ٿامس پئن

ٿامس پين
Thomas Paine
ٿامس پين; Thomas Paine
	; پورٽريٽ 1792ع
پيدائش	ٿامس پين; Thomas Pain; فيبروري 9 1737 (N.S.); ٿٽفورڊ، نارفوڪ، انگلينڊ
وفات	جون 8, 1809 (عمر 72 سال); گرين وچ، نيو يارڪ شهر، آمريڪا
عهد	روشن خيالي جو دور
مڪتبه فڪر	* لبرل ازم ريڊيڪل ازم; هيومن ازم; ريپبلڪن ازم;
شعبه عمل	* سياست اخلاقيات; مذهب;
سڃاڻپ نشان

ٿامس پين (Thomas Paine؛ 9 فيبروري، 1737ع - 8جون، 1809ع) ^[1] هڪ آمريڪي مصنف، موجد، ۽ سياسي فلسفي هو.^[2] ^[3] هن پمفليٽ، ”ڪامن سينس“ (1776ع) ۽ ”دي آمريڪن ڪرائسس“ (1776-1783ع) لکيا، جيڪي آمريڪي انقلاب جي شروعات ۾ ٻه سڀ کان وڌيڪ اثرائتو پمفليٽ آهن ۽ هن 1776ع ۾ نوآبادياتي دور جي محب وطن آمريڪن کي حوصلا افزائي ڪئي ته جيئن 1776ع ۾ عظيم برطانيا جي بادشاهت کان آزاديءَ جو اعلان ڪيئن.^[4] سندس خيال انساني حقن جي روشنيءَ واري دور جي نظرين جي عڪاسي ڪن ٿا.^[5]

پين ٿٽفورڊ، نارفوڪ، انگلينڊ ۾ پيدا ٿيو ۽ 1774ع ۾ بينجمن فرينڪلن جي مدد سان برطانوي آمريڪي ڪالونين ڏانهن لڏي ويو، آمريڪي انقلاب ۾ حصو وٺڻ لاءِ وقت تي پهچي ويو. تقريبن هر آمريڪن محب وطن انهنجي 47 صفحن تي مشتمل پمفليٽ، "ڪامن سينس" کي پڙهيو، جنهن برطانيه کان آزاديء جي سڏ کي وڌايو,^[6]^[7] آمريڪي بحران ۾ اها هڪ آزادي جي حق ۾ پمفليٽ جي سيريز هئي. پين فرانس ۾ 1790ع جي اڪثر عرصي تائين رهندو رهيو ۽ فرانسيسي انقلاب ۾ تمام گهڻو حصو وٺيو. انگلينڊ ۾ رهڻ دوران، هن هڪ پمفليٽ، "رائيٽس آف مين" (1791ع) لکيو، جيڪو فرانسيسي انقلاب جي دفاع ۾ ۽ ان جي نقادن، خاص طور تي اينگلو-آئرش قدامت پسند ليکڪ، ايڊمنڊ برڪي جي جواب ۾ لکيو ويو هيو. هن جي تصنيف جي پيچيدگي جي نتيجي ۾ 1792ع ۾ انگلينڊ ۾ هن کي غير حاضري ۾ هڪ مقدمي ۾ بغاوت جي ڏوهه ۾ سزا ڏني وئي.

وليم پٽ دي ينگر جي برطانوي حڪومت ان امڪان کان پريشان هئي ته فرانسيسي انقلاب برطانيه ۾ پکڙجي سگهي ٿو ۽ انهن اهڙي ڪمن کي دٻائڻ شروع ڪيو جيڪا بنيادي فلسفي جي حمايت ڪندا هئا. پين جي ڪم ماڻهن جي حڪومت جو تختو اونڌو ڪرڻ جي حق جي واکاڻ ڪئي ۽ ان ڪري سال 1792ع جي شروعات ۾ سندس گرفتاري لاءِ هن جي هڪ لکت کي نشانو بڻايو. پين فرانسيسي ڳالهائڻ جي قابل نه هئڻ جي باوجود سيپٽمبر ۾ فرانس ڀڄي ويو، پر هو جلد ئي فرانس ۾ قومي ڪنوينشن ۾ چونڊجي ويو. گيروندن (Girondins) هن کي هڪ اتحادي سمجهيا؛ نتيجي طور، مونٽگنارڊز، خاص طور تي جنرل سيڪيورٽي ڪميٽيءَ جو طاقتور صدر مارڪ گليوم الڪسس وادير، کيس دشمن سمجھندا هئا.^[8] ڊسمبر، 1793ع ۾ وادير پين کي گرفتار ڪري پئرس جي لگزمبرگ جيل ۾ بند ڪري ڇڏيو. هن جي گرفتاري کان اڳ ئي هن "ايج آف ريزن" جو پهريون حصو مڪمل ڪيو. مارڪ فلپ نوٽ ڪري ٿو ته ”جيل ۾ پين ”دي ايج آف ريزن“ لاءِ وقف ۽ ”رائٽس آف مين“ جو نئون ايڊيشن هڪ نئين پيشڪش سان لکيو ۽ لنڊن جي بنيادي پبلشر، ڊينيل آئزڪ ايٽن کي پهچائڻ لاءِ، تيار ڪيو" جيمس منرو نومبر 1794ع ۾ پين کي آزاد ڪرائڻ لاءِ پنهنجا سفارتي لاڳاپا استعمال ڪيا.^[9]

پين پنهنجي پمفليٽن ۽ پنهنجن اڳوڻي اتحادين تي حملن جي ڪري بدنام ٿي ويو. جنهن کي هن محسوس ڪيو ته هن خيانت ڪيا آهن. "ايج آف ريزن" ۽ ٻين لکڻين ۾، هن ڊي ازم (Deism) جي حمايت ڪئي ۽ استدلال ۽ آزاد سوچ کي فروغ ڏنو ۽ عام طور تي مذهب ۽ خاص طور تي عيسائي نظريي جي خلاف بحث ڪيو.^[10]^[11]^[12]^[13] سال 1796ع ۾، هن جارج واشنگٽن ڏانهن هڪ تلخ کليل خط شايع ڪيو. جنهن کي هن هڪ نااهل جنرل ۽ منافق قرار ڏنو. هن ملڪيت جي اصليت تي بحث لاء هڪ پمفليٽ، ”زرعي انصاف“ (1797ع) شايع ڪيو ۽ زميندارن تي ھڪڙي وقت واري ورثي واري ٽيڪس ذريعي ضمانت واري گھٽ ۾ گھٽ آمدني جي ٽيڪس جو تصور متعارف ڪرايو. سال 1802ع ۾ واپس آمريڪا آيو ۽ 8 جون 1809ع تي وفات ڪيائين، هن کي عيسائيت جي مذاق ۽ قوم جي اڳواڻن تي هن جي حملن جي ڪري رد ڪيو ويو ۽ سندس جنازي ۾ فقط ڇهه ماڻهو شريڪ ٿيا. y^[14]

ابتدائي زندگي ۽ تعليم

آمريڪي انقلاب

انسان جا حق

ايج آف ريزن

بعد جا سال

موت

افڪار ۽ خيالات

مذهبي نظريا

ورثو

پڻ ڏسو

خارجي لنڪس

پڻ ڏسو

حوالا

↑ Ayer, Alfred Jules (1990). Thomas Paine. University of Chicago Press. p. 1. ISBN 978-0226033396. https://books.google.com/books?id=9pha6K8kP7IC&q=A+J+Ayer+Paine&pg=PP1. Retrieved October 29, 2020.
↑ Kreitner, Richard (February 9, 2015). "February 9, 1737: Thomas Paine Is Born". The Almanac. https://www.thenation.com/article/archive/february-9-1737-thomas-paine-born/. Retrieved October 1, 2022.
↑ Van Doren, Carl (February 8, 1922). "Book critic: Religion and Belief by Thomas Paine, The Roving Critic". The Nation. https://de.scribd.com/document/254644778/February-9-1734. Retrieved October 1, 2022.
↑ Henretta, James A. (2011). America's History, Volume 1: To 1877. Macmillan. p. 165. ISBN 978-0312387914. https://books.google.com/books?id=5PmY3sBubw8C&pg=PA165. Retrieved July 1, 2015.
↑ Solinger, J.D. (2010). "Thomas Paine's Continental Mind آرڪائيو ڪيا ويا February 24, 2021, حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.." Early American Literature 45 (3), 593-617.
↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Hitchens
↑ Kaye, Harvey J. (2005). Thomas Paine and the Promise of America. New York City: Hill & Wang. p. 43. ISBN 978-0809093441. https://archive.org/details/thomaspainepromi0000kaye. ""Within just a few months 150,000 copies of one or another edition were distributed in America alone. The equivalent sales today would be fifteen million, making it, proportionally, the nation's greatest best-seller ever.""
↑ Lessay, Jean (1987). L' Américain de la convention: Thomas Paine, professeur de révolutions, député du Pas-de-Calais. Paris: Libr. Acad. Perrin. ISBN 978-2-262-00453-8.
↑ https://www.oxforddnb.com/display/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-21133
↑ Paine, Thomas (2014). "Of the Religion of Deism Compared with the Christian Religion, and the Superiority of the Former over the Latter (1804)". in Calvert, Jane E.; Shapiro, Ian. Selected Writings of Thomas Paine. Rethinking the Western Tradition. New Haven: Yale University Press. pp. 568–574. doi:10.12987/9780300210699-018. ISBN 978-0300167450. https://sourcebooks.fordham.edu/mod/paine-deism.asp. Retrieved 7 August 2021.
↑ Fischer, Kirsten (2010). Manning, Nicholas; Stefani, Anne. eds. "'Religion Governed by Terror': A Deist Critique of Fearful Christianity in the Early American Republic". Revue Française d'Études Américaines (Paris: Belin) 125 (3): 13–26. doi:10.3917/rfea.125.0013. ISSN 0397-7870.
↑ Gelpi, Donald L. (2007). "Part 1: Enlightenment Religion – Chapter 3: Militant Deism". Varieties of Transcendental Experience: A Study in Constructive Postmodernism. Eugene, Oregon: Wipf and Stock. pp. 47–48. ISBN 9781725220294. https://books.google.com/books?id=hB1KAwAAQBAJ&pg=PA47. Retrieved January 22, 2023.
↑ Claeys, Gregory (1989). "Revolution in heaven: The Age of Reason (1794–95)". Thomas Paine: Social and Political Thought (1st ed.). New York and London: Routledge. pp. 177–195. ISBN 978-0044450900. https://books.google.com/books?id=W9X9DwAAQBAJ&pg=PA177. Retrieved December 23, 2021.
↑ Conway, Moncure D. (1892). The Life of Thomas Paine آرڪائيو ڪيا ويا September 4, 2015, حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. Vol. 2, pp. 417–418.

[JulesP12-1] Ayer, Alfred Jules (1990). Thomas Paine. University of Chicago Press. p. 1. ISBN 978-0226033396. https://books.google.com/books?id=9pha6K8kP7IC&q=A+J+Ayer+Paine&pg=PP1. Retrieved October 29, 2020.

[2] Kreitner, Richard (February 9, 2015). "February 9, 1737: Thomas Paine Is Born". The Almanac. https://www.thenation.com/article/archive/february-9-1737-thomas-paine-born/. Retrieved October 1, 2022.

[3] Van Doren, Carl (February 8, 1922). "Book critic: Religion and Belief by Thomas Paine, The Roving Critic". The Nation. https://de.scribd.com/document/254644778/February-9-1734. Retrieved October 1, 2022.

[4] Henretta, James A. (2011). America's History, Volume 1: To 1877. Macmillan. p. 165. ISBN 978-0312387914. https://books.google.com/books?id=5PmY3sBubw8C&pg=PA165. Retrieved July 1, 2015.

[5] Solinger, J.D. (2010). "Thomas Paine's Continental Mind آرڪائيو ڪيا ويا February 24, 2021, حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.." Early American Literature 45 (3), 593-617.

[Hitchens-6] حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Hitchens

[7] Kaye, Harvey J. (2005). Thomas Paine and the Promise of America. New York City: Hill & Wang. p. 43. ISBN 978-0809093441. https://archive.org/details/thomaspainepromi0000kaye. ""Within just a few months 150,000 copies of one or another edition were distributed in America alone. The equivalent sales today would be fifteen million, making it, proportionally, the nation's greatest best-seller ever.""

[:22-8] Lessay, Jean (1987). L' Américain de la convention: Thomas Paine, professeur de révolutions, député du Pas-de-Calais. Paris: Libr. Acad. Perrin. ISBN 978-2-262-00453-8.

[9] ttps://www.oxforddnb.com/display/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-21133

[Paine_2014-10] Paine, Thomas (2014). "Of the Religion of Deism Compared with the Christian Religion, and the Superiority of the Former over the Latter (1804)". in Calvert, Jane E.; Shapiro, Ian. Selected Writings of Thomas Paine. Rethinking the Western Tradition. New Haven: Yale University Press. pp. 568–574. doi:10.12987/9780300210699-018. ISBN 978-0300167450. https://sourcebooks.fordham.edu/mod/paine-deism.asp. Retrieved 7 August 2021.

[Fischer_2010-11] Fischer, Kirsten (2010). Manning, Nicholas; Stefani, Anne. eds. "'Religion Governed by Terror': A Deist Critique of Fearful Christianity in the Early American Republic". Revue Française d'Études Américaines (Paris: Belin) 125 (3): 13–26. doi:10.3917/rfea.125.0013. ISSN 0397-7870.

[Gelpi_2007-12] Gelpi, Donald L. (2007). "Part 1: Enlightenment Religion – Chapter 3: Militant Deism". Varieties of Transcendental Experience: A Study in Constructive Postmodernism. Eugene, Oregon: Wipf and Stock. pp. 47–48. ISBN 9781725220294. https://books.google.com/books?id=hB1KAwAAQBAJ&pg=PA47. Retrieved January 22, 2023.

[Claeys_1989-13] Claeys, Gregory (1989). "Revolution in heaven: The Age of Reason (1794–95)". Thomas Paine: Social and Political Thought (1st ed.). New York and London: Routledge. pp. 177–195. ISBN 978-0044450900. https://books.google.com/books?id=W9X9DwAAQBAJ&pg=PA177. Retrieved December 23, 2021.

[Conway2-14] Conway, Moncure D. (1892). The Life of Thomas Paine آرڪائيو ڪيا ويا September 4, 2015, حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.. Vol. 2, pp. 417–418.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]