ٽيڪنيشيئم

نظر ھيٺ مضمون ڪيميائي تت تي آهي. ٻين استعمالن جي لاءِ ٽيڪنيشيئم (سلجھائپ) ڏسو.

ٽيڪنيشيئم Technetium
43Tc
وجود	ٿوريئم جي زوال سان
ايٽمي انگ (Z)	43
ايٽمي وزن (A)	97
گروپ	7
سيريز	5
بلاڪ	d-block
اليڪٽران جي ترتيب	4d5 5s2 [Kr]
اليڪٽران في شيل	2, 8, 18, 32, 18, 5
ايٽمي ريڊيس	136 پيڪو ميٽر
آئيونائزيشن انرجي (ڪلو جول في مول)	1st: 686.9 2nd: 1470 3rd: 2850
آڪسائيڊيشن نمبر	عام: +4,+7,−1,+1,+2,+3,+5,+6
اليڪٽرو نيگيٽيئٽي	1.9 (پالنگ اسڪيل)
حالت (STP)	سالڊ
گھاٽائي (20°C تي)	11.359 گرام في ڪعبي سينٽي ميٽر (98Tc) 11.475 گرام في ڪعبي سينٽي ميٽر (99Tc)
Government فزيڪل خاصيتون
• اُبلڻ جو نقطو	(4538 °K) (4265°C)
• پگھلڻ جو نقطو	(2430°K) (3914°C)
• پگھرائڻ لاء حرارت	33.29 ڪلو جول في مول
• ٻاڦ جي حرارت	585.2 ڪلو جول في مول
• مولر گرميء گنجائش	24.27 جول في مول.ڪيلون

ٽيڪنيشيئم (Technetium) هڪ ڪيميائي عنصر آهي؛ ان جو نشان Tc ۽ ايٽمي نمبر 43 آهي. اهو سڀ کان هلڪو عنصر آهي جنهن جا سڀئي آئسوٽوپ ريڊيو ايڪٽو آهن. ٽيڪنيشيئم ۽ پروميٿيم واحد ريڊيو ايڪٽو عنصر آهن جن جا پاڙيسري ايٽمي نمبر جي لحاظ کان ٻئي مستحڪم آهن. سڀ موجود ٽيڪنيشيئم هڪ مصنوعي عنصر جي طور تي پيدا ڪيو ويندو آهي. قدرتي طور تي موجود ٽيڪنيشيئم يورينيم معدنيات ۽ ٿوريم معدنيات (سڀ کان عام ذريعو) ۾ هڪ خود بخود فشن پيداوار آهي، يا موليبڊينم معدنيات ۾ نيوٽران جي قبضي جي پيداوار آهي. هي چاندي جي ڀوري، ڪرسٽل منتقلي ڌاتو دوراني جدول جي گروپ 7 ۾ مينگنيز ۽ رينيم جي وچ ۾ آهي ۽ ان جون ڪيميائي خاصيتون ٻنهي ويجهن عنصرن جي وچ ۾ وچولي آهن. سڀ کان عام قدرتي طور تي موجود آئسوٽوپ ⁹⁹Tc صرف ٽريس ۾ موجود آهي.

ٽيڪنيٽيم ۽ پروميٿيم واحد تابڪاري عنصر آهن جن جا ٻئي پاڙيسري (ايٽمي نمبر جي لحاظ کان) مستحڪم آهن. سڀ موجود ٽيڪنيٽيم هڪ مصنوعي عنصر جي طور تي پيدا ڪيو ويندو آهي. قدرتي طور تي موجود ٽيڪنيٽيم يورينيم ۽ ٿوريم معدنيات ۾ خود بخود فيشن جي پيداوار آهي. (سڀ کان عام ذريعو) يا اهو موليبڊينم معدنيات ۾ نيوٽران جي داخلي جي پيداوار آهي. هي چاندي جي ڀوري، ڪرسٽل منتقلي ڌاتو دوراني جدول جي گروپ 7 ۾ مينگنيز ۽ رينيم جي وچ ۾ آهي ۽ ان جون ڪيميائي خاصيتون ٻنهي ويجهن عنصرن جي وچ ۾ وچولي آهن. صرف سڀ کان عام قدرتي طور تي موجود آئسوٽوپ، ⁹⁹Tc معمولي مقدار (Traces) ۾ موجود آهي.

ٽيڪنيٽيم جي ڪيتريون ئي خاصيتون دمتري مينڊليو پاران دريافت ٿيڻ کان اڳ اڳڪٿي ڪئي وئي هئي؛ مينڊليو پنهنجي دوراني جدول ۾ هڪ خال کي نوٽ ڪيو ۽ اڻ دريافت ٿيل عنصر کي عارضي نالو ايڪامنگاني (Em) ڏنو. 1937 ۾، ٽيڪنيٽيم پيدا ٿيندڙ پهريون بنيادي طور تي مصنوعي عنصر بڻجي ويو، تنهنڪري ان جو نالو ٽيڪنيشيئم، قديم يوناني جي لفظ، "ٽيڪنوس"، معني مصنوعي ۽ سابقي، "ايئم" جي ملاپ کان مليو آهي.

• هڪ مختصر مدت وارو گاما شعاع خارج ڪندڙ نيوڪليئر آئسومر، ٽيڪنيٽيم-99، نيوڪليئر علاج ۾ مختلف ٽيسٽن، جهڙوڪ هڏن جي ڪينسر جي تشخيص، لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي،
• نيوڪلائيڊ ٽيڪنيٽيم-99 جي زميني حالت بيٽا ذرڙن جي گاما شعاع کان آزاد ذريعو طور استعمال ڪئي ويندي آهي.
• تجارتي طور تي پيدا ٿيندڙ ڊگهي عرصي وارو ٽيڪنيٽيم آئسوٽوپس ايٽمي ري ايڪٽرن ۾ يورينيم-235 جي فيشن جي ضمني پيداوار آهن ۽ ايٽمي ايندھن جي راڊز مان ڪڍيو ويندو آهي.
• ڇاڪاڻ ته ٽيڪنيٽيم جي سڀ کان ڊگهي عرصي واري آئسوٽوپ جي اڌ زندگي به نسبتاً مختصر آهي (4.21 ملين سال)، تنهن ڪري 1952 ۾ ڳاڙهي رنگ جي ڏيو ستاري ۾ ٽيڪنيٽيم جي ڳولا اهو ثابت ڪرڻ ۾ مدد ڪئي ته تارا ڳرا عنصر پيدا ڪري سگهن ٿا.

پڻ ڏسو

• آئسوٽوپ
• دوري جدول
• ڪيميائي عنصرن جي فهرست