سلاوڪ ٻوليون
سلاوڪ Slavic | |
---|---|
سلاوونڪ Slavonic | |
قوميت | سلاف نسل |
علائقائي ورهاست |
سجي وسطي يورپ، اوڀر يورپ ۽ ڏکڻ اوڀر يورپ، مزيد وچ ايشيا ۽ اتر ايشيا (سائبيريا) |
ٻولي واري درجابندي | هند۔يورپي
|
پورٽو-ٻولي | پروٽو-سلاوڪ |
شاخون | *اوڀر سلاوڪ
|
ISO 639-2 / 5 | sla |
لنگئا سفيئر | 53 (ڦائلوزون) |
گلوٽو لاگ | slav1255[1] |
![]() يورپ جو سياسي نقشو، ملڪ جتان سلاوڪ بولي هڪ قومي ٻولي آهي. اوڀر سلاوڪ ٻوليون
ڏاکڻي سلاوڪ ٻوليون
اولهندي سلاوڪ بوليون |
سلاوڪ ٻوليون (Slavic Languages) جيڪيون سلاوونڪ ٻولين جي نالي سان پڻ سڃاتل آھن، هند۔يورپي ٻوليون آھن، جيڪيون بنيادي طور تي سلاوڪ ماڻھن ۽ انھن جي اولاد پاران ڳالھايون وينديون آھن. خيال آهي ته اهي هڪ پروٽو-ٻولي مان نڪتل آهن جن کي پروٽو-سلاوڪ سڏيو ويندو آهي، جيڪو ابتدائي وچين دور ۾ ڳالهائي ويندي هئي ۽ جنهن جي نتيجي ۾ سوچيو ويندو آهي ته اها، هند-يورپي خاندان ۾ بالٽو-سلاوڪ گروپ سان ڳنڍيندي، اڳئين پروٽو-بالٽو-سلاوڪ ٻولين کان آيون.
موجوده جاگرافيائي ورهاڱي ۾ مقامي طور تي ڳالهائيندڙ سلاوڪ ٻولين ۾ بلقان، وچ ۽ مشرقي يورپ ۽ سجي مغربي سائبيريا کان روسي ڏور اوڀر تائين شامل آهن. ان کان علاوه، ڪيترن ئي سلاف قومن جي ڊائيسپورا سڄي دنيا ۾ پنهنجن ٻولين جي ڳالهائيندڙن جي الڳ الڳ اقليتن کي قائم ڪيو آهي. ايڪويهين صديءَ جي پڄاڻيءَ تي سڀني سلاوڪ ٻولين جي ڳالهائيندڙن جو تعداد هڪ اندازي مطابق 31 ڪروڙ 50 لک (315 ملين) هو.[2] اها يورپ ۾ سڀ کان وڏو ۽ سڀ کان وڌيڪ متنوع نسلي ٻولين جو گروپ آهي.[3][4]
سلاوڪ ٻوليون روايتي طور تي (يعني غير لساني خصوصيتن جي بنياد تي، جهڙوڪ جاگرافي) ٽن ذيلي گروپن ۾ ورهايل آهن: اوڀر، ڏکڻ ۽ اولهه، جيڪي گڏجي 20 کان وڌيڪ ٻولين تي مشتمل آهن. انهن مان، 10 جا گهٽ ۾ گهٽ 10 لک (هڪ ملين) ڳالهائيندڙ آهن ۽ انهن ملڪن جي قومي ٻولين جي طور تي سرڪاري حيثيت رکي ٿو جن ۾ اهي گهڻو ڪري ڳالهائي رهيا آهن: روسي، بيلاروسي ۽ يوڪريني (اوڀر گروپ جي)، پولش، چيڪ ۽ سلوواڪ (اولهه گروپ جي) ، بلغاروي ۽ مقدوني (ڏکڻ گروپ جا اڀرندي ميمبر)، ۽ سربو-ڪروشين ۽ سلووين (ڏکڻ گروپ جا مغربي ميمبر) شامل آهن. ان کان علاوه، اليڪساندر دوليچينڪو، ننڍي سلاوڪ ٻولين جي ھڪڙي تعداد کي، ٻئي الڳ الڳ نسلي ٻوليون ۽ وڌيڪ چڱي طرح قائم ڪيل سلاوڪ ٻولين جي پردي ٻولين طور سڃاڻي ٿو.[5][6][7]
سڀني سلاوڪ ٻولين ۾ فيوژنل مورفولوجي آھي ۽ بلغاروي ۽ مقدوني جي جزوي استثنا سان، ھنن مڪمل طور تي انفليڪشن تي ٻڌل ڪنجوگيشن ۽ ڊڪليشن سان ترقي ڪيو آھن. انهن جي لاڳاپي جي جوڙجڪ ۾ سلاوڪ ٻوليون لغوي ۽ انفليڪشن لافڪس جي وچ ۾ فرق ڪن ٿيون. سڀني صورتن ۾، لغوي لاڳاپو انفليڪشنل کان اڳ ۾ هڪ مجموعي موڊ ۾. سلوڪ ٻولين جي فيوزن جي درجه بندي صرف گراماتي انفڪشنل لافڪس تي ٻڌل آهي.
اڳياڙيون به استعمال ٿين ٿيون، خاص ڪري فعلن جي لغوي ترميم لاءِ. فعل جو صنفي ٺاهه، جيئن اڳئين مثال ۾، ڪجهه سلاوڪ ٻولين جي هڪ ٻي خاصيت آهي، جيڪا ٻين ٻولين جي گروهن ۾ تمام گهٽ ملندي آهي. چڱي طرح ترقي يافته فيوژنل گرامر سلاوڪ ٻولين کي اجازت ڏئي ٿي ته ڪنھن حد تائين غير معمولي خصوصيت کي لفظي طور تي آزاد لفظ جي ترتيب جي ھڪڙي جملي جي شق ۾، جيتوڻيڪ مضمون-فعل-آبجیکٹ ۽ صفت-اڳوڻي-اسم تقرير جي غير جانبدار انداز ۾ ترجيحي ترتيب آھي.
جديد بلغاروي ٻين سلاوڪ ٻولين کان مختلف آهي، ڇاڪاڻ ته اها تقريبن مڪمل طور تي رد ڪرڻ وڃائي چڪو آهي، هن نموني ضميرن (انگريزي ۾ "this" مان "the" سان ملندڙ جلندڙ)، ۽ فعل لاء اشارو ۽ تجزياتي دور ٺاهيا.
شاخون
[سنواريو]تاريخ
[سنواريو]خاصيتون
[سنواريو]پاڙيسري ٻولين تي اثر
[سنواريو]تفصيلي فهرست
[سنواريو]The following tree for the Slavic languages derives from the Ethnologue report for Slavic languages.[8] It includes the ISO 639-1 and ISO 639-3 codes where available.


- Belarusian: ISO 639-1 code: be; ISO 639-3 code: bel
- Russian: ISO 639-1 code: ru; ISO 639-3 code: rus
- Rusyn: ISO 639-3 code: rue
- Ruthenian: ISO 639-3 code: rsk
- Ukrainian: ISO 639-1 code: uk; ISO 639-3 code: ukr
- Western South Slavic languages
- Bosnian: ISO 639-1 code: bs; ISO 639-3 code: bos
- Chakavian: ISO 639-3 code: ckm
- Croatian: ISO 639-1 code: hr; ISO 639-3 code: hrv
- Montenegrin: ISO 639-3 code: cnr
- Serbian: ISO 639-1 code: sr; ISO 639-3 code: srp
- Slavomolisano: ISO 639-3 code: svm
- Slovene: ISO 639-1 code: sl; ISO 639-3 code: slv
- Eastern South Slavic languages
- Bulgarian: ISO 639-1 code: bg; ISO 639-3 code: bul
- Church Slavonic: ISO 639-1 code: cu; ISO 639-3 code: chu
- Macedonian: ISO 639-1 code: mk; ISO 639-3 code: mkd
- Sorbian languages
- Lower Sorbian (also known as Lusatian): ISO 639-3 code: dsb
- Upper Sorbian: ISO 639-3 code: hsb
- Lechitic languages
- Czech–Slovak languages
Para- and supranational languages
- Church Slavonic language, variations of Old Church Slavonic with significant replacement of the original vocabulary by forms from the Old East Slavic and other regional forms. The Bulgarian Orthodox Church, Russian Orthodox Church, Polish Orthodox Church, Macedonian Orthodox Church, Serbian Orthodox Church, and even some Roman Catholic Churches in Croatia continue to use Church Slavonic as a liturgical language. While not used in modern times, the text of a Church Slavonic Roman Rite Mass survives in Croatia and the Czech Republic,[9][10] which is best known through Janáček's musical setting of it (the Glagolitic Mass).
- Interslavic language, a modernized and simplified form of Old Church Slavonic, largely based on material that the modern Slavic languages have in common. Its purpose is to facilitate communication between representatives of different Slavic nations and to enable people who do not know any Slavic language to communicate with Slavs. Because Old Church Slavonic had become too archaic and complex for everyday communication, Pan-Slavic language projects have been created from the 17th century onwards in order to provide the Slavs with a common literary language. Interslavic in its current form was standardized in 2011 after the merger of several older projects.[11]
پڻ ڏسو
[سنواريو]ٻاهريان ڳنڍڻا
[سنواريو]![]() |
وڪيميڊيا العام ۾ سلاوڪ ٻوليون سان لاڳاپيل ابلاغي مواد ڏسو. |
![]() |
Wikibooks has a book on the topic of |
![]() |
Appendix:Slavic Swadesh lists جي لغوي معنائن جي لاءِ وڪي لغت ۾ ڏسو |
- Slavic dictionaries on Slavic Net آرڪائيو ڪيا ويا 17 January 2007 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
- Slavistik-Portal The Slavistics Portal (Germany)
حوالا
[سنواريو]- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin et al., eds (2016). "Slavic". Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/slav1255.
- ↑ 2.0 2.1 Ivanov 2021, section 1: "The Slavic languages, spoken by some 315 million people at the turn of the 21st century".
- ↑ Misachi 2017.
- ↑ Barford 20011.
- ↑ Dulichenko 2005.
- ↑ Dulichenko 1981.
- ↑ Duličenko 1994.
- ↑ Ethnologue 2022.
- ↑ Dominikánská.
- ↑ Bartoň 2018.
- ↑ Steenbergen 2018, p. 52–54.
- اھي صفحا جيڪي سانچن جي سڏن ۾ ٻٽيون شيون استعمال ڪن ٿا
- مضمون with short description
- Short description matches Wikidata
- Language articles with unsupported infobox fields
- LCCN سان سڃاڻپ ڪندڙ وڪيپيڊيا مضمون
- GND سان سڃاڻپ ڪندڙ وڪيپيڊيا مضمون
- BNF سان سڃاڻپ ڪندڙ وڪيپيڊيا مضمون
- Slavic languages
- Fusional languages
- Indo-European languages
- ٻوليون
- ٻولي خاندان