مواد ڏانھن هلو

سلاوڪ ٻوليون

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلاوڪ
Slavic
سلاوونڪ
Slavonic
قوميت سلاف نسل
علائقائي
ورهاست
سجي وسطي يورپ، اوڀر يورپ ۽ ڏکڻ اوڀر يورپ، مزيد وچ ايشيا ۽ اتر ايشيا (سائبيريا)
ٻولي واري درجابندي هند۔يورپي
  • بالٽو-سلاوڪ
    • سلاوڪ
      Slavic
پورٽو-ٻولي پروٽو-سلاوڪ
شاخون *اوڀر سلاوڪ
  • ڏاکڻي سلاوڪ
  • اولهندي سلاوڪ
ISO 639-2 / 5 sla
لنگئا سفيئر 53 (ڦائلوزون)
گلوٽو لاگ slav1255[1]
{{{mapalt}}}
يورپ جو سياسي نقشو، ملڪ جتان سلاوڪ بولي هڪ قومي ٻولي آهي.
  اوڀر سلاوڪ ٻوليون
  ڏاکڻي سلاوڪ ٻوليون
  اولهندي سلاوڪ بوليون

سلاوڪ ٻوليون (Slavic Languages) جيڪيون سلاوونڪ ٻولين جي نالي سان پڻ سڃاتل آھن، هند۔يورپي ٻوليون آھن، جيڪيون بنيادي طور تي سلاوڪ ماڻھن ۽ انھن جي اولاد پاران ڳالھايون وينديون آھن. خيال آهي ته اهي هڪ پروٽو-ٻولي مان نڪتل آهن جن کي پروٽو-سلاوڪ سڏيو ويندو آهي، جيڪو ابتدائي وچين دور ۾ ڳالهائي ويندي هئي ۽ جنهن جي نتيجي ۾ سوچيو ويندو آهي ته اها، هند-يورپي خاندان ۾ بالٽو-سلاوڪ گروپ سان ڳنڍيندي، اڳئين پروٽو-بالٽو-سلاوڪ ٻولين کان آيون.

موجوده جاگرافيائي ورهاڱي ۾ مقامي طور تي ڳالهائيندڙ سلاوڪ ٻولين ۾ بلقان، وچ ۽ مشرقي يورپ ۽ سجي مغربي سائبيريا کان روسي ڏور اوڀر تائين شامل آهن. ان کان علاوه، ڪيترن ئي سلاف قومن جي ڊائيسپورا سڄي دنيا ۾ پنهنجن ٻولين جي ڳالهائيندڙن جي الڳ الڳ اقليتن کي قائم ڪيو آهي. ايڪويهين صديءَ جي پڄاڻيءَ تي سڀني سلاوڪ ٻولين جي ڳالهائيندڙن جو تعداد هڪ اندازي مطابق 31 ڪروڙ 50 لک (315 ملين) هو.[2] اها يورپ ۾ سڀ کان وڏو ۽ سڀ کان وڌيڪ متنوع نسلي ٻولين جو گروپ آهي.[3][4]

سلاوڪ ٻوليون روايتي طور تي (يعني غير لساني خصوصيتن جي بنياد تي، جهڙوڪ جاگرافي) ٽن ذيلي گروپن ۾ ورهايل آهن: اوڀر، ڏکڻ ۽ اولهه، جيڪي گڏجي 20 کان وڌيڪ ٻولين تي مشتمل آهن. انهن مان، 10 جا گهٽ ۾ گهٽ 10 لک (هڪ ملين) ڳالهائيندڙ آهن ۽ انهن ملڪن جي قومي ٻولين جي طور تي سرڪاري حيثيت رکي ٿو جن ۾ اهي گهڻو ڪري ڳالهائي رهيا آهن: روسي، بيلاروسي ۽ يوڪريني (اوڀر گروپ جي)، پولش، چيڪ ۽ سلوواڪ (اولهه گروپ جي) ، بلغاروي ۽ مقدوني (ڏکڻ گروپ جا اڀرندي ميمبر)، ۽ سربو-ڪروشين ۽ سلووين (ڏکڻ گروپ جا مغربي ميمبر) شامل آهن. ان کان علاوه، اليڪساندر دوليچينڪو، ننڍي سلاوڪ ٻولين جي ھڪڙي تعداد کي، ٻئي الڳ الڳ نسلي ٻوليون ۽ وڌيڪ چڱي طرح قائم ڪيل سلاوڪ ٻولين جي پردي ٻولين طور سڃاڻي ٿو.[5][6][7]

سڀني سلاوڪ ٻولين ۾ فيوژنل مورفولوجي آھي ۽ بلغاروي ۽ مقدوني جي جزوي استثنا سان، ھنن مڪمل طور تي انفليڪشن تي ٻڌل ڪنجوگيشن ۽ ڊڪليشن سان ترقي ڪيو آھن. انهن جي لاڳاپي جي جوڙجڪ ۾ سلاوڪ ٻوليون لغوي ۽ انفليڪشن لافڪس جي وچ ۾ فرق ڪن ٿيون. سڀني صورتن ۾، لغوي لاڳاپو انفليڪشنل کان اڳ ۾ هڪ مجموعي موڊ ۾. سلوڪ ٻولين جي فيوزن جي درجه بندي صرف گراماتي انفڪشنل لافڪس تي ٻڌل آهي.

اڳياڙيون به استعمال ٿين ٿيون، خاص ڪري فعلن جي لغوي ترميم لاءِ. فعل جو صنفي ٺاهه، جيئن اڳئين مثال ۾، ڪجهه سلاوڪ ٻولين جي هڪ ٻي خاصيت آهي، جيڪا ٻين ٻولين جي گروهن ۾ تمام گهٽ ملندي آهي. چڱي طرح ترقي يافته فيوژنل گرامر سلاوڪ ٻولين کي اجازت ڏئي ٿي ته ڪنھن حد تائين غير معمولي خصوصيت کي لفظي طور تي آزاد لفظ جي ترتيب جي ھڪڙي جملي جي شق ۾، جيتوڻيڪ مضمون-فعل-آبجیکٹ ۽ صفت-اڳوڻي-اسم تقرير جي غير جانبدار انداز ۾ ترجيحي ترتيب آھي.

جديد بلغاروي ٻين سلاوڪ ٻولين کان مختلف آهي، ڇاڪاڻ ته اها تقريبن مڪمل طور تي رد ڪرڻ وڃائي چڪو آهي، هن نموني ضميرن (انگريزي ۾ "this" مان "the" سان ملندڙ جلندڙ)، ۽ فعل لاء اشارو ۽ تجزياتي دور ٺاهيا.

شاخون

[سنواريو]

تاريخ

[سنواريو]

خاصيتون

[سنواريو]

پاڙيسري ٻولين تي اثر

[سنواريو]

تفصيلي فهرست

[سنواريو]

The following tree for the Slavic languages derives from the Ethnologue report for Slavic languages.[8] It includes the ISO 639-1 and ISO 639-3 codes where available.

Map of all areas where the Russian language is the language spoken by the majority of the population.
South Slavic dialect continuum with major dialect groups
West Slavic dialect continuum with major dialect groups

East Slavic languages:

  • Belarusian: ISO 639-1 code: be; ISO 639-3 code: bel
  • Russian: ISO 639-1 code: ru; ISO 639-3 code: rus
  • Rusyn: ISO 639-3 code: rue
  • Ruthenian: ISO 639-3 code: rsk
  • Ukrainian: ISO 639-1 code: uk; ISO 639-3 code: ukr

South Slavic languages:

West Slavic languages:

Para- and supranational languages

پڻ ڏسو

[سنواريو]

ٻاهريان ڳنڍڻا

[سنواريو]

حوالا

[سنواريو]
  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin et al., eds (2016). "Slavic". Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/slav1255. 
  2. 2.0 2.1 Ivanov 2021, section 1: "The Slavic languages, spoken by some 315 million people at the turn of the 21st century".
  3. Misachi 2017.
  4. Barford 20011.
  5. Dulichenko 2005.
  6. Dulichenko 1981.
  7. Duličenko 1994.
  8. Ethnologue 2022.
  9. Dominikánská.
  10. Bartoň 2018.
  11. Steenbergen 2018, p. 52–54.