نائيجر رياست

نائيجر رياست
نائيجر رياست
	رياست
	Niger State
	مٿان کان کاٻي کان ساڄي: منا سٽي گيٽ (خروج)، ٽنگا چورنگي، AP چورنگي، منا جي مرڪزي مسجد، سينٽ مائيڪل چرچ، منا شهر جو لينڊ اسڪيپ نظارو
Flag	Emblem of Niger State
	سانچو:Pluralize from text: طاقت جي رياستسانچو:Pluralize from text
	نائيجر رياست نائيجيريا جي نقشي ۾ هائي لائٽ ٿيل
	جاگرافي بيهڪ: 10°00′N 6°00′E / 10.000°N 6.000°E
ملڪ	نائجيريا
رياست جو درجو مليو	3 فيبروري، 1976ع
راڄڌاني	منا شهر
Government
• Body	نائيجر رياست جي گورنمينٽ
• گورنر	محمد عمر بانگو (APC)
• ڊپٽي گورنر	يعقوبو گاربا (APC)
• قانون ساز	نائيجر جي رياستي اسيمبلي
• سينيٽر	ثاني موسي (APC); عليو سابي عبدالله (APC); محمد بيما ايناگي (APC)
• نمائندا	نمائندن جي فهرست
Area
• Total	76,363 ڪ.م2 (29,484 ميل2)
• Rank	پهريون

نائيجر رياست (Niger State)، نائيجيريا جي وچ اوڀر واري علائقي جي هڪ رياست آهي. رياست جي سرحدون اوڀر ۾ ڪدونا رياست ۽ وفاقي راڄڌاني واري علائقي، اتر ۾ ڪيبي ۽ زمفارا رياستن ۽ ۽ ڏکڻ ۾ ڪوگي ۽ ڪوارا رياستن سان ملڻ ٿيون، جڏهن تہ رياست جي اولهندي سرحد نائيجيريا-بينن بين الاقوامي سرحد جو حصو آهي. ايراضي جي لحاظ کان اها نائيجيريا جي سڀ کان وڏي رياست آهي. رياست جو گاديءَ جو هنڌ مينا شھر آهي ۽ رياست 25 مقامي حڪومتي علائقن ۾ ورهايل آهي. ٻين وڏن شهرن ۾ بيدا، ڪونٽاگورا ۽ سوليجا شامل آهن.^[5]^[6]

نائيجيريا جي 36 رياستن مان، نائيجر يارهين نمبر تي سڀ کان وڌيڪ آبادي واري رياست آهي جنهن جي آبادي سال 2020ع تائين تقريبن 67 لک هئي.^[7] جاگرافيائي طور تي، رياست اوڀر ۾ اولهه سوڊاني سوانا ۽ باقي رياست ۾ گني ٻيلا-سوانا موزائيڪ ايڪو ريجن جي وچ ۾ ورهايل آهي. ڪينجي ڍنڍ ۽ نائجر درياهه ۽ ڪدونا درياءَ رياست جا اهم پاڻي جا ذخيرا آهن، جن ۾ نائجر درياهه ڪينجي ڍنڍ کان رياست جي اولهه واري حصي مان وهندو آهي ۽ ڪوارا رياست سان سرحد ٺاهيندو آهي. نائجر رياست ڪينجي ڊيم، جيبا ڊيم ۽ شيرورو ڊيم جو گهر پڻ آهي، جيڪي هائيڊرو اليڪٽرڪ پاور جا اهم ذريعا آهن. اتي ڪينجي نيشنل پارڪ پڻ واقع آهي، جيڪو نائيجيريا جو سڀ کان وڏو نيشنل پارڪ آهي، جنهن ۾ ڪينجي ڍنڍ، بورگو گيم رزرو ۽ زگورما گيم رزرو شامل آهن.

نائيجر رياست نسلي طور تي متنوع آهي، جنهن ۾ آڊارا، فولاني، گباگي، هائوسا، هون-ساري، ڪمباري، ڪموڪو، ڪورو گنگاوا، نوپي ۽ ٻيا نسلي گروهه شامل آهن. اسلام ۽ عيسائيت سڀ کان وڏا مذهب آهن ۽ روايتي آفريڪي مذهبن جي پيروي ڪندڙن جي اقليت آهي.

تاريخي طور تي، جديد نائيجر رياست جا ڪجهه حصا طاقتور رياستن جا مرڪز هئا، جن ۾ نوپي بادشاهت، گباگي ۽ هائوسا بڪوائي رياستون شامل آهن. اڻويهين صديءَ جي شروعات ۾، رياست جا ڪجهه حصا فولاني جهاد کان پوءِ سوڪوٽو خلافت ۾ شامل ڪيا ويا. 1900ع جي شروعات ۾ برطانوي نوآبادياتي قبضي کانپوء علائقو اتر نائيجيريا پروٽيڪٽوريٽريٽ جو حصو بڻجي ويو. سال 1960ع ۾ نائيجيريا جي آزادي تي، رياست شروعاتي طور تي 1967ع تائين اتر علائقي جو حصو هئي ۽ پوء اتر-اولهه رياست جو حصو بڻجي ئي. 1976ع ۾، نائيجر رياست کي اتر-اولهه رياست جي ٽٽڻ کان پوءِ هڪ الڳ رياست طور بڻايو ويو ۽ 1990ع جي ڏهاڪي ۾، نائيجر رياست ڪوارا رياست کان بورگو علائقو حاصل ڪيو.

معاشي طور تي، نائيجر رياست وڏي پيماني تي زراعت سان گڏ چوپائي مال جي فارمنگ ۽ رڍن جي چاڙهڻ تي انحصار ڪندي آهي. رياست پنهنجي پن بجلي هائيڊرو پيدا ڪرڻ واري ڊيمن جي ڪري نائيجيريا جي توانائي جي شعبي ۾ اهم ڪردار ادا ڪري ٿي. نائيجر رياست جي جي ڊي پي ملڪ ۾ ڏهين نمبر تي آهي، پر انساني ترقي جي اشاريي جي درجه بندي گهٽ آهي.^[8]

تاريخ

جاگرافي

حڪومت

آباديات

ٻوليون

قدرتي وسيلا

ٽرانسپورٽ

تعليم

گيلري

نائيجر رياست جو سيڪريٽريٽ
موبل جنڪشن
بهاگو چورنگي
سينٽ مائيڪل ڪيٿولڪ چرچ، منا شهر
منا شهر ۾ ڀلي ڪري آيا (داخلو)
بيدا شهر جي ويجهي چانور جي پيداوار واري وادي

پڻ ڏسو

ٻاهريان ڳنڍڻا

وڪيميڊيا العام تي نائيجر رياست بابت زمرا

حوالا

↑ "2006 PHC Priority Tables – NATIONAL POPULATION COMMISSION". population.gov.ng. وقت 10 October 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2017-10-10. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Niger State: Subdivision". www.citypopulation.de. حاصل ڪيل 2024-02-07.
↑ ^3.0 ^3.1 Okeowo, Gabriel; Fatoba, Iyanuoluwa, وڪي نويس. (2022-10-13). "State of States 2022 Edition" (PDF). Budgit.org. BudgIT. حاصل ڪيل 2023-03-07.
↑ "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. حاصل ڪيل 2018-09-13.
↑ Terhemba wuam, Muhammed Lawal Salahu (2014). Aspects of Niger state History: Essays in Honour of Professor Ibrahim Adamu Kolo.
↑ A.B. Mamman, J.O. Oyebanji (2000). Nigeria: A people United, A Future Assured. Vol.2.
↑ "Population 2006-2016". National Bureau of Statistics. حاصل ڪيل 21 December 2021.
↑ "Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab". globaldatalab.org. حاصل ڪيل 2020-02-27.

[PHC_Tables-1] "2006 PHC Priority Tables – NATIONAL POPULATION COMMISSION". population.gov.ng. وقت 10 October 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2017-10-10. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[2] "Niger State: Subdivision". www.citypopulation.de. حاصل ڪيل 2024-02-07.

[C-GIDD_GDP-3] 3.0 ^3.1 Okeowo, Gabriel; Fatoba, Iyanuoluwa, وڪي نويس. (2022-10-13). "State of States 2022 Edition" (PDF). Budgit.org. BudgIT. حاصل ڪيل 2023-03-07.

[GlobalDataLab-4] "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. حاصل ڪيل 2018-09-13.

[:02-5] Terhemba wuam, Muhammed Lawal Salahu (2014). Aspects of Niger state History: Essays in Honour of Professor Ibrahim Adamu Kolo.

[:12-6] A.B. Mamman, J.O. Oyebanji (2000). Nigeria: A people United, A Future Assured. Vol.2.

[7] "Population 2006-2016". National Bureau of Statistics. حاصل ڪيل 21 December 2021.

[8] "Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab". globaldatalab.org. حاصل ڪيل 2020-02-27.

[5]

[6]

[7]

[8]