مواد ڏانھن هلو

ڪاپر (ٽامو)

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون ڪيميائي تت تي آهي. ٻين استعمالن جي لاءِ ڪاپر (ٽامو) (سلجھائپ) ڏسو.
ٽامو
29Cu
Copper
Official logo of ٽامو
حالت (STP تي) سالڊ
ايٽمي انگ (Z) 29
ايٽمي وزن (A) 63.55
گروپ 11
سيريز 4
بلاڪ d-block
اليڪٽران جي ترتيب [Ar] 3d10 4s1
اليڪٽران في شيل 2, 8, 18, 1
ايٽمي ريڊيس 128 پيڪو ميٽر
آئيونائزيشن انرجي (ڪلو جول في مول) پهرين: 745.5
ٻئي: 1957.9
ٽئي: 3555
آڪسيڊيشن نمبر عام:4+,3+,+1,-1,-2,+2
گھاٽائي (20°C تي) 8.935 گرام في ڪعبي سينٽي ميٽر
8.02 گرام/cm3 (پگھرائڻ جي نقطي تي مائع حالت ۾)
وجود شروع کان (primordial)
اليڪٽرو نيگيٽيئٽي 1.90 (پالنگ اسڪيل)
Government
طبيعي خاصيتون
 • اُبلڻ جو نقطو (2835°K) (2562°C)
 • پگھلڻ جو نقطو (1357.77°K) (1084.62°C)
 • پگھرائڻ لاء حرارت 13.26 ڪلو جول في مول
 • ٻاڦ جي حرارت 300.4 ڪلو جول في مول
 • مولر گرميء گنجائش 24.440 جول في مول.ڪيلون

ٽامو (Copper) هڪ ڪيميائي عنصر آهي؛ ان جو نشان Cu (لاطيني ڪپرم مان) ۽ ايٽمي نمبر 29 آهي. اهو هڪ نرم، ملائم، ۽ لچڪدار ڌاتو آهي جنهن ۾ تمام گهڻي حرارتي ۽ برقي چالکائي آهي. خالص ٽامي جي تازي ظاهر ٿيل مٿاڇري جو رنگ گلابي-نارنگي هوندو آهي. ٽامي کي گرمي ۽ بجلي جي موصل طور، عمارت جي مواد جي طور تي، مختلف ڌاتن جي مصر جي جزو جي طور تي استعمال ڪيو ويندو آهي، جهڙوڪ زيورن ۾ استعمال ٿيندڙ اسٽرلنگ چاندي، سامونڊي هارڊويئر ۽ سڪا ٺاهڻ لاءِ ڪپرونڪل ۽ اسٽرين گيجز ۽ گرمي پد جي ماپ لاءِ ٿرموڪوپلز ۾ ڪانسٽينٽن استعمال ٿيندو آهي.

ڌاتو آھي جنھن جو رنگ گھرو ناسي ٿئي ٿو. ٽامي کي برقي تارون، ميڪنيڪي اوزار، ٿانو وغيره ٺاھڻ ۾ استعمال ڪيو وڃي ٿو. ٽامو بجليءَ جو سٺو پسرائيندڙ آھي.

تفصيل

[سنواريو]

Copper is a chemical element; it has symbol Cu (from Latin cuprum) and atomic number 29. It is a soft, malleable, and ductile metal with very high thermal and electrical conductivity. A freshly exposed surface of pure copper has a pinkish-orange color. Copper is used as a conductor of heat and electricity, as a building material, and as a constituent of various metal alloys, such as sterling silver used in jewelry, cupronickel used to make marine hardware and coins, and constantan used in strain gauges and thermocouples for temperature measurement.

ٽامي انهن چند ڌاتو مان هڪ آهي جيڪا فطرت ۾ سڌي طرح استعمال لائق، غير ملاوٽ ٿيل ڌاتو جي شڪل ۾ ٿي سگهي ٿي. ان جو مطلب آهي ته ٽامي هڪ مقامي ڌاتو آهي. ان جي ڪري ڪيترن ئي علائقن ۾ تمام ابتدائي انساني استعمال 8000 ق.م. ٿيو. هزارين سالن کان پوءِ، 5000 ق.م اهو پهريون ڌاتو هو جيڪو سلفائيڊ معدنيات مان ڳاريو ويو، 4000 ق.م پهريون ڌاتو جيڪو ٺهيل ۾ شڪل ۾ اڇلايو ويو ۽ 3500 ق.م پهرين ڌاتو جيڪا جان بوجھ ڪري ٻئي ڌاتو، ٽين سان ملايو ويو، جنهن سان ڪانسي ٺاهيو ويو.[1]

عام طور تي ملندڙ مرڪب ٽامي (II) لوڻ آهن، جيڪي اڪثر ڪري ايزورائٽ، ميلاچائٽ ۽ فيروزي جهڙن معدنيات کي نيرو يا سائو رنگ ڏين ٿا، ۽ انهن کي وڏي پيماني تي ۽ تاريخي طور تي رنگن جي طور تي استعمال ڪيو ويو آهي.

Copper is one of the few metals that can occur in nature in a directly usable, unalloyed metallic form. This means that copper is a native metal. This led to very early human use in several regions, from ت. 8000 BC.

Thousands of years later, it was the first metal to be smelted from sulfide ores, ت. 5000 BC; the first metal to be cast into a shape in a mold, ت. 4000 BC; and the first metal to be purposely alloyed with another metal, tin, to create bronze, ت. 3500 BC.⁰

Commonly encountered compounds are copper(II) salts, which often impart blue or green colors to such minerals as azurite, malachite, and turquoise, and have been used widely and historically as pigments.

Copper used in buildings, usually for roofing, oxidizes to form a green patina of compounds called verdigris. Copper is sometimes used in decorative art, both in its elemental metal form and in compounds as pigments. Copper compounds are used as bacteriostatic agents, fungicides, and wood preservatives.

Copper is essential to all living organisms as a trace dietary mineral because it is a key constituent of the respiratory enzyme complex cytochrome c oxidase. In molluscs and crustaceans, copper is a constituent of the blood pigment hemocyanin, replaced by the iron-complexed hemoglobin in fish and other vertebrates. In humans, copper is found mainly in the liver, muscle, and bone.[2] The adult body contains between 1.4 and 2.1 mg of copper per kilogram of body weight.[3]

پڻ ڏسو

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. سانچو:Cite EB15
  2. Johnson, MD PhD, Larry E. (وڪي نويس.). "Copper". Merck Manual Home Health Handbook. Merck Sharp & Dohme Corp., a subsidiary of Merck & Co., Inc. وقت 7 March 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 7 April 2013.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. "Copper in human health".