ڪاٺ: جي ورجائن ۾ تفاوت
Shuaib-bot (بحث | ڀاڱيداريون) م Bot: Converting bare references, using ref names to avoid duplicates, see FAQ |
KaleemBot (بحث | ڀاڱيداريون) م خودڪار: اضافو زمرا +ترتيب+صفائي (14.9 core): + زمرو:فن مواد+زمرو:خام مال |
||
| سِٽَ 1: | سِٽَ 1: | ||
[[ |
[[فائل:Birnbaum01.jpg|thumb|کاٻو|200px|ڪاٺ جي سطح، جنھن ۾ ڪاٺ جا ڪيترائي نقش آشڪار آھن]] |
||
'''ڪاٺ''' ھڪ [[ڪارباني]] ماو آھي، جنھن جي پيداوار وڻن جي [[ٿڙ|ٿڙن]] ۾ وقت سان گڏ سخت ٿيندڙ [[حياتيات|حياتياتي]] مادي جي طور تي ٿيندي آھي. ھڪ زندا وڻ ۾ ھي مادو [[ |
'''ڪاٺ''' ھڪ [[ڪارباني]] ماو آھي، جنھن جي پيداوار وڻن جي [[ٿڙ|ٿڙن]] ۾ وقت سان گڏ سخت ٿيندڙ [[حياتيات|حياتياتي]] مادي جي طور تي ٿيندي آھي. ھڪ زندا وڻ ۾ ھي مادو [[پن]] ۽ ٻين وڌندڙ حصن تائين غذائي جزن ۽ [[پاڻي]] جي پھچ ڪندو آھي، ۽ گڏ ئي ھي وڻ کي سھارو ڏيندو آھي تہ جيئن وڻ پاڻ بيھي ڪري آخري اوچائي ۽ ماپ ٺاھي سگھي. ڪاٺ [[وڻ]] جي ان مواد کي بہ چيو ويندو آھي، جنھن جي ھئيت ٿڙ جي مادي وانگر ھوندي آھي، مثال طور [[ڏار|ڏارون]] ۽ ڪڏھن ڪڏھن [[پا|پاڙون]] بہ چورائينديون آھن. |
||
انساني تاريخ جي شروعات کان ئي انسان ڪاٺ جو استعمال ڪيترن ئي مقصدن جھڙوڪ [[ٻارڻ]] ۽ اڏاوت ۽ واپار جي طور تي ڪري رھيو آھي. اڏاوت جي طور تي ان جو استعمال خاص طور [[عمارت]]، [[اوزار]]، [[اسلحو|ھٿيار]]، [[فرنيچر]]، پيڪيجنگ، [[ڪاٺ جو ڪم]] ۽ [[ڪاغذ]] وغيره ٺاھڻ ۾ ڪم ايندو آھي. |
انساني تاريخ جي شروعات کان ئي انسان ڪاٺ جو استعمال ڪيترن ئي مقصدن جھڙوڪ [[ٻارڻ]] ۽ اڏاوت ۽ واپار جي طور تي ڪري رھيو آھي. اڏاوت جي طور تي ان جو استعمال خاص طور [[عمارت]]، [[اوزار]]، [[اسلحو|ھٿيار]]، [[فرنيچر]]، پيڪيجنگ، [[ڪاٺ جو ڪم]] ۽ [[ڪاغذ]] وغيره ٺاھڻ ۾ ڪم ايندو آھي. |
||
==عام خاصيتون== |
== عام خاصيتون == |
||
: (General Characteristics) |
: (General Characteristics) |
||
درين ۽ دروازن ۾ استعمال ٿيندڙ ھر قسم جو ڪاٺ پوريءَ طرح اسريل وڻن جي گودي جو، ھڪ جھڙي مادي وارو، سڌين رڳن سان، سٺي گڻ جو، چڱيءَ طرح تيار ٿيل (Properly seasoned) ، ھر ڪنھن قسم جي ننڍين ۽ وڏين ڳنڍين (knots) |
درين ۽ دروازن ۾ استعمال ٿيندڙ ھر قسم جو ڪاٺ پوريءَ طرح اسريل وڻن جي گودي جو، ھڪ جھڙي مادي وارو، سڌين رڳن سان، سٺي گڻ جو، چڱيءَ طرح تيار ٿيل (Properly seasoned) ، ھر ڪنھن قسم جي ننڍين ۽ وڏين ڳنڍين (knots) کان آجو ۽ ڀروسي وارو ھئڻ گھرجي. ھر ڪنھن قسم جي ڪاٺ جا استعمال ٿيندڙ سنھا [[ٿاڦا]] (Scantlings) بلڪل صاف ۽ اجرا، سالم ۽ چوڪنڊا ھئڻ گھرجن. ڪاٺ ۾ موجود پاڻيٺ ڏھ سيڪڙو کان وڌيڪ نہ ھئڻ گھرجي. ھر ڪنھن قسم جي ڪاٺ جي تيار ٿيل اسمن کي اڳتي ھلي لڳائڻ کان پھرين [[سرو|سري]] (Fungus)، [[اڏوھي]] (Termite) ۽ ٻين ڪاٺ کي نقصان پھچائڻ وارن جيتن کان بچائڻ واسطي، انھن جي حفاظت لاءِ کين ڪنھن موزون [[جيت مار]] تيل يا ليپ جو چڱيءَ طرح تھھ چاڙھڻ گھرجي.<ref name="autogenerated1">ڪتاب: عمارت سازي ؛ ليکڪ: ضياءين انصاري؛ ايڊيشن:1990؛ پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ،ڄامشورو</ref> |
||
==ڪاٺ جا قسم== |
== ڪاٺ جا قسم == |
||
ڪاٺ جا ٻہ قسم ٿين ٿا، ھڪ سخت ڪاٺ (Hard wood) |
ڪاٺ جا ٻہ قسم ٿين ٿا، ھڪ سخت ڪاٺ (Hard wood) ۽ ٻيو نرم ڪاٺ (Soft wood). |
||
(i) '''سخت ڪاٺ''' : |
(i) '''سخت ڪاٺ''' : |
||
(Hard wood) ھن قسم جي ڪاٺ ۾ [[ساڳ]] (Teak) ، [[ٽالھي]] يعني [[شيشم]](Sisso)، [[ٻٻر]] (Babul)، [[توت]] (Mulberry)، [[اکروٽ]] (Walnut) |
(Hard wood) ھن قسم جي ڪاٺ ۾ [[ساڳ]] (Teak) ، [[ٽالھي]] يعني [[شيشم]](Sisso)، [[ٻٻر]] (Babul)، [[توت]] (Mulberry)، [[اکروٽ]] (Walnut) ۽ [[شاھ بلوط]] (Oak) وغيره اچي وڃن ٿا. |
||
(ii) '''نرم ڪاٺ''' : |
(ii) '''نرم ڪاٺ''' : |
||
(Soft wood) |
(Soft wood) ھن قسم جي ڪاٺ ۾ [[ديال]] (Deodar) ، [[پرتل]] (Spruce) ، [[پين]] (Pine) ۽ [چيل]] (Chir) وغيره اچي وڃن ٿا.<ref name="autogenerated1"/> |
||
== حوالا == |
== حوالا == |
||
{{حوالا}} |
{{حوالا}} |
||
| ⚫ | |||
==خارجي ڳنڍڻا== |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[زمرو:جھنگلاتيات]] |
[[زمرو:جھنگلاتيات]] |
||
[[زمرو:خام مال]] |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[زمرو:قدرتي مواد]] |
[[زمرو:قدرتي مواد]] |
||
[[زمرو:قدرتي وسيلا]] |
[[زمرو:قدرتي وسيلا]] |
||
[[زمرو: |
[[زمرو:مواد]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[زمرو:نباتات جي تشريح]] |
[[زمرو:نباتات جي تشريح]] |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[زمرو:ٻارڻ جا ذريعا]] |
[[زمرو:ٻارڻ جا ذريعا]] |
||
[[زمرو:ڪاٺ جو ڪم|ڪاٺ جو ڪم]] |
|||
| ⚫ | |||
تازو-ترين ترين ورجاءُ بمطابق 06:54, 17 ڊسمبر 2019ع
ڪاٺ ھڪ ڪارباني ماو آھي، جنھن جي پيداوار وڻن جي ٿڙن ۾ وقت سان گڏ سخت ٿيندڙ حياتياتي مادي جي طور تي ٿيندي آھي. ھڪ زندا وڻ ۾ ھي مادو پن ۽ ٻين وڌندڙ حصن تائين غذائي جزن ۽ پاڻي جي پھچ ڪندو آھي، ۽ گڏ ئي ھي وڻ کي سھارو ڏيندو آھي تہ جيئن وڻ پاڻ بيھي ڪري آخري اوچائي ۽ ماپ ٺاھي سگھي. ڪاٺ وڻ جي ان مواد کي بہ چيو ويندو آھي، جنھن جي ھئيت ٿڙ جي مادي وانگر ھوندي آھي، مثال طور ڏارون ۽ ڪڏھن ڪڏھن پاڙون بہ چورائينديون آھن.
انساني تاريخ جي شروعات کان ئي انسان ڪاٺ جو استعمال ڪيترن ئي مقصدن جھڙوڪ ٻارڻ ۽ اڏاوت ۽ واپار جي طور تي ڪري رھيو آھي. اڏاوت جي طور تي ان جو استعمال خاص طور عمارت، اوزار، ھٿيار، فرنيچر، پيڪيجنگ، ڪاٺ جو ڪم ۽ ڪاغذ وغيره ٺاھڻ ۾ ڪم ايندو آھي.
عام خاصيتون[سنواريو]
- (General Characteristics)
درين ۽ دروازن ۾ استعمال ٿيندڙ ھر قسم جو ڪاٺ پوريءَ طرح اسريل وڻن جي گودي جو، ھڪ جھڙي مادي وارو، سڌين رڳن سان، سٺي گڻ جو، چڱيءَ طرح تيار ٿيل (Properly seasoned) ، ھر ڪنھن قسم جي ننڍين ۽ وڏين ڳنڍين (knots) کان آجو ۽ ڀروسي وارو ھئڻ گھرجي. ھر ڪنھن قسم جي ڪاٺ جا استعمال ٿيندڙ سنھا ٿاڦا (Scantlings) بلڪل صاف ۽ اجرا، سالم ۽ چوڪنڊا ھئڻ گھرجن. ڪاٺ ۾ موجود پاڻيٺ ڏھ سيڪڙو کان وڌيڪ نہ ھئڻ گھرجي. ھر ڪنھن قسم جي ڪاٺ جي تيار ٿيل اسمن کي اڳتي ھلي لڳائڻ کان پھرين سري (Fungus)، اڏوھي (Termite) ۽ ٻين ڪاٺ کي نقصان پھچائڻ وارن جيتن کان بچائڻ واسطي، انھن جي حفاظت لاءِ کين ڪنھن موزون جيت مار تيل يا ليپ جو چڱيءَ طرح تھھ چاڙھڻ گھرجي.[1]
ڪاٺ جا قسم[سنواريو]
ڪاٺ جا ٻہ قسم ٿين ٿا، ھڪ سخت ڪاٺ (Hard wood) ۽ ٻيو نرم ڪاٺ (Soft wood).
(i) سخت ڪاٺ :
(Hard wood) ھن قسم جي ڪاٺ ۾ ساڳ (Teak) ، ٽالھي يعني شيشم(Sisso)، ٻٻر (Babul)، توت (Mulberry)، اکروٽ (Walnut) ۽ شاھ بلوط (Oak) وغيره اچي وڃن ٿا.
(ii) نرم ڪاٺ :
(Soft wood) ھن قسم جي ڪاٺ ۾ ديال (Deodar) ، پرتل (Spruce) ، پين (Pine) ۽ [چيل]] (Chir) وغيره اچي وڃن ٿا.[1]