لنٿانم
لنٿانم (Lanthanum) هڪ ڪيميائي عنصر آهي، ان جو نشان La ۽ ايٽمي نمبر 57 آهي. اهو هڪ نرم، تار وارو (ductile) چاندي جيهڙي اڇي رنگ جو ڌاتو آهي، جيڪو هوا جي سامهون اچڻ تي آهستي آهستي هلڪو (dull) ٿي ويندو آهي. اهو لنٿانائڊ سيريز، دوري جدول ۾ لنٿانم ۽ لوٽيٽيئم جي وچ ۾ 15 ساڳين عنصرن جو هڪ گروپ، جنهن مان لنٿانم پهريون ۽ پروٽوٽائپ آهي، جو نالو هن جي نالي تي آهي. لنٿانم کي روايتي طور تي ناياب زميني عنصرن ۾ شمار ڪيو ويندو آهي ۽ ٻين ناياب زميني عنصرن وانگر، هنجي عام آڪسيڊيشن حالت +3 آهي. جيتوڻيڪ ڪجهه مرڪب +2 جي آڪسيڊيشن حالت سان سڃاتا وڃن ٿا. لنٿانم جو انسانن ۾ ڪو به حياتياتي ڪردار ناهي، پر اهو ڪجهه بيڪٽيريا پاران استعمال ڪيو ويندو آهي. اهو خاص طور تي انسانن لاءِ زهر نه آهي، پر ڪجهه اينٽي مائڪروبيل سرگرمي ڏيکاري ٿو. لينٿنم عام طور تي سيريم ۽ ٻين ناياب زميني عنصرن سان گڏ ملندو آهي (ٿيندو آهي). لينٿنم پهريون ڀيرو 1839 ۾ سويڊن جي ڪيمسٽ ڪارل گستاف موسانڊر پاران سيريم نائٽريٽ ۾ نجاست جي طور تي مليو هو. تنهن ڪري نالو لينٿنم، قديم يوناني لفظ λανθάνειν (لينٿنين) مان ورتو ويو آهي، جنهن جي معنيٰ آهي 'لڪائڻ'. جيتوڻيڪ ان کي هڪ ناياب زميني عنصر جي طور تي درجه بندي ڪيو ويو آهي. لينٿنم زمين جي ڪرسٽ ۾ 28 هون سڀ کان وڌيڪ گهڻائي وارو عنصر آهي. ليڊ جي ڀيٽ ۾ تقريبن ٽي ڀيرا وڌيڪ. مونازائٽ ۽ بيسٽناسائيٽ جهڙن معدنيات ۾. لينٿنم لينٿانائيڊ مواد جو چوٿون حصو ٺاهيندو آهي. اهو انهن معدنيات مان اهڙي پيچيدگي جي عمل ذريعي ڪڍيو ويندو آهي ته خالص لينٿنم ڌاتو 1923 تائين الڳ نه ڪيو ويو هو. *
لينٿنم جي مرڪبن جا ڪيترائي استعمال آهن، مثال طور هڪ ڪيٽالسٽ جي طور تي، شيشي ۾ هڪ اضافي جي طور تي، اسٽوڊيو لائيٽن ۽ پروجيڪٽرن لاءِ ڪاربان آرڪ ليمپ ۾، لائٽرن ۽ ٽارچن ۾ اگنيشن عنصر جي طور تي، اليڪٽران ڪيٿوڊس جي طور تي، اسڪينٽيليٽرز ۽ ٽنگسٽن آرڪ ويلڊنگ لاء اليڪٽروڊ، لينٿنم ڪاربونيٽ کي فاسفيٽ بائنڊر طور، رت ۾ فاسفيٽ جي اعلي سطح، جيڪو گردئن جي ناڪامي سان گڏ هوندو آهي، جي علاج لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي
تاريخ
[سنواريو]
نظر ھيٺ مضمون ڪيميائي تت تي آهي. ٻين استعمالن جي لاءِ لنٿانم (سلجھائپ) ڏسو.اڪٽينيئم
Actinium | |
|---|---|
| 89Ac | |
 | |
| وجود | شروع کان |
| ايٽمي انگ (Z) | 89 |
| ايٽمي وزن (A) | 127 |
| گروپ | ايڪٽينائيڊ (f-bloc) |
| سيريز | 7 |
| بلاڪ | f-block |
| اليڪٽران جي ترتيب | [Rn] 6d1 7s2 |
| اليڪٽران في شيل | 2,8,18,32,18,9,2 |
| ايٽمي ريڊيس | 215 پيڪو ميٽر (ڪو ويلنت) |
| آئيونائزيشن انرجي (ڪلو جول في مول) | 1st: 499
2nd: 1170 3rd: 1900 |
| آڪسائيڊيشن نمبر | عام: +3 |
| اليڪٽرو نيگيٽيئٽي | 1.1(پالنگ اسڪيل) |
| حالت (STP) | سالڊ |
| گھاٽائي (عام گرميء پد تي) | 10 گرام في ڪعبي سينٽي ميٽر |
| Government فزيڪل خاصيتون | |
| • اُبلڻ جو نقطو | (3500±300)°K، (3200±300)°C |
| • پگھلڻ جو نقطو | (1500°K)، (1227°C) |
| • پگھرائڻ لاء حرارت | 14ڪلو جول في مول |
| • ٻاڦ جي حرارت | 400 ڪلو جول في مول |
| • مولر گرميء گنجائش | 27.2 جول في مول.ڪيلون |
خاصيتون
[سنواريو]مرڪب
[سنواريو]تاريخ
[سنواريو]واقعو ۽ پيداوار: درخواستون:
حياتياتي ڪردار
[سنواريو]احتياطون
[سنواريو]پڻ ڏسو
[سنواريو]لنڪ: