ڪوليسٽرول
ڪوليسٽرول (Cholesterol) سڀني اعليٰ جانورن جو پرنسپل اسٽيرول آهي، جيڪو جسم جي بافتن ۾ ورهايل آهي، خاص ڪري دماغ ۽ ريڙهه جي ڪنڊ (Spinal Cord) ۾ ۽ جانورن جي چرٻي ۽ تيل (Oils) ۾ وڏي مقدار ۾ موجود هوندو آهي.[1]
ڪوليسٽرول سڀني جانورن جي جيو گھرڙن جي ذريعي بايو سنٿيسز ٿئي ٿو ۽ جانورن جي جيو گھرڙن جي جھلين جو هڪ لازمي ساختي جزو آهي. ريڙهه جي هڏي واري جانورن ۾، ڪليجي جا جيو گھرڙا (hepatic Cells) عام طور تي وڏي مقدار ۾ ڪوليسٽرول پيدا ڪندا آهن. دماغ ۾، آسٽروسائٽ (astrocytes) ڪوليسٽرول پيدا ڪرڻ ٿا ۽ ان کي نيورون ڏانهن منتقل ڪرڻ ٿا.[2] اهو پروڪاريوٽس (بئڪٽيريا ۽ آرڪيئا) ۾ نه هوندو آهي، جيتوڻيڪ اتي ڪجهه استثنا به آهن، جهڙوڪ مائيڪوپلازما (Mycoplasma)، جنهن کي افزائش لاء ڪوليسٽرول جي ضرورت هوندي آهي.[3] ڪوليسٽرول اسٽيرائڊ هارمونز، بائل ايسڊ (صفري جي تيزاب)[4] ۽ وٽامن ڊي جي بايوسنٿيسس جي اڳڀرائي طور ڪم ڪري ٿو.
رت ۾ ڪوليسٽرول جي اعلي سطح، خاص طور تي جڏهن گهٽ-ڪثافت لپوپروٽين (LDL، جيڪو اڪثر ڪري "خراب ڪوليسٽرول" جي طور تي حوالو ڏنو ويو آهي)، دل جي بيماري جو خطرو وڌائي سگھي ٿو.[5]
فرانڪوئس پولئتيئر ڊي لا سئلي (François Poulletier de la Salle) پهريون ڀيرو سال 1769ع ۾ مثاني جي پٿرين ۾ ڪوليسٽرول کي نهري شڪل ۾ سڃاڻي ورتو. سال 1815ع ۾ ڪيميادان، مائيڪل يوگين شيورول ان مرڪب جو نالو ”ڪوليسٽرين“ رکيو.[6] [7]
حوالا
[سنواريو]- ↑ "Cholesterol". MedlinePlus, National Library of Medicine, US National Institutes of Health. حاصل ڪيل 23 August 2023.
- ↑ Wang, Hao; Kulas, Joshua A.; Wang, Chao; Holtzman, David M.; Ferris, Heather A.; Hansen, Scott B. (17 August 2021). "Regulation of beta-amyloid production in neurons by astrocyte-derived cholesterol". Proceedings of the National Academy of Sciences 118 (33). doi: . PMID 34385305. Bibcode: 2021PNAS..11802191W.
- ↑ "Cholesterol requirement of mycoplasmas". Journal of Bacteriology 102 (2): 306–110. May 1970. doi: . PMID 4911537.
- ↑ "Steroidogenic enzymes: structure, function, and role in regulation of steroid hormone biosynthesis". The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology 43 (8): 779–804. December 1992. doi: . PMID 22217824. https://zenodo.org/record/890723.
- ↑ "Lipoprotein management in patients with cardiometabolic risk: consensus statement from the American Diabetes Association and the American College of Cardiology Foundation". Diabetes Care 31 (4): 811–822. April 2008. doi: . PMID 18375431.
- ↑ "Recherches chimiques sur les corps gras, et particulièrement sur leurs combinaisons avec les alcalis. Sixième mémoire. Examen des graisses d'homme, de mouton, de boeuf, de jaguar et d'oie" (French ۾). Annales de Chimie et de Physique 2: 339–372 [346]. 1816. https://books.google.com/books?id=DHCz1nhhYL8C&pg=PA346. "Je nommerai cholesterine, de χολη, bile, et στερεος, solide, la substance cristallisée des calculs biliares humains, ...".
- ↑ "Discovery of the lipoproteins, their role in fat transport and their significance as risk factors". The Journal of Nutrition 128 (2 Suppl): 439S–443S. February 1998. doi: . PMID 9478044.