وادي





وادي يا ماٿري (Valley) هڪ ڊگهو هيٺاهون علائقو آهي جيڪو اڪثر ٽڪرين يا جبلن جي وچ ۾ هوندو آهي ۽ عام طور تي هڪ درياءَ يا چشمو (Stream) هڪ ڇيڙي کان ٻئي ڇيڙي تائين وهندو آهي. گهڻيون واديون زمين جي مٿاڇري جي ڪٽائي سان دريائن يا چشمن جي ڪري تمام ڊگهي عرصي ۾ ٺهنديون آهن. ڪجهه واديون گليشيئر جي ڪٽائي جي ڪارڻ ٺهنديون آهن. اهي گليشيئر شايد بلند جبلن يا قطبي علائقن ۾ وادين ۾ موجود رهن ٿا.
گهٽ ويڪرائي ڦاڪ ۽ اوچائي تي، اها گليشيئرن سان ٺهيل واديون برفاني دور (Ice Age) جي دوران بڻيو يا وڌيون، پر هاڻي برف کان پاڪ آهن ۽ چشمن يا دريائن جي قبضي ۾ آهن. ريگستاني علائقن ۾، واديون مڪمل طور تي سڪل ٿي سگهن ٿيون يا صرف گهٽ ۾ گهٽ پاڻي جو وهڪرو کڻي سگهن ٿيون. چونا پٿر واري زمين جي علائقن ۾، سڪل واديون شايد پاڻي جي نيڪال جو نتيجو آهن، جيڪا هاڻي مٿاڇري جي بدران زمين جي اندر ٿي رهيا آهن. دراڙ واديون (Rift Valleys) بنيادي طور تي ڪٽائي جي بدران زمين جي حرڪت مان پيدا ٿين ٿيون. جاگرافيدانن پاران ڪيتريون ئي مختلف قسم جون واديون، اهي اصطلاح استعمال ڪندي جيڪي عالمي سطح تي استعمال ۾ آهن يا صرف مقامي طور تي استعمال ٿين ٿيون، بيان ڪيون ويون آهن.
وادين جو ٺهڻ
[سنواريو]وادين لاءِ اصطلاحون
[سنواريو]انساني آبادڪاري
[سنواريو]قابل ذڪر مثالون
[سنواريو]ڌرتي کان سواء واديون
[سنواريو]پڻ ڏسو
[سنواريو]- ڪينيئن: ٽڪرين جي وچ ۾ اونهو کڏ
- گاهه جي وادي: ٻيلي ۽ نسبتاً ننڍي نيڪال واري طاس اندر گاهه جا ميدان
- گلي: وهندڙ پاڻي ۽/يا وڏي پيماني تي حرڪت جي ڪري زميني شڪل جيڪا مٽيءَ ۾ تيزي سان ختم ٿي رهي آهي.
- پيلوويلي: هڪ غير فعال درياءَ يا وهڪري جو چينل جيڪو ڀريو ويو آهي يا دفن ڪيو ويو آهي
- وهڪري جو چينل: پاڻي جو تنگ جسم.
ٻاهريان ڳنڍڻا
[سنواريو]- Valley Development Four Stages of Valley Development
وادي بابت وڌيڪ ڏسو وڪيپيڊيا جي ڀينر رٿائن ۾: | |
![]() |
معني ڏسو وِڪِشنري تي |
![]() |
تصويرون ۽ وڊيو ڏسو وڪي ڪامنز تي |
![]() |
تربيتي مواد ڏسو وڪي ورسٽي تي |
![]() |
نيوز اسٽوريز وڪي نيوز تان |
![]() |
چَوِڻيون Quotations وڪي ڪوٽ تان |
![]() |
سورس ٽيڪسٽس وڪي سورس تان |
![]() |
درسي ڪتاب وڪي ڪتاب تان |
- NPS.gov, University of Wisconsin
- UWSP.edu, Glossary of Alpine Glacial Landforms
- "BGU.ac.il" (PDF)., SAR interferometry (analysis of valley forms in Fig.2 and 6)
- Valleys.com, Valleys of the World
- Valley definitions, YourDictionary
Extraterrestrial valleys
[سنواريو]- ESA image: Vallis Alpes, bisecting the Lunar Alps
- Valles Marineris and Ophir Chasma, bilingual website (English and German)
سانچو:Rivers, streams and springs