان انقلاب جو خاتمو آندو ويو. 1960 کان 1996 تائين يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي حمايت يافتہ حڪومتن ۽ کاٻي ڌر جي باغين وچ ۾ گھرو ويڙھ ھلي. بعد م گڏيل قومن جي مدد سان امن معاھدو عمل ۾ آيو.

حوالا

[سنواريو]